Zararsız sanılan tehlike: Tatil bölgelerinde çok sık tercih ediliyor! ‘Beş dakika içinde müdahale edilmezse ölümle sonuçlanabilir’
Avustralya’nın Sidney kentinden bir annenin Bali tatilinde çocuğuna yaptırdığı siyah kına dövmesinin akabinde gelişen cilt tepkisi, toplumsal medyada dikkat çekti. Seminyak Plajı’nda çocuğuna kına dövmesi yaptıran anne, bir hafta sonra dövmenin yapıldığı bölgede kızarıklık ve kabarıklık oluştuğunu belirterek yaşadıklarını toplumsal medyada paylaştı.
Popüler bir Facebook kümesinde dövme anına ilişkin fotoğrafları paylaşan anne, tepkinin meskenlerine döndükten sonra ortaya çıktığını ve bu türlü bir durum yaşayanları uyarmak hedefiyle paylaşım yaptığını tabir etti. Son periyotta emsal şikâyetlerin sırf Güneydoğu Asya’da değil, Türkiye’nin turistik bölgelerinde de arttığı dikkat çekiyor.
TÜRKİYE’DE YAZLIK YERLERDE ÇOK SIK YAPILIYOR
Özellikle tam da şıralar Antalya, Bodrum ve Marmaris başta olmak üzere pek çok kıyı bölgesinde faaliyet gösteren süreksiz dövme stantlarında yapılan uygulamaların birden fazla kontrol dışında kalıyor. Örneğin 2023’te İngiliz bir annenin Türkiye tatilinde kızına yaptırdığı siyah kına dövmesi, çocuğun kolunda kalıcı yara izleri bırakmıştı.
‘YAZ AYLARINDA AĞIR OLARAK GÖRÜYORUZ’
Dermatoloji Uzmanı Dr. Ali Telbisoğlu, son yıllarda dermatoloji kliniklerine bu tıp hadiselerin sıkça başvurduğunu belirterek, “Özellikle yaz aylarında bu şekil hadiseleri ağır biçimde görüyoruz” dedi.
Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak ise temmuz ve ağustos aylarında hadiselerin besbelli biçimde arttığına dikkat çekerek şu ikazlarda bulundu:
“Zararsız ve süreksiz oldukları düşünülerek tercih edilen bu uygulamalara ilgi arttıkça, alerjik tepkilerle müsabaka riski de tıpkı oranda artıyor. Bu eserlerin bu kadar yaygın kullanılmasının en kıymetli nedeni ise halk ortasında ‘geçici kına’ olarak bilinen bu unsurların doğal olduğu yanılgısı.”
KINA DİYE YAPILIYOR İÇERİĞİ KORKUTUYOR!
Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak, “Ne yazık ki çocuklar tarafından çok fazla ilgi çektiği için çok küçük yaşlarda süreksiz dövme uygulamaları sık yapılıyor. Uygulama sonrasında yoğunluğu çocuklar olmak üzere önemli alerjik tepkiler ile karşılaşılıyor” dedi.
Bunun en kıymetli sebebinin ise ‘kına’ diye isimlendirilen eserin içeriği olduğunun altını çizen Doç. Dr. Tatlıparmak, “Bu ürünlerde epeyce önemli tepkilere yol açabilecek alerjin hususlar bulunabiliyor. Bilhassa kişinin cilt tipi, uygulamanın kendi başına taşıdığı enfeksiyon riski üzere pek çok sebepten ötürü önemli sonuçlarla karşılaşıyoruz” tabirlerini kullandı.
İÇERİĞİNDEKİ EN RİSKLİ UNSURLAR NELER?
En değerlisinin parafenilendiamin olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak, “Bu mavi-siyah bir anilin boyası. Süreksiz dövme uygulamalarında kınanın cilt tarafından emilimini hızlandırmak ve siyah renk oluşumunu sağlamak için sıklıkla tercih edilen bir husus. Tıpkı vakitte güçlü bir alerjen. Ayrıyeten boyanın ciltte emilimini artırmak için sıklıkla gazyağı yahut petrol de eklenebiliyor” dedi.
‘BEŞ DAKİKA İÇİNDE ACİL MÜDAHALE EDİLMEZDE VEFATLA SONUÇLANABİLİR’
“Saçlı ya da tüylü deri, transdermal (deri yoluyla) kimyasal geçişin en yüksek olduğu bölgelerden biri” diyen Dr. Ali Telbisoğlu, şöyle devam etti:
“Özellikle siyah kınada sıkça bulunan parafenilendiamin (PPD) hususu kullanıldığında ve üzerine oklüzyon (kapatma) uygulanırsa, bu kimyasal sistemik sirkülasyona karışabilir. Bu durum, kimi bireylerde anafilaktik şoka yol açabilir. Anafilaktik şok geliştiğinde, ilk beş dakika içinde acil müdahale yapılmazsa durum ne yazık ki vefatla sonuçlanabilir. Alerjen unsurlarda temas dozunun ehemmiyeti yoktur; şayet kişi hassassa, tek bir damla bile alerjik tepkinin başlaması için kafidir.”
BAZI OLAYLARDA ALERJİK REAKSİYONLAR NEDEN GEÇ ORTAYA ÇIKIYOR?
Bu soruma “Alerjik tepkiler çoklukla birinci maruziyetten 7-14 gün sonra dövme deseninde ortaya çıkar” yanıtını veren Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak, “Kişi bu kimyasala daha evvel maruz kalmışsa (örneğin saç boyası) yani PPD’ye karşı aslında hassassa birinci tepki 48 saat içinde gelişir” dedi.
REAKSİYON GELİŞTİKTEN SONRA BİRİNCİ MÜDAHALE NASIL OLMALI?
Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak, “Siyah kına dövme tepkisinin tanısı çoklukla klinik değerlendirmeyle yapabiliriz. Lakin dövme uygulaması sonrası tepkiyle karşılaşıldığında birinci adım olarak eseri ciltten uzaklaştırmak gerekiyor” dedi ve ekledi:
“Kına ve kalıntılarını çabucak ciltten temizleyin, ılık su ve sabunla yavaş bir temas ile yıkayın. Akabinde alerjik bölgede şişlik, yanma ve kaşıntı için soğuk kompres yapın. Pak bir havluyu soğuk suyla ıslatın ve 5-10 dakika müddetle kompres yapabilirsiniz. Elbette gerçek müdahale için doktora başvurmayı da unutmayın.”
NASIL BİR TEDAVİ FORMÜLÜ UYGULANIYOR?
“Klinik tedavi sürecinde, tepki geçtikten sonra (kızarıklık ve iltihap yatıştıktan sonra), kalan koyu lekeleri hafifletmek için topikal kremler kullanılır” diyen Dr. Ali Telbisoğlu, şu bilgilerin altını çizdi:
— Ayrıyeten cilt tonunu dengelemek, meyyit deriyi soymak ve cilt yenilenmesini hızlandırmak hedefiyle peeling süreçleri uygulanır. Kalıcı leke ve izler için ise, hastanın durumuna bağlı olarak lazer tedavileri planlanabilir.
— Tedavi yaklaşımı, hastanın cilt tipi ve lekenin derinliği üzere birçok faktöre nazaran kişiselleştirilir. Bu nedenle hastalar, dermatolog önerisi olmadan mesken tipi yüksek konsantrasyonlu eserler ya da peeling uygulamalarından katiyen kaçınmalıdır.
İLERİDE DAHA BÜYÜK SIHHAT MESELELERİNE NEDEN OLABİLİR Mİ?
“Eğlence ve turizm bölgelerinde ağır insan sirkülasyonunun olduğu alanlarda hijyen ve asepsi kurallarına uymanın epey güç olduğunu da göz önünde bulundurursak, hepatitten HIV’e kadar pek çok enfeksiyonun buralarda yayılma riski taşıdığını söylemek abartı olmaz” diyen Dr. Ali Telbisoğlu, “Bu nedenle ebeveynlerin temkinli olması ve çocuklarını bu ortamlardan uzak tutması yerinde bir yaklaşım olacaktır. Sonuç olarak, bu durum potansiyel bir halk sıhhati sorunu niteliğindedir” halinde konuştu.
