Migren baş ağrıları ortasında en yaygın ve karmaşık olanlardan birisidir. Baş ağrısı, mide bulantısı, ışığa ve sese hassaslık üzere belirtilerle kendini gösteren bu hastalık ülkemizde de epey yaygın olup, son yıllarda görülme sıklığı yalnızca yetişkinlerde değil çocuklarda da artmaktadır. Bilhassa kent hayatındaki gürültü, hava kirliliği, yanlış hayat alışkanlıkları, gerilim ve dijital aygıt kullanımının artması migrene yer hazırlamaktadır.

Türkiye’de 21 vilayette 5323 hasta ile yürütülen bir çalışmada; migren görülme oranı yüzde 16,4 olarak tespit edilmiştir. Ülkemizde bayanlarda daha yaygın olan bu hastalık her 4 bayandan birinde görülmektedir.

Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Esma Kobak Tur, migren hakkında bilinmesi gereken 5 kıymetli noktayı anlattı.

Sağlıksız ömür alışkanlıkları yol açabiliyor!

Migrene yol açabilecek pek çok alışkanlık vardır. En yaygın yanlışlı alışkanlıklar ortasında; sistemsiz uyku, çok gerilim, yanlış beslenme ve dehidratasyon (yetersiz su tüketimi) yer alır. Ayrıyeten uzun müddetli bilgisayar yahut telefon kullanımı, makûs duruş alışkanlıkları ve çok gürültüye maruz kalma da migreni tetikleyen faktörler ortasındadır.

Ekran maruziyeti ve gerilim tetikliyor

Son yıllarda, migrenin çocuklar ve genç yaş kümelerinde da daha fazla görüldüğü gözlemlenmektedir. Bilhassa okul çağındaki çocuklarda gerilim, ekran müddetlerinin artması ve sistemsiz uyku üzere etmenler migreni tetikleyebilmektedir. Çocuklarda migren çoklukla okul periyodu ile birlikte başlar. Bilhassa ailede migren hikayesi olan çocuklar, bu hastalıkla daha fazla karşılaşmaktadır.

Çocuklarda migrenin belirtileri, yetişkinlere nazaran farklılık gösterebilir. Çocuklar çoklukla baş ağrılarının yanı sıra, bulantı, kusma ve ışığa hassaslık üzere belirtiler de yaşayabilirler. Çocuklardaki migrenin tedavisi ise, ilaç kullanımı daha sonlu olduğu için daha dikkatli bir halde yapılmalıdır.

Keskin ve zonklayıcı ağrılarla ortaya çıkıyor

Migren hastaları, ağrılarını farklı formlarda tanımlayabiliyorlar. Ağrı ekseriyetle başın bir kısmında, bilhassa şakaklar ve alın bölgesinde ağırlaşıyor. Hastalar, ağrıyı “keskin, zonklayıcı”, “sanki başımda bir martı çığlık atıyor gibi”, “başımda bir basınç var, güya bir şey sıkıyor” halinde söz edebiliyorlar. Migren, bireye nazaran farklı yoğunlukta ve müddetlerde hissedilmekle birlikte, migren hastaları, baş ağrısından evvel “aura” denilen duyusal yahut görsel bozukluklar da yaşayabiliyorlar.

Bu besinler migren ataklarına yol açabiliyor

Bunların yanı sıra, birtakım besin hususları de migreni tetikleyebilir; çikolata, peynir, alkol ve işlenmiş etler üzere yiyecekler migren ataklarını başlatabilir. Başta peynir olmak üzere çeşitli besin unsurlarında bulunan tiramin bilhassa kimi şahıslarda kan basıncını artırarak migren ataklarını tetikleyebilmektedir.

Özellikle parmesan, mozarella ve çedar üzere peynirler yüksek tiramin içerikli besinler ortasında yer almaktadır. Tütsülenmiş etler, salam ve sosis üzere işlenmiş besinlerde yaygın bulunan nitrat, yüksek histamin içeriği nedeniyle kırmızı şarap ve fazla kafein tüketimi de migren ataklarını tetikleyebilmektedir.

Doğru teşhis ve tedavi ile denetim altına alınabiliyor

Son yayınlanan kriterlere nazaran; hastanın 4 ila 72 saat süren en az beş atağı olmalıdır. Bu ataklar tek taraflı lokalize, zonklayıcı, en az orta ya da şiddetli yoğunlukta ve rutin fizikî aktiviteler ile kötüleşmektedir. Baş ağrısı esnasında mide bulantısı, kusma yahut her ikisi, fotofobi ve fonofobi üzere belirtiler eşlik etmektedir.

Ayrıca baş ağrıları öncesinde 5 ila 60 dk sürebilen görsel, duyusal, konuşma ve/veya lisan, motor, beyin sapı yahut retinal auralar eşlik edebilmektedir. Beyin Tomografisi ya da MR tetkiki beyin kanaması, tümör ya da enfeksiyon üzere ayırıcı teşhiste düşünülebilecek öteki hastalıkların dışlanmasında yardımcı olur.

Migren, karmaşık bir hastalık olmasına karşın, hakikat teşhis ve tedavi ile denetim altına alınabiliyor. Bu nedenle, migren belirtileri yaşayan bireylerin bir nöroloji uzmanına danışarak uygun tedavi yollarını değerlendirmeleri kıymetlidir. Migrenin erken teşhisi ve tedavisi, hastaların hayat kalitesini değerli ölçüde güzelleştirebilir.