Yeni papa seçiliyor… Vatikan’da ‘konklav’ başladı

Papa Françesko’nun 21 Nisan’da 88 yaşında hayatını kaybetmesinin akabinde, Katoliklerin yeni ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı’nı seçme süreci ‘konklav’ bugün başlıyor. Tam bir kapalılık altında geçecek oylama için Vatikan’da harikulâde tedbirler alındı.

SESSİZLİK YEMİNİ EDİLDİ

Sadece 80 yaş altı kardinaller oy kullanabilirken, bu hakka sahip 133 kardinalin tamamı pazartesi günü Roma’ya ulaştı. Sistine Şapeli’nde yapılacak konklavın bir buçuk saat öncesinde Vatikan’daki tüm cep telefonu sinyallerinin kesileceği bildirildi. Elektronik nezareti yahut irtibatı engellemek için şapel etrafında sinyal bozucular devreye alındı. Aziz Petrus Meydanı’nda güvenlik arttırıldı, girişlerde denetim noktaları kuruldu, metal dedektörleri ve anti-dron sistemleri konuşlandırıldı. Vatikan’da vazifeli temizlikçilerden aşçılara, tabiplerden asansör operatörlerine kadar yaklaşık 100 dayanak işçisi seçim süreci hakkında rastgele bir bilgi sızdırmayacaklarına dair sessizlik yemini etti. Rastgele biri yemini bozarsa, aforoz edilecek.

AYİNLE BAŞLAYACAK

* Konklav süreci, kardinallerin Aziz Petrus Bazilikası’nda yapacakları özel ayinle başlayacak. Ayinin akabinde kardinaller ilahi söyleyerek Sistine Şapeli’ne yürüyecek. Birinci iş olarak isim ve soyadlarını söyleyerek saklılık yemini edecekler. Daha sonra merasim yöneticisi başpiskopos, “Extra omnes” (yani “Fazla olanlar, gidin”) buyruğunu verecek. Kardinaller Şapel’e kapanacak ve yeni papa seçilene kadar dışarı çıkamayacak.

* Oylama süreci sabah ve öğlenden sonra oturumlarında gerçekleşecek. Günde en fazla 4 defa oylama yapılabilecek.

BEYAZ DUMAN HABER VERECEK

* Adaylardan biri toplam oyların üçte ikisini alırsa papa seçilmiş olacak. Halka haber vermek için Sistine Şapeli’nin bacasından beyaz duman çıkacak. En kıdemli kardinal, seçilen adaya hangi papalık ismini almak istediğini soracak. Kardinaller Koleji’nin başı, Aziz Petrus Bazilikası’nın balkonuna çıkacak ve Latince olarak “Habemus Papam”, yani “Bir Papamız var” diyerek halka papayı ilan edecek. Cübbesini giyen yeni papa, balkona çıkarak “Urbi et Orbi” (Şehre ve Dünyaya) olarak bilinen birinci duasını edecek.

* Oylama sürecinde hiçbir aday kâfi oya ulaşamazsa, şapelin bacasından siyah duman çıkacak. Kardinaller akşamları ise Vatikan’ın konuk meskenlerinde kalacak. Dört gün içinde seçim sonuçlanmazsa, beşinci gün “dua ve sessiz düşünme” için oylama askıya alınacak. Teknik olarak süreç papa seçilene kadar haftalar hatta aylarca devam edebilir. Lakin 20’nci yüzyıldan bu yana, birden fazla konklav iki yahut üç gün sürdü.

REFORMİST Mİ MUHAFAZAKÂR MI

Yeni papanın seçimi, sırf Katolik dünyasını değil, global siyaseti ve dinlerarası bağlantıları de yakından ilgilendiriyor. Konklavda Papa Françesko’nun izlediği reformist çizgi devam mı edecek, yoksa daha gelenekçi bir istikamete mi dönülecek sorusu öne çıkıyor. Uzmanlar Françesko’nun bıraktığı mirasın seçimi etkileyebileceğini belirtiyor. Oy kullanacak 133 kardinalin yüzde 80’ini Françesko tarafından atandı.

ÖNE ÇIKAN ADAYLAR

* Pietro Parolin (İtalya): Vatikan Devlet Sekreteri olan 70 yaşındaki Parolin, diplomatik tecrübesiyle öne çıkıyor ve Vatikan’daki merkezi yapıda güçlü.

* Luis Antonio Tagle (Filipinler): 67 yaşındaki kardinal, Vatikan Misyonerlik Kurumu Lideri. Reformist bir isim ve halkla güçlü bağları var. Lakin Asya’dan bir papa seçilmesine Avrupa’daki muhafazakâr çevreler aralı.

* Robert Prevost (ABD): Chicago doğumlu Kardinal Prevost, Latin Amerika Papalık Komisyonu’na başkanlık ediyor. Reformist bir isim lakin 69 yaşında olması nedeniyle papalık için çok genç olarak görülebileceği düşünülüyor.

* Peter Erdo (Macaristan): Avrupa kıtasında epeyce saygın bir isim olan 72 yaşındaki Erdo, muhafazakar kanatta öne çıkıyor. 2015’teki Avrupa’daki göçmen krizi sırasında, Kilise’nin göçmenleri kabul etmemesi gerektiğini söylemişti.

* Peter Appiah Turkson (Gana): Vatikan’da tesirli bir isim olan 76 yaşındaki Kardinal Turkson, seçilirse birinci Afrikalı papa olacak. Pek çok uzman, seçilme ihtimalini kuvvetli buluyor.