Ünlü aktörün açıklamasıyla bir kez daha gündeme geldi! Kolon kanseri gençlerde salgın gibi yayılıyor

Dawson’s Creek dizisiyle 90’lı yılların sonunda ülkemizde ve dünyanın dört bir yanında üne kavuşan ABD’li oyuncu James Van Der Beek’in geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama sevenlerini üzdü.

People mecmuasına konuşan Van Der Beek, kolorektal kansere yakalandığını açıkladı. Hastalığının kaçıncı evrede olduğuna ya da gidişatına dair ayrıntı vermeyen 47 yaşındaki Van Der Beek, “İyimser olmak için sebep çok ve kendimi güzel hissediyorum” sözlerini kullandı.

Genç yaşta kanser tanısı alan birinci ünlü isim, Van Der Beek değil. 2020 yılında da Black Panther sinemasıyla gönüllerde taht kuran Chadwick Boseman, kolon kanseri komplikasyonları nedeniyle hayatını kaybetmişti.

43 yaşındaki Boseman’ın mevti hayranlarını şoke etmişti. Çünkü vefatından 4 yıl evvel üçüncü evre kanser teşhisi alan Boseman, hastalığını kamuoyundan gizlemeyi tercih etmişti.

Kolon kanseri son periyotta gençler ortasında salgın üzere yayılıyor. Amerikan Kanser Topluluğu’nun bilgilerine nazaran, günümüzde kolon kanseri teşhisi alan her 5 hastadan biri 50 yaş ve altında.

Amerikan Kanser Topluluğu’nun bilim yöneticisi ve 2023 yılında yayımlanan bahisle ilgili raporun müellifi Rebecca Siegel, yaptığı basın açıklamasında, “Gençlerde oranların arttığını biliyoruz. Lakin toplam hasta sayısı azalırken yaş ortalamasının nasıl bir süratle düştüğünü görmek çok kaygı verici” dedi.

Siegel, “Tüm yaş kümelerinde ileri seviye hastalık eğilimi de tıpkı biçimde şaşırtan. Bu durum 45 yaş ve üstündeki herkesi taramadan geçme konusunda motive etmeli” tabirlerini kullandı.

Araştırmacılar ayrıyeten ileri evrede teşhis alan kişi sayısında da bir artış tespit etti. 2019 yılında olayların yüzde 60’ında kanser bedenin başka bölgelerine yayılmış haldeyken bu oran 2000’lerin ortalarında yüzde 52’ydi.

Raporda ayrıyeten son 30 yılda yapılan araştırmaların kolon kanseri ve rektal kanser üzere ilgili hastalıkların gençler ortasında artışta olduğunu gösterdiği de vurgulandı.

Erken teşhis edildiği durumlarda kolon kanseri çarçabuk tedavi edilebilen bir hastalık. Amerikan Kanser Topluluğu’nun datalarına nazaran, kanserin yayılmadığı durumlarda beş yıllık hayatta kalma oranı yüzde 90’ı buluyor.

Ancak bağırsak kanserlerinin teşhis edilmesi güç olabiliyor. Zira karın ağrısı, kabızlık, ishal, kilo kaybı ve yorgunluk üzere belirtiler, hemoroid, bağırsak iltihabı ya da huzursuz bağırsak sendromu üzere hastalıklarda da çok sık görülüyor.

Uzmanlar kolon kanserinin 50 yaşın altındaki bireyler için de rutin testler ortasına alınması gerektiğini savunuyor. Lakin hastalığın ileri evrelerine kadar belirti görülmemesi çok yaygın bir durum. Bu nedenle bilhassa risk faktörleri olan şahısların sistemli olarak test edilmesi kıymet taşıyor.

Kolon kanserinde en büyük risk faktörlerinden biri genetik. Ailesinde hastalık geçmişi olan gençlerde, bağırsak kanserlerinin ortaya çıkma ihtimalinin daha yüksek olduğuna dair çalışmalar bulunuyor.

Kişilerin yeme içme alışkanlıkları da bağırsak kanseri riskinde rol oynuyor. Lif oranı düşük, kırmızı et ve işlenmiş et açısından güçlü beslenme alışkanlıklarının hastalık riskini artırdığı düşünülüyor. Kimi uzmanlar son devirde popülerliği artan keto ve paleo üzere et yüklü diyetlerin, kanser oranlarının artışında hisse sahibi olabileceğini öne sürüyor.

Obezite de bağırsak kanseri riskiyle ilişkilendirilen bir durum. Tıpkı biçimde tütün eserleri ve alkol kullanımı üzere alışkanlıklar da bağırsak kanserleriyle alakalı görünüyor.

Kolon kanserinin pek çok belirtisi, daha sıradan hastalıkları da işaret ediyor olabilir. Örneğin kabızlık ya da ishal üzere tuvalete çıkma nizamını bozan hastalıklar kolon kanserine işaret edebileceği üzere enfeksiyon, huzursuz bağırsak sendromu ve bağırsak iltihabı üzere durumlarda da görülebiliyor.

Karın ağrısı, açıklanamayan kilo kaybı ve yorgunluk da kolon kanserinin belirtileri ortasında sayılabiliyor.

Kolon kanserinin en büyük belirtilerinden biri rektal kanama ya da dışkıda kan bulunması. Bu kanama hemoroidden de kaynaklanabilir fakat bu türlü bir durum yaşayan şahısların çabucak bir sıhhat profesyoneline istişaresi gerekiyor.

Öte yandan Mayo Clinic’e nazaran, bağırsakları boşaltamama hissi de kolon kanserinin bir başka ayırt edici özelliği.

Kolon kanserinin tedavisi hastalığın ilerleme düzeyine ve bağırsağın hangi noktasında bağlı lakin genel olarak ameliyat, radyasyon, kemoterapi ve immünoterapi üzere usuller kullanılıyor.

Sıfırıncı ve birinci evredeki tedavide öncelikli olarak kalın bağırsağın kanserli kısmının alınması tekniği uygulanıyor.

Ancak ikinci evreden sonra kanser hala muhakkak bir bölgede kalmış ve büyüyorsa kemoterapi seçeneği bedellendiriliyor. Kemoterapi bilhassa kanserin kolonu perfore ettiği yahut ameliyat sonrası tekrarlama riski görülen durumlarda veriliyor.

Kanserin lenf bezlerine yaklaştığı lakin öbür organlara yayılmadığı üçüncü evrede, ameliyat ve kemoterapi teknikleri bir ortada kullanılıyor. Kanserin süratli ilerleme riski varsa tedaviye radyasyon da ekleniyor.

Dördüncü evrede kanserin öteki organlara da yayıldığı durumda, hastalara kemoterapi ve ameliyat, radyasyon ve başka amaçlı tedavilerin bir kombinasyonu uygulanıyor. Burada kanserin tedavisinin yanı sıra beraberinde getirdiği ağrıların da hafifletilmesi öne çıkıyor.

Bağırsak kanseri, gaita testi, kolonoskopi, röntgen ve CT taramaları üzere çeşitli usullerle teşhis ediliyor. Nizamlı fizikî muayeneler, anormallikleri tespit edip kanseri daha erken teşhis etmeye yardımcı oluyor.

Amerikan Kanser Topluluğu, 45 yaş üstündeki tüm yetişkinlere, semptom göstermeseler bile sistemli test yaptırmalarını tavsiye ediyor. 50 yaş üstü şahıslarda hala kolon kanseri riski hayli yüksek fakat 50 yaş altındaki bireylerde teşhis edilen tedavisi güç ileri düzey kanser hadiseleri da günden güne daha sık hale geliyor.

Kolon kanseri hastası 1 milyondan fazla şahısla 2004-2015 tarihleri ortasında yapılan bir araştırmada, 50 yaş altındakilerin yüzde 51,6’sına üçüncü yahut dördüncü evre kanser teşhisi konurken 50 yaş üstündekilerin yüzde 40’ının bu geç evrelerde teşhis aldığı görüldü.

Kişisel risk faktörleri, test edilme sıklığını da belirliyor. Hasebiyle hekiminize aile geçmişinizi anlatıp testlerinizi buna nazaran planlamak en doğrusu.

Mount Sinai Icahn Tıp Okulu’ndan gastroenteroloji uzmanı Dr. David Greenwald, “50 yaş altındaki bireylerde kolorektal kansere işaret edebilecek belirti ve semptomların bir sıhhat profesyoneli tarafından acilen kıymetlendirilmesi ve ‘alt tarafı hemoroid’ ya da ‘normal bunlar’ biçiminde göz gerisi edilmemesi gerektiği çok açık” sözlerini kullandı.