Türkiye’deki ABD üsleri, bilhassa İran’ın ABD’ye yönelik hava saldırısı yapmasının akabinde kamuoyunun gündemine geldi. Hem stratejik hem de diplomatik açıdan sıkça tartışılan ABD üsleri, Türkiye-ABD ilişkilerinde bir iş birliği sembolü olsa da, bölgesel tansiyonlar ve nükleer silah tezleri nedeniyle dikkat çekiyor. Son periyotta, İran-İsrail tansiyonu ve ABD’nin Orta Doğu’daki askeri hareketliliği, Türkiye’deki üslerin yine mercek altına aldı. ABD ve NATO için kritik değere sahip olan İncirlik Hava Üssü, 2024’te 10’uncu Ana Jet Üs Komutanlığı olarak tekrar isimlendirildi. Adana’da bulunan ve kamuoyunda da ismi yakından bilinen İncirlik Hava Üssü 1951 yılında kullanıma açıldı. Üs içerisinde Türk Hava Kuvvetleri ve ABD Hava Kuvvetleri’nin askeri uçakları bulunuyor. Pekala, Türkiye’de kaç tane ABD üssü ve hangi kentlerde? İşte, detaylar.
TÜRKİYE’DE ABD ÜSSÜ VAR MI?
ABD’ye ilişkin bağımsız üs sayısı resmi kayıtlarda geçmese de 5’ten fazla askeri tesis ve üssün yer aldığı biliniyor.
TÜRKİYE’DEKİ ABD ÜSLERİ NEREDE?
-Kürecik Radar Üssü (Malatya Akçadağ)
Malatya’nın Akçadağ yakınlarında 2012 yılında kurulmuş olan Kürecik üssü, NATO’ya mümkün balistik füze taarruzlarına karşı erken ihtar hizmeti sağlıyor.NATO üyesi ülkelere, balistik ve seyir füzelerine karşı muhafaza sağlayan üs, Polonya ve Romanya üzere Avrupa’daki kimi ülkelerde kurulan misal sistemin bir modülü ve ABD ulusal füze savunma sistemi ile de entegre.
-İncirlik Üssü -10’uncu Ana Jet Üs Komutanlığı (Adana İncirlik)
Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ilişkin; ABD ile ortak kullanımda olan İncirlik Üssü bilhassa Soğuk Savaş devrinde Sovyetler Birliği’ne karşı kıymetli rol oynadı. Üretimine 2’nci Dünya Savaşı sonrası 1951’de başlanan üs 1954’te tamamlandı.
Milli Savunma Bakanlığı kaynakları, Adana’daki İncirlik Üssü’nün Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) ilişkin Hava Kuvvetleri üslerinden biri olduğunu, üzerindeki tüm tesislerle birlikte mülkiyetinin Türkiye Cumhuriyeti devletinde bulunduğunu vurguluyor.
-İzmir NATO Kara Kuvvetleri Komutanlığı (LANDCOM)
İzmir’de bulunan İzmir NATO Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda (LANDCOM) ABD, bu üs üzerinden lojistik ve askeri planlama dayanağı sağlıyor. ABD’li generaller ve askerî işçi bu üs bünyesinde misyon alır.
İNCİRLİK ÜSSÜ NEDEN İSİM DEĞİŞTİRDİ?
Adana’da bulunan ve kamuoyunda da ismi yakından bilinen İncirlik Hava Üssü 1951 yılında kullanıma açıldı. Üs içerisinde Türk Hava Kuvvetleri ve ABD Hava Kuvvetleri’nin askeri uçakları bulunuyor.
1955 yılında resmi ismi ‘Adana Hava Üssü’ olarak değiştirildi. 1958’e gelindiğinde ise ‘İncirlik Hava Üssü’ ismini aldı. 2024 itibariyle de Ulusal Savunma Bakanlığı’nın aldığı kararla ‘10’uncu Ana Jet Üs Komutanlığı’ ismi verildi.Bilindiği üzere Hava Kuvvetleri’nde üsler ‘ana jet’, ‘ana ulaştırma’ ve ‘tanker üssü’ olarak sınıflandırılıyor. İncirlik, Türk Hava Kuvvetleri tarafından ‘10. Tanker Üs Komutanlığı’ olarak isimlendiriliyordu.
Geçtiğimiz yıllarda yeniden gereksinimler doğrultusunda Merzifon’da bulunan 152. Filo, İncirlik’e kaydırıldı. Muharip bir filonun İncirlik’te görevlendirilmesiyle burası ‘Tanker Üssü’ kategorisinden çıktı ve ‘Ana Jet Üssü’ oldu.