Mevsim geçişlerinde soğuk algınlığı ve grip üzere hastalıkların görülme sıklığı değerli ölçüde artıyor. Bu süreçte bağışıklık sistemimizi güçlendirmek ve hastalıklara karşı muhafaza sağlamak büyük bir kıymet taşıyor.
Bu bağlamda da halk ortasında pek çok formül bulunuyor. Örneğin tentürdiyot kafesi, mentollü balsam ve nane-limon karışımı üzere çeşitli uygulamalar dikkat çekiyor. Bu klâsik tahliller, bilhassa kış aylarında yaygın olarak kullanılarak hastalıklara karşı doğal bir müdafaa sağladığına inanılıyor.
Ancak, bunların ne kadar muteber olduğu ve hangi durumlarda sahiden yarar sağladığı konusunda net bir görüş birliği yok. Pekala kış hastalıklarıyla başa çıkmada hangi halk reçetelerinin gerçek tesirleri var? Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Mustafa Bilazer ile mercek altına aldık.
TENTÜRDİYOT KAFESİ İŞE YARIYOR MU?
En yaygın yollardan biri tentürdiyot kafesi… Ciltten emilen tentürdiyotun öksürük kesme, burnu açma ve gribi tedbire özellikleri olduğuna inanılıyor. Bunlar hakikat mu?
Op. Dr. Mustafa Bilazer, “Ciltten uygulanan tentürdiyot ismiyle bilinen fakat günümüzde daha çok batikon denilen cilt ve mukoza antiseptik solüsyonlarının öksürük kesme üzere tesiri olduğuna dair bilimsel bir bilgi yok” dedi ve şöyle devam etti:
“Tentürdiyot kafesi cildinizdeki olağan flora mikroplarını öldürmek dışında bir işe yaramayacaktır. Burnun içine damlatma yahut yıkama formunda uygulama yapılırsa; Covid de dahil tüm virüs ve bakterilere tesirli olabilir. Fakat burun ve ağız yoluyla kullanılan bu solüsyonların gerçek dozda kullanılması önerilir. Abartıya kaçılmaması gerekiyor.”
‘MENTOLLÜ BALSAM BURUN TIKANIKLIĞINA ÂLÂ GELİYOR’
Halk ortasında mentollü balsam da çok sık tercih ediliyor. Bilhassa burun ve bronş tıkanıklığına, göğüs ve ayak eklemlerine yeterli geldiği üzerinde duruluyor.
Op. Dr. Bilazer, bu uygulamanın tesirinin olduğunun altını çizerek, “Mentol içinde bulunan ‘menton’ ismi verilen bir kimyasal husus sayesinde burun tıkanıklığına uygun geliyor. Ayrıyeten lokal anestezik yani ağrı kesici ve ferahlatıcı özelliği var. Bizim de hastalarımıza yazdığımız kimi ilaçlarda mevcut. Lakin çok maruziyette önemli sıhhat sorunları gelişebiliyor” tabirlerini kullandı.
NANE LİMON İLE TAHİN PEKMEZİN DÜŞÜNÜLDÜĞÜ KADAR TESİRİ YOK
Kış aylarında hastalık dendi mi akla birinci gelen ismine müzikler türküler bile yazılan nane limon karışımı… Pekala yıllarca tüketilen bu karışımın, sahiden de hastalıklara kalkan olma özelliği var mı?
“Bu karışım bizi hasta olmaktan koruyamaz” diyen Op. Dr. Mustafa Bilazer, “Hastalıktan korunmanın tek yolu hasta olanlardan uzak durmak, hasta biriyle temas etmek zorundaysak maske takmak. Hiçbir bitki yahut ilaç bizi mikroplardan kesin olarak koruyamaz. Nane ve limon tıpkı ilaçlar üzere şikayetlerimizi azaltabilir sadece” dedi.
Nane limon üzere tahin ve pekmezin de sık tüketildiğine dikkat çeken Bilazer, “Ancak bu da mucizevi bir karışım değil. Kalorisi de yüksek olduğu için az ölçülerde tüketilmesinde yarar vardır lakin fazla tüketilmesini asla önermiyorum” ikazında bulundu.
‘BAL NİTEKİM DE MUCİZE BİR BESİN, KANSERE KARŞI KORUYOR’
En tesirli besinin bal olduğuna vurgu yapan Op. Dr. Mustafa Bilazer, “Bal sahiden mucize bir besin. Her gün bir kaşık ben de yemeye çalışıyorum. Hem enfeksiyonlara hem kansere karşı balın esirgeyici özelliği bilimsel olarak da kanıtlandı” sözlerini kullandı.
TAVUK SUYU ÇORBASI VE KELLE PAÇA NE KADAR TESİRLİ?
Halk ortasında en az nane limon kadar vazgeçilmez bir eser de tavuk suyu çorbası ve kelle paça… Pekala bu iki çorbanın hastayken tüketildiğinde bizi çabuk uygunlaştırma üzere bir özelliği var mı?
Bu soruma “En kıymetli şey genetik yapımız sonra da beslenmemiz” karşılığını veren Op. Dr. Mustafa Bilazer, “Bu çorbalar içilebilir lakin hastalığı direkt olarak güzelleştiremez. Hastalık evresinde bol su içip vitamin olarak ise taze meyve sebzeler, bitki çayları, protein olarak da tavuk, balık, kırmızı et, baklagiller, kuruyemişler ve yoğurt tüketilebilir” biçiminde konuştu.
‘ÇORABIN İÇİNE BİR DİLİM SOĞAN KOYMAK HİÇBİR HASTALIĞA DÜZGÜN GELMEZ’
En değişik tekniklerden biri de çorabın içine bir dilim soğan koymak… Bu usul hâlâ kış aylarında Anadolu’da uygulanıyor. Kimi hastalıklara düzgün geldiği de argüman ediliyor.
Bu husus büsbütün hurafe olduğunu söyleyen Op. Dr. Bilazer, “Bunun hiçbir hastalığa uygun gelmesi mümkün değil. Yalnızca soğan kokusu nedeniyle öteki insanların sizden uzak durmasını ve teneffüs yoluyla geçen bulaşıcı hastalıklardan lakin bu sayede koruyabileceğini söyleyebilirim” dedi.
Fotoğraflar: iStock