Federasyon Spassky’nin mevtini “ülke için büyük bir kayıp” olarak nitelendirdi ve kuşaklardır satranç oynayanların onun maçlarından bir şeyler öğrendiğini söyledi.
KARPOV: BENİM ESAS İDOLLERİMDEN BİRİYDİ
İlk reaksiyon verenlerden biri, TASS devlet haber ajansına konuşan Sovyet büyük satranç ustası Anatoly Karpov oldu: “O her vakit benim esas idollerimden biriydi.”
Spassky en çok 1972 yılında Amerikalı Bobby Fischer ile yaptığı ve Doğu ile Batı ortasındaki çatışmanın simgesi olan düello ile hatırlanıyor.
Sovyet satranç devi, periyodun en güzel oyuncularına karşı üst seviye müsabakalar ve sanal kayboluş periyotları ortasında gidip gelen kareli bir hayat yaşadı.
1937 yılında Leningrad’da, şimdiki ismiyle Saint Petersburg’da doğan Spassky, erken yaşta harika bir yetenek göstererek 18 yaşında gençler dünya şampiyonu ve tarihteki en genç büyükusta oldu.
Satranç oynamayı beş yaşında bir yetimhanede öğrendiğini, İkinci Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından kuşatıldığında ailesiyle birlikte Leningrad’dan kaçmayı başardığını söyledi.
DEVLET TARAFINDAN TEŞVİK EDİLDİ
Savaştan sonra, fedakarlıktan korkmayan agresif oyun üslubu akranları tarafından fark edildi ve kendisine bir burs ve bir koç sağlayan devlet tarafından teşvik edildi.
Güçlü bir izlenim bıraktıktan sonra, kendisini Sovyet satrancının bir diğer yükselen figürü olan ve “Riga’nın Sihirbazı” olarak anılan Mikhail Tal’in gölgesinde buldu.
DÜNYA ŞAMPİYONU OLDU
Spassky 1961 yılına kadar SSCB Şampiyonluğunu kazanarak kayda bedel bir geri dönüş yaptı. Sekiz yıl sonra vatandaşı Tigran Petrosian’ı yenerek dünya şampiyonu oldu. “Kendime hiçbir vakit dünya şampiyonu olma maksadı koymadım. Her şey tabiatıyla gelişti. Büyük bir süratle ilerliyordum,” demişti Spassky 2016’da.
?
SPASSKY FİSCHER’E KARŞI
Ancak Spassky unvanını yalnızca üç yıl koruyabildi. 1972’de İzlanda’da Amerikalı dahi Fischer’e karşı mesleğini belirleyecek maçı oynadı. Bu yenilgi Moskova için bir tokat olsa da, Spassky için “devasa bir sorumluluktan” kurtulmak bir rahatlamaydı.
“Fischer unvanı benden aldığında ne kadar rahatladığımı hayal bile edemezsiniz. Kendimi çok ağır bir yükten kurtardım ve özgürce nefes aldım,” dedi yaklaşık kırk yıl sonra.
Bu ikonik Soğuk Savaş düellosu çok sayıda kitap, belgesel ve sinemaya bahis olmuştur. Bilhassa de Walter Tevis’in “The Queen’s Gambit” isimli romanına ilham kaynağı oldu ve 2020’de beğenilen Netflix dizisine uyarlandı.
Ancak o devirde, mağlubiyetinin akabinde Spassky gözden düştü. Dört yıl sonra, 1976’da Rus kökenli bir Fransız bayanla evlendikten sonra Fransa’ya taşındı. 1978’de Fransız vatandaşlığına geçti.
Spassky, 1992’de Yugoslavya’da Fischer’e karşı resmi olmayan bir rövanş maçı yapana kadar yıllarca kamusal alana dönmedi. Hayatının son yıllarına hastalık ve gizemli bir aile çatışması damgasını vurdu.
İKİ SEFER FELÇ GEÇİRDİ
İki kere felç geçirdikten sonra, 2012 yılında bir sponsorun yardımıyla ve eşi ile kız kardeşinin tavsiyelerine karşın Rusya’ya döndü. Spassky dönüşünün akabinde Rus televizyonuna yaptığı açıklamada “Her şeye sıfırdan başlamam gerekiyor lakin korkmuyorum” dedi.
Birkaç yıl evvel, 2008 yılında, o yıl ölen ve İzlanda’da küçük bir mezarlığa gömülen eski rakibi Fischer’in mezarını ziyaret etmişti. “Komşu yerin müsait olduğunu düşünüyor musunuz?” Spassky ziyaret sırasında kendisine eşlik eden gazetecilere sordu.
Spassky Moskova’da yaşıyordu ve yakınları satranç federasyonunu vefatından haberdar etti, federasyonun idari yöneticisi Alexander Tkachev RIA Novosti haber ajansına konuştu.