‘Sadece çocuklar değil, yetişkinler de aşılanmalı’
Milyonlarca hayatı kurtaran, birçok bulaşıcı hastalığın denetim altına alınmasını sağlayan aşılar, çağdaş tıbbın en büyük buluşlarından biri kabul ediliyor. Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) bilgilerine nazaran son 50 yılda temel aşılar sayesinde 154 milyon hayat kurtarıldı. Bu bilgi dakikada 6 şahsa denk geliyor. Fakat aşılama oranlarının düşmesiyle birlikte kazanılan bu muvaffakiyetler da tehlike altına girdi. 2025 Dünya Aşılama Haftası (24-30 Nisan) ‘Herkes için aşılama insanlık açısından mümkün’ sloganıyla daha fazla insanın bağışıklık sistemini güçlendirmek ve bulaşıcı hastalıkları önlemek için aşılara erişimini arttırmayı hedefliyor.
Aşıların toplum sıhhati üzerindeki tesiri tartışılmaz. İstanbul Okan Üniversitesi halk sıhhati uzmanı Prof. Dr. Tuğrul Erbaydar “Geçen yüzyıllarda çok sayıda insanın erken yaşta ölmesine yahut engelliliğine yol açan çeşitli hastalıklar bugün aşılar sayesinde denetim altına alınmıştır” diyor.
Eski jenerasyonların hafızalarında endişe dolu sözcükler olan kuşpalazı, boğmaca, çiçek, verem, çocuk felci üzere hastalıkların bugün aşılar sayesinde hiç görülmeyen ya da az görülen hastalıklar olduğunu tabir eden Erbaydar aşıların emelini şöyle özetliyor: “İnsan bedeni yabancı organizmalara karşı doğal olarak bağışıklık geliştirebilir ve böylelikle tıpkı hastalığa tekrar yakalanmaktan kendini koruyabilir. Lakin bu doğal düzenek hastalıkların kimi vakit çok ağır yahut ölümcül olmasına da yol açabilir ve hasta kişinin etrafı için de tehlike oluşturabilir. Aşıların maksadı, bu tehlikeli virüs ve bakterileri bedenin bağışıklık sistemine evvelce tanıtmak ve böylelikle hastalık olmaksızın savunma sistemini geliştirmeyi sağlamaktır.”
‘ORANLAR YÜKSEK OLMALI’
Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri çocuk sıhhati ve hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Emine Manolya Kara da kızamık, kabakulak, difteri, tetanos ve çocuk felci üzere hastalıklara karşı aşılama oranlarının yüksek tutulmasının değerli olduğunu tabir ediyor. Bilhassa ergenlik periyodunda yapılan aşıların, sağlıklı bir yetişkinlik için kritik kıymet taşıdığının, bu devirde yapılması gereken difteri, tetanos, boğmaca (dTap), HPV ve meningokok aşılarının atlanmaması gerektiğinin altını çiziyor. Çocuk ve ergenlik devri aşıları ileri yaşlar için son derece değerli lakin aşılanma yalnızca çocuklarla hudutlu kalmamalı. Doç. Dr. Kara erişkin aşılamasının da hayati olduğunu vurgulayarak, bilhassa grip, zatürre ve hepatit B üzere hastalıklara karşı yetişkinlerin de aşılanması gerektiğini belirtiyor.
AŞI AKSİLİĞİNİN OLUMSUZ TESİRLERİ
Doç. Dr. Emine Manolya Kara aşı aykırılığı ve kararsızlığının aşıyla önlenebilir hastalıkların tekrar artmasına yol açtığını söylüyor ve son yıllarda kızamık ve boğmaca olaylarındaki artışın aşı tereddüdünün olumsuz tesirlerine somut bir örnek oluşturduğunu vurguluyor.
