Geçen hafta cumartesi günü toplumsal medya platformlarına bir görüntü düştü. İran’ın başşehri Tahran’da genç bir bayan öğrencisi olduğu İslami Azad Üniversitesi’nin önünde, örtmediği saçları ve iç çamaşırlarıyla bir köşede oturuyor, bazen kalkıp kendine bakan onlarca kişinin arasında kollarını bağlayarak dolaşıyor lakin onlara hiç aldırış etmiyordu.
?
ŞİDDET GÖRDÜĞÜ TEZ EDİLDİ
Birkaç saat içinde olayla ilgili birkaç bilgi kırıntısı daha paylaşıldı. İsminin Ahoo Daryaei olduğunu öğrendik. İran’ın katı tesettür kurallarına uymadığı gerekçesiyle İhtilal Muhafızları Ordusu’na bağlı istekli paramiliter teşkilat Besic tarafından şiddet gördüğü sav edildi. Doğal ki daha sonra İran devletinin haber ajansı Fars rastgele bir şiddet olayı yaşanmadığını, Daryaei’nin güvenlik görevlilerince ‘sakince’ uyarıldığını haberleştirdi.
Yine tıpkı gün yayımlanan bir videodaysa Daryaei bir sokakta yürürken görülüyordu. Akabinde bir otomobilden inen adamlar etrafını sarıyor ve onu zorla otomobile bindirerek götürüyorlardı.
Ahoo Daryaei gözaltına alındıktan sonra üniversitenin halkla alakalar departmanından da bir açıklama geldi. Departmanın yöneticisi Amir Mahjob toplumsal medya platformu X’te yaptığı paylaşımla öğrencinin gözaltına alındığını doğrulayıp ‘ağır bir mental çöküş’ içinde olduğunu söyledi. Hatta işi daha ileri götürüp Daryaei’nin iki çocuk annesi olduğunu, eşinden ayrıldığını ve ‘sosyal medyadaki dedikoduların’ ailesinin prestijini zedelememesini umduğunu yazdı. Çünkü benzeri coğrafyalarda yaşayan herkesin bildiği tekniklerle eski eşi de televizyona çıkarıldı. Daryaei’nin akıl sıhhati sıkıntıları olduğu sav edilerek bayanların özgürlüğe kavuşması için yaptığı aksiyon itibarsızlaştırılmaya çalışıldı.
?
‘İVEDİLİKLE ÖZGÜR BIRAKILMALI’
İranlı aktivist ve gazeteci Masih Alinejad’ın X’teki paylaşımlarına göreyse Daryaei’nin Instagram hesabı da askıya alınıp ‘ne kadar sağlıklı’ olduğu gizlenmeye çalışılıyor. Yeniden Alinejad’ın paylaşımlarından öğrendiğimiz kadarıyla Daryaei Tahran’daki bir akıl hastanesinde tutuluyor. Memleketler arası Af Örgütü de bir açıklama yaparak İranlı yetkililerden Daryaei’nin acilen ve şartsız olarak hür bırakılmasını istedi.
2022’Yİ UNUTMADILARİran
◊ İranlı bayanların özgürlük gayreti aslında İran İslam Cumhuriyeti’yle yaşıt. Bu protestoların en büyüğü 2022’de gerçekleşmişti. 13 Eylül 2022’de Tahran’da ‘sözde ahlak polisi’ tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girdiği ve hastaneye götürüldüğü açıklanan Mahsa Amini’nin 16 Eylül’de hayatını yitirmesi İran’da büyük toplumsal olaylara yol açmıştı. Yaklaşık 530 protestocu bu süreçte öldürüldü. Bunu İran’ın baskıcı rejimi de unutmamış olacak ki son yaşananlardan sonra hükümet takviyeli yayın organları Daryaei’ye toplumsal medyadan dayanak verenlerin 2022’deki İran aksisi hareketle birebir maksada hizmet ettiğini öne sürdü.
◊ İran’da bayanlar 2018’in 8 Mart’ında metroda söyledikleri müziklerle gündeme gelmişti. ‘Eşitlik İçin Bayan Marşı’nı seslendiren 50 kişilik küme da o günden sonra gözaltına alınmıştı.
◊ Son olaraksa bu yıl ağustos ayının birinci günlerinde metro ve sokaklarda müzik söyleyen Zara Esmaeili mecburî başörtüsünü takmadığı için gözaltına alınmış, akabinde kendisinden bir daha haber duyulmamıştı.
