‘Öldürücü doz 50-75 gram ama 11,5 gramı bile öldürebilir’ Sahte içki tadından anlaşılır mı?

Ülkemizde içki ve alkol üretimi için Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan üretim müsaadesi almak zaruriliği olduğunu hatırlatan Ankara Üniversitesi’nden Besin Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Nevzat Artık, Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün Alkol Piyasası Düzenleme Ünitesi’nin (TAPDB) düzenlemeleri gereği muhakkak müsaadelerin ve kurumun verdiği bandrollerin alınmasını gerektiğini söyledi.

Prof. Dr. Artık, bu düzenlemeler sayesinde kayıtlı bir üretim ve izlenebilirlik sağlandığını belirtti.

ETİL ALKOL YERİNE METİL ALKOL KULLANILIYOR

Bu formda üretimin dışında uydurma alkol ve içki üretiminin yasak olduğunu, tüketicilerin bandrolü olmayan, açık, ucuz alkol ve içkileri satın almamaları gerektiğini ehemmiyetle vurgulayan Artık, geçersiz içkideki riskleri şu sözlerle anlattı:

“Sahte alkol üreticileri etil alkol yerine ucuzluğu nedeni ile metil alkol kullanıyor. Geçersiz rakı ve votkadaki metil alkol gözleri kör eder ve insanın kısa müddette vefatına neden olur.”

Fotoğraf: DHA

29 TON DÜZMECE ALKOLE EL KONULDU

İstanbul Valiliği 16 Ocak tarihli açıklamasında İstanbul’da yapılan operasyonlarda 15 şüphelinin gözaltına alındığını, şahıslardan 4’ünün ‘kasten adam öldürme’ cürmünden tutuklandığını bildirdi. 1 Ocak 2025’ten bu yana yürütülen operasyonlarda 29 ton geçersiz alkole el konuldu, sattığı tespit edilen 64 işletmenin işyeri ruhsatı iptal edilerek kapatıldı. Valilik, vatandaşlara kuşkulu görülen durumlar hakkındaki 112 Acil Davet Merkezi’ne ihbarda bulunmaları konusunda davette bulundu.

EV İMALİ İÇKİLER DE TEHLİKELİ Mİ?

Anadolu’da “boğma rakı” olarak isimlendirilen mesken imali rakının da halk sıhhati açısından çok riskli olduğunun altını çizen Artık, uygun olmayan süreçle üretilen ve damıtılan rastgele bir içkide yüksek ölçüde metil alkol kaldığını, metil alkolün, kalp ve kas zayıflaması, kramp, titreme nöbeti, görme zayıflıkları, körlük ve görme hudutlarında iltihaplanmalar oluşturabildiğini, bazen derhal mevte bile sebebiyet verdiğini ve bunun olağan damıtma sürecinde yapılan kusur ile ortaya çıkan bir durum olduğunu kelamlarına ekledi.

ÖLDÜRÜCÜ DOZ 50-75 GRAM LAKİN 11,5 GRAMI BİLE MEVTE NEDEN OLUYOR

Damıtık alkollü içkilerde metil alkolün çok düşük ölçüde olsa bile birçok aksiliğe yol açabileceğini, öteki taraftan uydurma içkide etil alkol yerine, ucuz olduğu için direkt olarak metil alkol kullanılabildiğini, geçersiz eserlerin bu nedenle çok ucuza satıldığını belirten Artık, bu halde üretilen içkiyi tüketenlerin derhal öldüğünü tabir etti.

BANDROLSÜZ İÇKİ TÜKETMEYİN

“Metil alkol için öldürücü doz 50-75 gram olmakla birlikte, vefat olayları 11,5 gram metil alkolde bile görülebilir” diyen Artık, metil alkolün bedende evvel formaldehit sonra formik aside dönüşerek zehirlenmeye neden olduğunu belirtti ve tüketicileri şu sözlerle uyardı:

“Tüm bu nedenlerden ötürü tüketicilerin bandrolsüz içki tüketmemeleri, içkileri orjinal şişesinde almaları ve çok ucuza satılan alkolleri tüketmemeleri ömürleri için çok değerlidir.”

SAHTE İÇKİ TADINDAN ANLAŞILIR MI?

“Sahte içkiyi kimse tadarak ve bakarak ayırt edemez” diyen Prof. Dr. Nevzat Artık, bu ayırımın lakin bu emelle geliştirilmiş HPLC yahut GC üzere tahlil aygıtları kullanılarak yapıldığını, bu nedenle besin güvenliği ve sıhhat açısından tüketicilerin alkol tüketimde çok titiz davranmaları gerektiğini söz etti ve ekledi:

“Tüketiciler asla açık ambalajda rakı tüketmemeli. Lokantalarda da önüne gelen içki ambalajının açılıp açılmadığı denetim edilmelidir.”

ÖNÜNÜZE AÇIK GELEN ŞİŞELERDEN SÜPHELENİN

Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı Doç. Dr. Şule Özbilgin de düzmece içkilerin ne kokusundan ne de tadından anlaşılabildiğini, açık gelen şişelerden şüphelenilmesi gerektiğini vurguladı ve kelamlarına şöyle devam etti:

“İçki şişelerindeki barkod ve etiketler kıymetli ipuçları veriyor. Orjinal eser takip sistemi kurulmalıdır. Son yapılan teşebbüslerle ülkemizde ‘Tütün ve Alkollü İçki Mamullerinde Eser İzleme Sistemi (ÜİS)’ sistemi ile satış yerlerine yerleştirilen sorgulama kodu sayesinde alkollü içecekler hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir.”

4-15 MİLİLİTRE DOZDA KÖRLÜK VE 15-100 MİLİLİTRE DOZDA ÖLÜM

Doç. Dr. Şule Özbilgin, sahte alkolün hayati ziyanları hakkında şunları söyledi:

“Hayati ziyanlar beyni etkileyen santral hudut sisteminden başlar tüm bedenimizdeki organları da içererek insan bedeninin tamamını tesirler. Bilinç bulanıklığı, istikrar ve hareket bozukluğu, baş ağrısı, bulantı, kusma, şiddetli karın ağrısı, sırt, kol ve bacaklarda ağrı, görme bozukluğu ve daha sonra körlük, tedavi edilmediği takdirde metabolik asidoz, koma ve teneffüs durması sonucu mevt. Alınan metil alkol ölçüsüne bağlı olarak 4-15 mililitre dozda körlük ve 15-100 mililitre dozda mevt meydana gelebilir.”

Klinik Toksikoloji Derneği Lideri Prof. Dr. Leyla İyilikçi Karaoğlan, geçersiz içki içtiğinden şüphelenen bir kişinin yapması gerekenleri şöyle sıraladı:

“Kişinin bu türlü bir kuşkusu varsa, en yakın hastaneye başvurup durumu bildirmesi gerekir. Bu aslında bir çeşit zehirlenme olayıdır ve  bu durum ‘alkolle zehirlenme’ olarak isimlendirilir. Zehir İstişare Merkezleri ile ve ağır bakım tabipleri ile konsülte ederek bu hastanın sistematik olarak muayene edilmesi, kan alkol seviyesi, laboratuvar sonuçları, kan gazı sonuçları üzere tüm incelemelerinin detaylı olarak yapılması gerekmektedir.”

KİŞİ KURTULSA BİLE KALICI GÖRME VE ORGAN HASARI OLABİLİR

Acil Tıp Uzmanı Dr. Yunus Emre Erdoğan ise ağır bakıma kaldırılan bireylerin hayatta kalma talihiyle ilgili şunları söyledi:

“Bu durum geçersiz içkideki metanol ölçüsüne ve kişinin ne kadar erken müdahale gördüğüne bağlıdır. Lakin yüksek dozda metanol alımı çoklukla ölümcül olabilir. Metil alkol zehirlenmesi nedeniyle ağır bakımda yatan hastalarda vefat oranı yüzde 30-50 ortasında değişebilir. Ayrıyeten kurtarılan hastalarda dahi kalıcı görme kaybı, organ hasarı yahut nörolojik sorunlar üzere uzun vadeli komplikasyonlarla karşılaşılabilir.”