ABD’de Donald Trump idaresinin vazifeye geldiği 20 Ocak’tan bu yana Ukrayna savaşı konusunda en büyük NATO ortağıyla büyük görüş ayrılıkları yaşayan Avrupa önderleri, dün İngiltere’nin başşehri Londra’da Washington idaresini ikna edecek bir Ukrayna barış planını görüşmek üzere Lancaster House malikanesinde bir ortaya geldi. Fransa, Almanya, Danimarka, İtalya, Polonya, Çekya, İngiltere’nin yanı sıra NATO ve Avrupa Birliği önderlerinin de katıldığı zirvede Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Hakan Fidan temsil etti. Avrupalı önderler, Ukrayna’ya askeri dayanağın sürdürülmesi, Rusya üzerindeki ekonomik baskının arttırılması dahil Ukrayna’nın pozisyonunun güçlendirilmesi mevzularını görüştü.

ABD BEKLENTİSİ SÜRÜYOR

Geçen hafta Ukrayna lideri Volodimir Zelenski ve ABD Lideri Donald Trump ile Lider Yardımcısı JD Vance ortasında kameralar önünde yaşanan tartışma tüm Avrupa’da şok tesiri yaratsa da başkanların Washington idaresini Avrupa ve Ukrayna ile uzlaşı tabanına çekme eğiliminde olduğu belirtiliyor. Evvelki akşam Zelenski ile görüşen İngiltere Başbakanı Keir Starmer, dün de evvel Baltık ülkeleri önderleri ile videokonferans toplantısı yaptı ve daha sonra İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile Başbakanlık Konutu’nda bir ortaya geldi.

BARIŞ İÇİN ÜÇ MADDE

Zirvenin mesken sahibi İngiliz Başbakan Starmer toplantı öncesi BBC’ye verdiği röportajda; Fransa, Ukrayna ve “bir iki ülkenin daha” katkısıyla bir barış planı üzerinde çalışacaklarını açıkladı, barış planından beklentilerini üç unsurda özetledi. İngiliz Başbakan, Ukrayna’da kalıcı bir barış için “gerekli olursa savaşmaya devam edecek kadar ve müzakere masasında güzel bir konum alabilecek kadar güçlü bir Ukrayna”, “güvenlik garantileri olan bir Avrupa” ve “ABD desteği” olarak sıraladığı üç temel bileşene gereksinim duyulduğunu söyledi. Görüşmelerdeki hedefinin taraflar ortasında bir köprü görevi üstlenmek olduğuna işaret eden Starmer, “İngiltere, Fransa ve muhtemelen 1-2 ülkeyle birlikte, savaşı durduracak bir plan üzerinde çalışmak için Ukrayna’yla anlaştık. Bu planı daha sonra ABD’yle de görüşeceğiz” dedi.

Röportajında Trump ve Zelenski ortasındaki tartışmadan rahatsızlık duyduğunu söyleyen İngiltere Başbakanı Starmer, “Kimse bunu görmek istemez” dedi. Starmer ayrıca, Rusya lideri Vladimir Putin’in olası bir ateşkes muahedesine uyacağına güvenmediği için güvenlik garantileri istediklerini söyledi.

 

KOALİSYON KURACAĞIZ ASKER GÖNDEREBİLİRİZ

Zirvenin akabinde düzenlenen basın toplantısında konuşan İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Ukrayna’ya askeri yardım akışını sürdüreceklerini belirterek, “Ukrayna’da barışı korumak için bir koalisyon kuracağız. Her ülke katkıda bulunamayabilir fakat bu, gerimize yaslanıp izleyeceğimiz manasına gelmez” dedi.Starmer ayrıyeten İngiltere’nin gerektiğinde Ukrayna’yı savunmak için “toprağa asker, havaya uçak koymaya” hazır olduğunu söyledi.

Avrupa Birliği Komitesi Lideri Ursula von der Leyen de tepede, “Avrupa’yı hemen yine silahlandırmamız gerek” dedi.

LAVROV’DAN TEPE YORUMU: ‘ABD BARIŞ, AVRUPA SAVAŞ İSTİYOR’

 AVRUPA önderlerinin Londra’da Ukrayna bahisli tepe için toplanmasından evvel Rus ordusunun yayın organı Krasnaya Zvezda’ya konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “ABD barış, Avrupa ülkeleri savaş istiyor” yorumunu yaptı. “ABD’de iktidara açık ve net biçimde barış istediklerini beyan eden idare gelirken, Avrupa ülkeleri hâlâ savaşın sürmesini istiyor. Krizi körüklüyor” diyen Rus Bakan, Avrupa’nın yüzyıllardır büyük krizlere neden olduğunu savundu. Lavrov, “Son 500 yılda dünyadaki tüm krizler Avrupalı yöneticilerin başı altından çıkmıştır. Haçlı seferleri, sömürge savaşları, Napolyon, Birinci ve İkinci Dünya savaşlarının kaynağı daima Avrupa oldu. Adolf Hitler’i de Avrupa yarattı. Derinlemesine baktığımızda ABD saydığım bu savaşların fitilini ateşleyen taraf olmadı” dedi. Fransa ve İngiltere’nin Ukrayna’ya barış gücü olarak asker gönderme niyetine de değinen Lavrov, “Onlar kendi ortalarında görüşüp ukalaca kararlar almak istiyor. Rusya’ya bizim orada barış gücü olarak yabancı ülke askeri görmek istediğimizi sormuyorlar bile” kelamlarıyla Moskova’nın bu tıp bir teklife sıcak yaklaşmayabileceğinin sinyalini verdi. ABD Lideri Donald Trump, Ukrayna lideri Volodimir Zelenski ile ortasındaki Oval Ofis krizi patlak vermeden evvel, “Ben Putin ile savaşı bitirme konusunu görüştüğümde Ukrayna’ya barış gücü gönderilmesine karşı çıkmadığını söylemişti” demişti.

ZELENSKİ’YE TAKIM ELBİSELİ TUZAK

Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, ABD Lideri Donald Trump ile Lider Yardımcısı JD Vance ortasında kameralar önünde yaşanan tartışmanın, Trump idaresi tarafından kurulmuş bir tuzak olabileceği argüman ediliyor. Amerikan ve İngiliz basınında çıkan haberelere nazaran, toplantının başında gerginlikler olsa da, asıl tartışma ‘Real America’s Voice’ kanalından muhabir Brian Glenn’in “takım elbise” sorusuyla başladı. Tıpkı vakitte MAGA destekçisi Kongre üyesi Marjorie Taylor Greene’in erkek arkadaşı olan Glenn’in, “Bu ülkenin en üst seviyedeki yetkilileriyle görüşüyorsunuz ve ekip elbise giymeyi reddediyorsunuz. Bir grup elbiseniz var mı?” sorusuna Zelenski “daha önemli bahisler hakkında konuşmayı tercih ettiğini” karşılığını verirken, tam o anda Trump dönerek Glenn’e göz kırpıyor.

MUSK’TAN NATO VE BM ÇIKIŞI: ‘AYRILMA VAKTİ’

 ABD Başkanı Donald Trump’ın kıdemli danışmanı ve dünyanın en güçlü insanı Elon Musk, Washington’ın NATO ve Birleşmiş Milletler’den ayrılması istikametindeki fikirlere dayanağını açıkladı. Musk, toplumsal medya platformu X’te çok sağcı bir siyaset yorumcusunun “NATO ve BM’den ayrılma vakti” paylaşımını alıntılayarak “Katılıyorum” tabirini kullandı. ABD’de geçen ay bir küme Cumhuriyetçi kongre üyesinin sunduğu ve BM’den ayrılmayı öngören yasa tasarısının akabinde bu görüşler Cumhuriyetçi etraflarda daha sık tartışılmaya başlamıştı.