Kusursuz değil yeterince iyi olmanın peşinde…

Gizem: Geçen hafta ‘Her Çocukla Bir Ebeveyn Doğar’ isimli kitabı okudum. Ali Koç  hem kendi çocukluğunu hem de ebeveynlik seyahatini çok çarpıcı biçimde anlatıyor. Kitabın daha birinci sayfalarında şu cümle karşılıyor bizi: “Bir çocuğun üç ebeveyni vardır: Annesi, babası ve onların ortasındaki alaka.”

Gülay: Ne kadar hakikat. Daima kendimizi anne ya da baba olarak kıymetlendiriyoruz lakin çocuk aslında o bağın içine doğuyor. O alakanın sıcaklığı ya da gerginliğiyle büyüyor.

Gizem: Motamot o denli. Kitap boyunca vurguladığı şey şu: Gerçek anne-baba modeli yok, çocukla kurulan gerçek münasebet var. Ve bu saygılı, kararlı, dengeli, kapsayıcı bir alaka… Ayrıyeten şu çok hoş anlatılmış: “Her çocukla ebeveynlik yine tanımlanıyor. Yani sen birebir kişi olsan bile, çocukla kurduğun ilgi yeni bir seni ortaya çıkarıyor.”

Gülay: Şu da var; her çocukla bağ de tekrar kuruluyor. İkinci çocuğun olduğunda, sen artık tıpkı anne değilsin ki.

Gizem: Bu yüzden Ali Koç kitabın başında “Aynı meskende büyümüş iki kardeşin çocukluğu bile farklıdır” diyor. Zira şartlar değişmiştir. Ebeveynin hali değişmiştir. İşte ‘Aynı meskende fakat güya farklı ailelerde büyümüş gibiyiz’ hissi bundan çıkıyor.

Gülay: Ne kadar rahatlatıcı bir bakış açısı, değil mi? Daima ‘Birini güzel büyüttüm mü, başkasını de birebir halde büyütmeliyim’ diye düşünürüz. Halbuki her çocukla
biz de değişiyoruz.

Gizem: Zaten kitabın ana fikri bu. Ebeveynlik bir defa öğrenilen, sabit kalan bir rol değil, her çocukla yine öğrenilen, yine kurulan bir bağlantı hali. Ve bu kusursuzluk değil, ‘yeterince iyi’ olma sorunu.

Gülay: Yani yalnızca doğumla değil, ilgiyle şekillenen bir seyahat. O vakit yanılgı yapmaktan bu kadar korkmamak lazım…

Gizem: Kitapta Donald Winnicott’ın ‘yeterince uygun ebeveyn’ kavramına yer veriliyor. Harika olmak zorunda değilsin lakin gereksinimleri görmek zorundasın. Ve gereksinim deyince… Bence kitabın en can alıcı yerlerinden biri şu: “Çocuğunuzun size değil, sizin öğreteceğiniz hünerlere muhtaçlığı var.”

Gülay: Yani senin yanında olması değil, senin verdiğin rehberlikle kendi yolunu bulması problem. Lakin bunu söylemek kolay, yapmak sıkıntı.

Gizem: Evet, muharrir da bunu diyor zati: “Bilgi çağındayız ancak bilgelikten uzağız. Çok fazla bilgi, sezgiyi bastırıyor. O yüzden bu kitap bir sezgi daveti.”

Gülay: Ben buna bayıldım. İç sesimizi kaybettik zira. Herkes bir şey söylüyor: “Uyku eğitimi ver, organik besle, hislerini düzenle.” Lakin biz ne hissediyoruz, ona yer kalmıyor.

Gizem: Motamot. O yüzden diyor ki: “Bilgiye boğulmak değil, içinden geçerek yaşamak değerli. Ve en kıymetlisi, çocuk bir özne. Onunla kurduğun ilgi, hayat uzunluğu sürüyor.”

Gülay: Bence de bu kısmı daima unutuyoruz. Yalnızca çocuklukta değil, gençlikte, yetişkinlikte de ebeveynlik devam ediyor. Bir nevi eşlikçilik.

Gizem: Ve eşlik ederken
yalnız da kalmamalıyız. Hani şu meşhur kelam var ya: “Bir çocuğu yetiştirmek için bir köy gerekir.” Koç bu köyü bugünün şartlarında yine tanım ediyor. Mahalle buluşmaları, dijital dayanışmalar, farklı dünyalarla temas… Ve natürel hepsi çeşitlilikle mümkün.

 

BİRLİKTE DÖNÜŞÜYORUZ

Gülay: Çok hoşuma gitti bu dijital köy fikri. Emzirme kümesinden park sohbetlerine kadar… Lakin daima kendimize benzeyen beşerlerle değil, farklılıklarla da temas kurmalı çocuk.

Gizem: Zenginlik benzerlikte değil, farklılıkta. Lakin o farklılıkla teması inançlı bir limandan yapabilmeli. İşte o liman, bizimle kurduğu bağ.

Gülay: Yani ebeveynlik yalnızca çocuğu büyütmek değil, birlikte dönüşmek. Her çocukla biz de yine doğuyoruz.

Gizem: Ve büyümek yalnızca çocuğa ilişkin değil. Ebeveynlik bize de büyüme fırsatı veriyor. Kendi çocukluğumuzla, bağlantılarımızla, sezgilerimizle yüzleşerek…