Kurban kesmek vacip mi, farz mı? Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan Kurban ibadetine yönelik açıklama
Kurban, İslam dininde gerekli imkanlara sahip Müslümanlar için vacip kılınan ibadetler ortasında yer almaktadır. İmkanlar dahilinde kimlerin kurban ibadetini yerine getirmesi gerektiğini sorgulayan vatandaşlar, mevzuyla ilgili bilgileri araştırıyorlar. İşte, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın mevzuyla ilgili verdiği bilgiler…
Kurban kesmek farz mı yoksa vacip midir? Kurban ibadetini mahiyeti ve hükmü
Sözlükte yaklaşmak, Allah’a yakınlaşmaya vesile olan şey manalarına gelen kurban dinî bir terim olarak, Allah’a yaklaşmak ve O’nun isteğine ermek için ibadet niyetiyle, belli kaideleri taşıyan hayvanı metoduna uygun olarak kesmeyi ve bu emelle kesilen hayvanı söz eder (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 452). Kurban bayramında kesilen kurbana udhiyye, hacda kesilen kurbana ise hedy denir.
Akıl sıhhati yerinde, hür, mukim ve dinî ölçülere nazaran güçlü sayılan mümin, ilâhî rızayı kazanmak gayesiyle kurbanını kesmekle hem Cenab-ı Hakk’a yaklaşmakta, hem de maddi durumlarının yetersiz olması sebebiyle kurban kesemeyenlere yardımda bulunmaktadır (Serahsî, el-Mebsût, XII, 8; İbn Nüceym, el-Bahr, VIII, 197).
Bu ibadetin ruhunda Hakk’a yakınlık ve halka fedakârlıkta bulunma anlayışı vardır. Kurban, bir müslümanın bütün varlığını, gerektiğinde Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir nişanesidir. Mezheplerin birçoklarına nazaran udhiyye kurbanı kesmek sünnettir (İbn Rüşd, Bidâye, I, 429).
Hanefî mezhebinde ise tercih edilen görüş, kurbanın vacip olduğudur (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 146). Kurban, -fıkhî kararı ne olursa olsun- müslüman toplumların makul simgesi ve şiarı sayılan ibadetlerden biri olarak asırlardan beri bilhassa milletimizin dinî hayatında değerli bir yer tutmaktadır.
Kurban kesmek kimlere düşer?
Kurban kesmek, akıl sıhhati yerinde, büluğa ermiş (ergen olmuş), dinen güçlü sayılacak kadar mal varlığına sahip ve mukim olan her müslümanın yerine getireceği malî bir ibadettir (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 148).
Temel gereksinimlerinden ve borcundan diğer 80.18 gr altın yahut pahasında para ya da eşyaya sahip olan kimselerin kurban kesmesi gerekir (Mevsılî, el-İhtiyâr, IV, 252-256; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 452-453).
Ayrıca kurban mükellefiyeti için aranan nisabın üzerinden, zekâtın bilakis bir yıl geçmesi koşul değildir.
