“Kum bataryası” enerjide çağ mı açacak?
Fin teşebbüs Polar Night Energy tarafından geliştirilen bu kum bataryası, sabuntaşı artıklarının kullanıldığı 49 feet (yaklaşık 15 metre) çapındaki dev bir siloda 2.000 ton kaya tozu barındırıyor. Bu sistem, elektrikle ısıtılan taşları uzun mühlet boyunca sıcak tutarak, bilhassa kış aylarında bölgedeki binaların ısıtılmasında kullanılıyor. Bu sayede kasabanın mevcut merkezi ısıtma sistemine dayanak vererek hem fosil yakıt hem de ağaç yongası kullanımını büyük ölçüde azaltıyor.
Firma yetkilileri, kum bataryasının ilçede kullanılan odun yongası ölçüsünü yüzde 60 oranında düşüreceğini belirtiyor. Batarya, toplamda 1.000 megavat-saat ısıyı birkaç hafta boyunca depolayabiliyor. Sistemden çıkan ısı 400°C’ye kadar ulaşabiliyor ve ısı transferi sırasında sadece yüzde 10-15 oranında kayıp yaşanıyor.
MALİYET DÜŞÜK, RANDIMAN YÜKSEK
Batarya, elektriğin en ucuz olduğu vakitlerde şarj ediliyor. Finlandiya’nın güç karışımı yüklü olarak yenilenebilir kaynaklardan (yüzde 43) ve nükleer güçten (yüzde 26) oluşuyor. Üstelik ülkede elektrik fiyatı Avrupa ortalamasının yarısından daha ucuz: kilovat-saat başına yaklaşık 0,08 euro.
Polar Night, projenin toplam maliyetini açıklamadı fakat kullanılan hammaddelerin ucuzluğu ve üretim kademesinin sadeliği göz önüne alındığında sistemin hayli ekonomik olduğu belirtiliyor. Şirketin daha evvel geliştirdiği küçük ölçekli bir prototipin maliyeti kilovat-saat başına yaklaşık 25 dolar olmuştu. Bu da, lityum-iyon bataryalara kıyasla (115 dolar/kWh) çok daha uygun bir fiyat manasına geliyor.
YENİ BİR PERİYOT BAŞLIYOR MU?
Kum bataryası birinci bakışta etkileyici görünmese de, sunduğu ekonomik ve çevreci avantajlarla güç dünyasında değerli bir alternatif haline geliyor. Dünya genelinde birçok teşebbüs, benzeri formda ısı temelli güç depolama tahlilleri üzerine çalışıyor. İskoçya merkezli Sunamp, sirke aromalı cipslerdeki bileşenlerden ısı depolarken; Fourth Power ve Electrified Thermal Solutions ise 2.000°C’yi aşan sıcaklıklara ulaşan sistemler geliştiriyor.
