Kraliçe Victoria’nın mirası modern dünyayı nasıl şekillendirdi? Yaşadığı olay, o yöntemin bulunmasına neden oldu

Birleşik Krallık sokaklarında yürüdüğünüzde, Kraliçe Victoria’nın ismi, tren istasyonlarından parklara, barlara ve Londra Metrosu’nun çeşitli çizgilerine kadar pek çok yerde karşınıza çıkar. 

Victoria, 1837 ile 1901 yılları ortasında karar sürdü ve bu periyotta süratle değişen bir dünyanın şahidi oldu; trenlerin, telgrafların ve elektrik ışığının yükselişi, onun saltanatı sırasında gerçekleşti. Lakin Victoria, yalnızca bir hükümdar değil, birebir vakitte derin bir kültürel tesir yaratan bir figürdü.

Victoria’nın imajı, gazetelerde, basılı yayınlarda ve kartpostallarda geniş bir yer buldu. Bu durum, onu kendisinden evvelki tüm monarşilerden daha görünür hale getirdi. Birçok geleneğin kökeninde Victoria’nın tesiri yatıyor. İşte 19. yüzyıl kraliçesinin, toplumsal medyanın olmadığı bir devirde nasıl bir etkileyici haline geldiğine dair detaylar…

BEYAZ GELİNLİK ONUN DEVRİNDE TANINAN OLDU

Kraliçe Victoria, taç giymesinden evvel de moda ile yakından ilgileniyordu. Moda tarihçisi Kimberly Chrisman-Campbell, “Victoria, çocukluğunda baleye yahut operaya giderek kostümler hakkında notlar alıyordu” diyor. 1837’de tahta çıktığında, giysi tercihleri hem saray içinde hem de dışında bayanlar için bir ölçüt haline geldi.

Victoria, giysideki yenilikleriyle tanınmasa da tarzının muhafazakâr oluşu ve orta sınıf kıymetlerine uygunluğu, geniş bir kitle üzerinde tesirli olmasını sağladı. 1840 yılında Prens Albert ile yaptığı düğünde giydiği beyaz elbise, gelinlik modasını değiştirdi. Chrisman-Campbell, “O periyotta gelinler ekseriyetle en düzgün elbisesini giyerdi” diyor.

Ancak Victoria”nın beyaz elbise seçimi, bu rengi gelinlik için standart hale getirdi. Royal Collection Trust’tan dekoratif sanatlar küratörü Sally Goodsir, “Beyaz, varlıklı gelinler ortasında biliniyordu, ancak bu düğünden sonra daha da tanınan hale geldi” diye belirtiyor.

NOEL AĞACI GELENEĞİNDE ÖNCÜ OLDU

Victoria’nın tesiri yalnızca moda ile hudutlu değildi; ailesinin tatil gelenekleri de Noel’in kutlanma biçimini şekillendirdi. Noel ağaçları, Kraliçe Charlotte’un Britanya’ya tanıttığı gelenekler ortasında yer alıyordu, fakat Victoria ve Prens Albert, bu geleneği daha da yaygınlaştırdı.

Aileleri, Windsor Great Park’tan getirdikleri köknar ağaçlarını özel olarak süslüyor ve her bir çocukları için farklı başka ağaçlar kuruyorlardı. 1848 yılında, Illustrated London News’de ailenin Noel kutlamalarına dair imgeler yayımlandı ve bu, geleneğin halk ortasında yayılmasına katkıda bulundu.

İSKOÇYA’NIN TURİSTİK ÇEKİM MERKEZİ OLMASINA KATKIDA BULUNDU

Victoria ve Albert, Britanya’daki demir yolu ağının gelişimi sayesinde İskoçya’yı sıkça ziyaret ettiler. 1847’deki kraliyet çeşidi sonrasında, İskoçya’ya olan ilgileri artarak bölgeye turist akını sağladı.

Victoria ve Albert, İskoçya’yı o kadar sık ziyaret ettiler ki, 1852’de Highlands bölgesinde Balmoral Şatosu’nu satın alarak oraya kök salmaya karar verdiler. Bu durum, İskoçya’nın üst sınıf ortasında tanınan bir tatil yeri haline gelmesine katkıda bulundu.

DOĞUMU DEĞİŞTİREN KRALİYET ONAYI

Kraliçe Victoria, dokuz çocuk annesi olarak, doğuma yönelik tavırları değiştirmede kıymetli bir rol üstlendi. Hamilelik sürecine dair olumsuz hislerini lisana getiren Victoria, 1858 yılında bu durumu “sabitlenmiş” ve “kanatlarının kırpılmış” hissi olarak tanımladı.

Hamilelik sırasında yaşadığı rahatsızlıkları hafifletmekte zorlanan Victoria, doğum anındaki ağrıyı ise 1847’den beri kullanılan kloroform anestezi tekniği sayesinde yönetebildi.

Kloroformun doğumda kullanımı, tıp topluluğunda ağır tartışmalara yol açtı. Birtakım tabipler, bu yolun bayanları doğum sırasında reaksiyonsuz hale getireceğinden telaş ederken, öbürleri doğum sancılarının doğal bir acı olduğunu savundu.

Ancak bu tartışmalar Victoria’yı durdurmadı. Nisan 1853’te sekizinci çocuğuna gebe kaldığında, kloroform kullanmayı tercih etti. Bu tecrübesinden mutlu kalan Victoria, günlüğüne “etkisi ölçülemeyecek kadar rahatlatıcı, sakinleştirici ve keyifliydi” yazdı.

Victoria’nın kloroform ile yaşadığı tecrübe, öteki bayanları da bu tekniği kullanmaları konusunda cesaretlendirdi ve doğumun fizikî acı çekmek zorunda olmadığı fikrini destekledi. Böylece, Victoria, bayanların tıbbi bakımları üzerinde daha fazla inisiyatif kazanmalarına taban hazırladı.

YAS, HAYAT UZUNLUĞU SÜREN BİR RİTÜELE DÖNÜŞTÜ

Victoria’nın hayatında kayıplar kaçınılmazdı. Prens Albert’in 1861’deki vefatı, kraliçenin yas tutma biçimini derinden etkiledi. Albert’in vefatından sonra, yas tutma ritüelleri için yeni bir standart belirledi.

O devirde yas görgü kuralları epey katıydı; lakin Victoria, hayatının geri kalanında siyah giysiler giymeye devam etti. Chrisman-Campbell, “O vakitler detaylı yas görgü kuralları olağandı, lakin birçok dul birkaç yıl içinde bundan vazgeçti” diyor. Victoria, kamu hayatında da az değişiklik yaparak yas tutmaya devam etti.

Tarihçi Lou Taylor, “Dul Kraliçe’nin tesirinin, 19. yüzyılın ikinci yarısında yas görgü kurallarının ve kıyafetlerinin yaygın olarak kullanılmasının en önemli nedenlerinden biri olduğuna kuşku yok” diye belirtiyor. Onun acısı, toplumun siyah giysiler giymek de dahil olmak üzere yas görgü kurallarına olan bağlılığını yine doğruladı.

Sonuç olarak, Kraliçe Victoria’nın kültürel tesiri, yalnızca kendi devrine değil, günümüze kadar uzanan bir miras bıraktı. Onun modadan, tatil geleneklerine, doğum tecrübelerinden yas tutma biçimlerine kadar pek çok alanda yarattığı değişimler, günümüz toplumunu şekillendirmeye devam ediyor.

National Geographic’in ‘Was Queen Victoria the first influencer? How the ‘media monarch’ shaped the çağdaş world’ başlıklı haberinden derlenmiştir.