Yaz aylarının en sevilen meyvesi karpuz hem çok lezzetli hem de çok yararlı. Fakat ağzınıza layık karpuz seçmek her vakit kolay olmayabiliyor. Sizin için hem sulu ve tatlı karpuz seçmenin ipuçlarını hem de karpuzun dikkat çeken yararlarını mercek altına aldık.
Karpuz denince aklımıza dışı yeşil içi kırmızı bir meyve geliyor lakin birtakım karpuzların dışı sarı içi kırmızı, kimilerinin dışı yeşil içi sarı, kimilerinin ise hem içi hem de dışı sarı olabiliyor. Fakat bu renk karpuzun lezzetini belirleyen bir özellik değil. Bir öbür deyişle karpuzun rengine aldanmamak gerekiyor.
Bilinen en tatlı karpuz tipi Bradford karpuzu diye biliniyor. Karpuzun tatlılığını ölçmek için kullanılan Brix skalasına nazaran Bradford karpuzu 12,5″ tatlılığında. Epeyce tatlı diyebileceğimiz birçok karpuz ise skala üzerinde 10″ civarında. Pekala ya aldığımız karpuzun cinsini bilmiyorsak? O durumda bakılabilecek birkaç ipucu var.
En klasik usul “tıklatma”. Karpuzun kabuğuna parmak ucunuzla vurup çıkan sese kulak vererek bir test yapabilirsiniz. Yenebilir kıvamda hoş bir karpuz, kabuğuna vurulduğunda tok bir ses çıkarır. Fakat ses çıkmazsa ya da az ses çıkarsa, o karpuzdan beklediğinizi alamayabilirsiniz.
Öte yandan karpuzun büyüklüğüne bakarak karar vermeye çalışırsanız yanılmanız çok mümkün. Çünkü büyük karpuzun daha lezzetli olması aslında bir kent efsanesi. Burada dikkate almanız gereken kriter karpuzun tartısı olmalı. Ağır olan karpuzlar ekseriyetle daha lezzetliyken hafif karpuzlar büyük ihtimalle kof çıkar.
Karpuzun sapı ve kabuğu da lezzetine dair çok şey söyler. Karpuzun sapının kurumuş olması gereğince olgunlaştığına, lezzetini kazandığına işaret eder. Hala yaş olan sap ise karpuzun olgunlaşmadığı, hatta muhtemelen erken hasat edildiği manasına gelir. Bu tıp karpuzlar lezzet beklentinizi karşılamaz.
Kabuğa gelince… Her tıp karpuzda olmasa da kabukta bulunan ve örümcek ağını andıran çatlak görünümler de karpuzun lezzeti hakkında bir ipucu verebilir. Kabuktaki örümcek ağı görünümü ve minik noktalar, lezzetli bir karpuza işaret eder.
Son olarak karpuzun bir yüzünde bulunan büyük beyaz lekeye bakın. Bu lekeler karpuzun toprağa değen yerleridir. Bu kısmın rengi karpuzun lezzetine dair kıymetli işaretler verir. Bembeyaz değil de sarıya yakın renkte lekesi olan karpuzlar güzel karpuz sayılır.
Bir de karpuzların cinsiyeti ile lezzeti ortasındaki alakaya bakalım. Halk ortasında oval halli yani uzun karpuzlar erkek olarak nitelendiriliyor ve bunların daha sulu olduğu düşünülüyor. Top üzere yuvarlak olan dişi karpuzların ise tatlı olduklarına inanılıyor. Bir öbür deyişle sulu karpuz için uzunları, tatlı karpuz için ise yuvarlakları tercih edebilirsiniz.
Sulu karpuz demişken enteresan bir ayrıntı verelim: Karpuzu kabuklarını büsbütün soyduktan sonra dilimlediğiniz takdirde suyu akmaz. Böylelikle hem daha rahat yiyebilir hem de karpuzun nefasetini ve serinletici tesirini kaybetmesinin önüne geçebilirsiniz.
Gelelim karpuzun faydalarına… Bilim beşerlerine nazaran, bir diüretik yani idrar söktürücü olan karpuz, diyaliz aygıtlarının yaygınlaşmasından evvelki yıllarda, böbrek hastaları için bir homeopatik tedavi metodu olarak kullanılıyordu.
Öte yandan karpuzun insanlarda kan deveranı üzerinde bir tesiri var. İçinde bilhassa de kabuğunda bulunan sitrulin unsuru büyük ölçülerde tüketildiğinde bedendeki enzimlerle etkileşime girerek arginine dönüşüyor. Arginin de kalbe, sirkülasyon ve bağışıklık sistemine yararlar sağlayan bir aminoasit.
Spor yapmaya başlamadan evvel karpuz suyu içmek kas ağrılarını önlüyor. Spor yapacağınız vakitlerde içeceğiniz hoş bir karpuzlu smoothie’yle hem serinleyip hem de ağrılardan kurtulabilirsiniz.
Karpuzlu smoothie yapmak için 2 dilim karpuzu çekirdeklerini ayıkladıktan sonra küp küp doğrayın. 8-10 küp kadar buzu blender’ın haznesine alıp parçalayın. Fakat çok küçük olmamalarına dikkat edin, aksi takdirde çabucak erirler. Karpuzları ve 3 top dondurmayı buzların üzerine yerleştirip tüm malzemeyi tekrar blender’dan geçirin. Şayet akışkan kıvamlı bir smoothie isterseniz dondurma ölçüsünü, meyveli bir smoothie isterseniz karpuz ölçüsünü artırın.
Karpuzlu diyet frozen için ise 3-4 dilim karpuzun çekirdeklerini ayıklayıp blender’a koyun. 2 adet lime’ın suyunu karpuza ekleyin. 1 çay kaşığı doğal tatlandırıcı ile birkaç küp buzu da ekleyip hepsini blender’dan geçirin. Düşük kalorili içeceğiniz hazır!
Bir bütünsel sıhhat pratiği olan Ayurveda anlayışında kimi yiyeceklerin bir ortada tüketilmesinin insanın ruh ve vücut sıhhatine ziyanlı olduğu öngörülüyor. Bu anlayışa nazaran karpuzu ve kavunu yanında hiçbir şey olmadan tüketmek gerekiyor.
Özellikle peynir üzere süt eserleriyle karpuz katiyen tüketilmemeli. Zira süt eserlerinin sindirimi karpuza nazaran çok daha uzun. Karpuzun sindirimi sırasında salgılanan mide asitleri sütün kesilmesine neden oluyor. Karpuz başka birçok şeye nazaran çok süratli sindirildiğinden tek başına tüketilmeli.