Kanser, ekseriyetle yaşlıların hastalığı olarak görülse de son yıllarda yapılan araştırmalar bu hastalığın 50 yaşın altındaki bireylerde de giderek daha yaygın hale geldiğini gösteriyor.
Özellikle Bilhassa Y nesli, geçmişte daha yaşlı jenerasyonlarda görülen kanser tipleriyle karşı karşıya kalıyor ve kimi kanser tiplerine yakalanma riskleri daha yüksek. Örneğin, son 20 yılda 18-44 yaş ortasındaki bireylerde kolon kanseri teşhis oranları yüzde15 arttı. Bu, kanserin yalnızca yaşlılarla sonlu olmadığını ve gençlerin de risk altında olduğunu gösteriyor.
Michigan Üniversitesi’nde gastroenteroloji uzmanı ve birebir vakitte Rogel Kanser Genetiği Kliniği’nin müdürü olan Prof. Dr. Elena Stoffel, “Hepimiz biliyoruz ki, hiç kimse kanser için çok genç değildir” diyerek, erken yaşta kanserin kıymetini vurguluyor.
Bu noktada, uzmanlar erken yaşta kanser riskini azaltmak için yapılması gerekenler hakkında kıymetli tekliflerde bulunuyor. İşte kanser riskini azaltmanın 9 yolu…
1- AİLE GEÇMİŞİNİZİ HEKİMİNİZLE PAYLAŞIN
Kanser geçmişi olan aile üyeleri, genetik yatkınlık manasına gelebilir. Dr. Stoffel, ailede kolorektal kanser hikayesi olan bireylerin 20’li yaşlarda kolonoskopi yaptırmaya başlaması gerektiğini belirtiyor. Ortalama risk taşıyan bireyler ise 45 yaşında taramalara başlamalı.
2- SİGARA İÇMEYİN
Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, dünya çapında 1,25 milyardan fazla tütün kullanıcısı bulunuyor. Sigara içmek, kanser olaylarının yüzde 20’si ve kanser ölümlerinin yüzde 30’undan sorumlu. Akciğer kanseri hadiselerinin önümüzdeki 25 yıl içinde değerli ölçüde artması bekleniyor. Yapılan araştırmalar, Z Kuşağı’na sigara ve tütün eserlerinin satışının yasaklanmasının 70 yıl içinde 1,2 milyon akciğer kanseri vefatını önleyeceğini gösteriyor.
3- ALKOLÜ BIRAKIN
Alkol tüketiminin, DNA hasarına yol açan toksinler ürettiği ve vakitle karaciğere ziyan verebileceği biliniyor. Alkolün çok tüketimi, kanser riskini artırıyor.
4- SAĞLIKLI BESLENİN
Yüksek yağlı, düşük lifli Batı şekli beslenme, erken yaşta kolorektal kanser riskini artırabilir. Michigan Üniversitesi uzmanları, tam tahıllar, meyve ve sebzelerin tüketilmesini öneriyor. Kırmızı et ve işlenmiş besinlerin ise sonlandırılması gerektiği vurgulanıyor.
5- KÂFİ UYKU ALIN
Yetersiz uyku, hormon dengesizliklerine ve biyolojik saat sisteminin bozulmasına yol açabilir, bu da kimi kanser cinslerinin riskini artırabilir. Uzmanlar, yetişkinlerin her gece 7-9 saat uyumasını öneriyor.
6- SİSTEMLİ İDMAN YAPIN
Düzenli antrenman, obeziteyi önler ve kanserin yol açtığı iltihaplanmayı azaltabilir. Ayrıyeten, bağışıklık sistemini güçlendirir ve sindirim sistemini düzenler.
7- GÜNEŞ KREMİ KULLANIN
ABD’de her üç bireyden biri güneş kremi kullanmadığını itiraf ediyor. Cilt kanseri, ABD’de en yaygın görülen kanser tipi olduğundan, her birey en az SPF 30 müdafaa faktörlü güneş kremi kullanmalı. Dermatologlar, yüz için iki parmak büyüklüğünde krem sürülmesini öneriyor.
8- HPV’YE KARŞI KORUNUN
İnsan papillomavirüsü (HPV), baş ve boyun kanserinin bir tipi olan orofaringeal kanserin değerli bir risk faktörü. CDC, HPV aşısının 11-12 yaşlarında yapılmasını öneriyor.
9- KİRLETİCİLERE MARUZİYETİ SINIRLAYIN
Çevresel kirleticilere, kimyasallara ve toksinlere maruz kalmayı sınırlamak, kanser riskini azaltabilir.