Japon uzay aracı Ay’a neden çakıldı?

5 Haziran’da, Ay’ın Dünya’ya bakan tarafındaki Mare Frigoris (Soğuk Denizi) bölgesine yumuşak iniş yapmayı hedefleyen Resilience, iniş sırasında yüzeye sert bir halde çarptı. Bu, ispace’in Ay’a iniş denemesinde yaşadığı ikinci başarısızlık oldu. Şirket, Nisan 2023’te de Hakuto-R isimli aracını emsal bir sebeple kaybetmişti.

Şirket, lazerli ölçüm sisteminin neden bozulduğuna dair dört muhtemel neden belirledi:

Ay yüzeyinin yansıtıcılığı, beklenenden farklı olabilir.

Lazerin yüzeye olan açısı, yansıtıcılığı azaltmış olabilir.

Lazerin gücünün düşük olması nedeniyle sensörler kâfi data alamamış olabilir.

Uzay radyasyonu, sistemin performansını olumsuz etkilemiş olabilir.

Tüm bu ihtimaller, kaza için “muhtemel nedenler” ortasında değerlendirildi.

NASA’nın Ay yörüngesindeki müşahede uydusu Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO), kazadan yaklaşık iki hafta sonra iniş alanını görüntüledi. Görsellerde Ay yüzeyinde koyu renkli bir iz tespit edildi. Bu iz, çarpma anında yükselen Ay tozunun (regolit) oluşturduğu bir “toz halosu” olarak tanımlandı.

ispace, yaşanan ikinci kaybın akabinde gelecek misyonlar için tedbir alacağını duyurdu. Şirket, bilhassa iniş sensörleri ve lazer sistemlerinin test süreçlerini daha da güçlendirmeyi hedefliyor. Yaklaşan Mission 3 ve Mission 4 misyonlarında, çok daha gelişmiş özelliklere sahip Apex 1.0 iniş aracı kullanılacak. Bu araçlarda sadece lazerli değil, birebir vakitte görüntüleme tabanlı iniş sistemleri de yer alacak.

Resilience, 15 Ocak 2025’te bir SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılmıştı. Birebir uçuşta yer alan Teksas merkezli Firefly Aerospace’in “Blue Ghost” isimli iniş aracı ise 2 Mart’ta başarılı bir halde Ay’a iniş yaptı ve 16 Mart’a kadar planlandığı üzere çalıştı.