İşte hayallerin yıkıldığı yer burası
Hiç düşündünüz mü, hayatınız nerede başladı ya da hangi noktayı başlangıç kabul ettiniz? Tahminen benim üzere önünüze ne geldiyse onu denediniz ve tutunabildiğiniz yerden devam ettiniz. Yeni mezun olduğunuzda elinize geçen diplomayla ‘Şimdi ne yapacağım, bu dokümanla nereye gideceğim’ diye düşündünüz mü? ‘Acaba bu diploma hangi kapıları açar’ sorusunu kendinize sordunuz mu?
Şimdilerde son sınıf öğrencilerine “Bu sene son senen, ne yapacaksın” diye sorduğumda kaygısız bir karşılık aldığım neredeyse hiç olmadı. Elbette bunun en kıymetli nedeni ülke koşulları. Gençler çabucak “Bu ülkede…” diye cümleye başlayınca, ben onları durdurup şunu soruyorum: “Senin hayalin ne, bu meslekle ilgili ne yapmak istiyorsun?” Sonrasında hayaller ve hayatlar üzerine bir sohbet başlıyor.
Köstek değil dayanak…
Geçen haftaki yazımda yardımdan bahsetmiştim. Ben sürdürülebilir yardımın savunucusuyum. Yılın makul bir vaktinde büyük bir bağış yapıp sonrasında ilgilendiğiniz insanları kendi hallerine bırakmak yerine, bu yardımı gücünüz yettiğince vakte yayıp daha uzun vadeli bir tesir yaratmanız mümkün.
Bu hafta üniversite mezunu, çalışmaya can atan, görme engelli birkaç gençle konuştum. Onlardan birinin yaşadıklarını sizlerle paylaşacağım. Hislerini tanım etmek çok güç. Bu genç arkadaşım toplumsal hizmet kısmından mezun oluyor. Evvel belediyeye iş başvurusu yapıyor. Elinde diploması, tüm teknolojik donanımıyla birlikte, toplumsal hizmetler müdürlüğünün kapısını çalıyor. Müracaatına karşılık alınca heyecanla yola çıkıyor.
İlk görüşme olumlu geçiyor. Yetkili kişi “Önce seni davet merkezine alalım zira sıkıntılar evvel orada lisana getiriliyor” diyor. Genç arkadaşım heyecanla “Her yerde çalışabilirim. Ne iş verirseniz öğrenmeye çalışırım” diyor.
İkinci görüşmede davet merkezine yönlendiriliyor. Yetkiliye neden geldiğini anlatıyor. Telefon ve bilgisayarı görmeden nasıl kullandığını tanım ederek ve uygulayarak gösteriyor. Ancak tüm bu gayretin sonunda ona yöneltilen birinci soru şu oluyor: “Tuvalete tek başına gidebiliyor musun?” İşte hayallerin yıkıldığı yer burası.
Henüz bu soruya karşılık veremeden, bir başkası geliyor: “Buraya kim getirdi seni, kim alacak, yemeğini tek başına mı yiyorsun, nasıl giyiniyorsun?” Daha birçok soru… Genç arkadaşım hepsini sabırla yanıtlıyor lakin görüşme iş görüşmesi olmaktan çıkıyor. Hem sorular soruluyor hem de karşılıklara inanılmıyor. Halbuki hepsinin ispatı hayatın içinde saklı.
İşverenin ayağına kadar gelen bir fırsat bu; önyargıyı kırmak ve toplumsal dayanak anlayışını uygulamalı göstermek için eksiksiz bir an. Şayet siz bu şahsa talih vermezseniz nasıl bir toplumsal yardım uygulayabilirsiniz? İş görüşmesini merak gidermeye çevirdiğinizde, vakit ve fırsat vermediğinizde bir gencin hayatı nasıl gelişecek?
Sosyal hizmet yalnızca maddi kaynak sağlamak değildir. Toplumsal hayat sırf mal ve paradan mı ibarettir? Şayet toplumsal hayata katılmak için para gerekliyse ve kimse bu şahsa iş vermezse bu parayı nasıl kazanacak? Bu sadece bir örnek lakin bunun üzere pek çok kıssa var.
Sürekli ne yapamayacağımızı konuşmak yerine, mesleksel nitelik-
lere odaklanabilsek… Bahsettiğiniz kolay problemleri çözemeseydik esasen o görüşmeye gidemezdik. Toplumsal hizmet vermek istiyorsanız hizmet verdiğiniz kitleyi geliştirmeli ve muhtaçlıklarını azaltmalısınız. Bu sayede daha kaliteli hizmet verebilirsiniz. Köstek değil, dayanak olursanız, işte
o vakit nitekim toplumsal hizmetten kelam edebiliriz.
Bu yazıyı işini hakkıyla yapan kurum ve şahısları hariç tutarak yazıyorum. 100’den fazla iş görüşmesi yaptım. Birçoğuna ulaşamadım bile. Lakin son iki iş görüşmemde, sırf yapabileceklerimle ilgilendiler ve bana dayanak oldular. Ben de elimden gelenle emeğimi ortaya koydum.
Çok kolay; “Ne yapabilirsin” diye sormanız kâfi. Sonra birlikte gelişebiliriz. Muhtaçlık duyuldukça yeni işler çıkar, hem siz hem o kişi gelişir. İtimat bu türlü oluşur. Bunu yüzmek üzere düşünün: İnsan aslında su üzerinde durabiliyor. İlerlemek için yalnızca biraz dayanak, teknik bilgi kâfi. Azıcık dayanak, lütfen. En azından deneyin. Olmazsa vazgeçmek sizin elinizde. Zira patron sizsiniz. Lakin “Denedik” diyebilmek için evvel hakikaten denemeniz gerekiyor.
