İsrail muhalefetinin Netanyahu’yu devirme planı
İsrail Meclisi’nde toplantı yapan muhalefet başkanları, meclisin feshi yoluyla ülkeyi erken seçime götürecek tasarının bugün genel konseyde oylamaya sunulması kararını oybirliğiyle aldı.
Muhalefet önderlerinin bir ortaya gelmesinin akabinde yayınlanan ortak bildiride, tüm eforları tek bir amaca, “hükümeti devirmeye” ağırlaştırmak için muhalefetin sunduğu tüm tasarıların bugün gündemden çıkarılmasına karar verildiği aktarıldı.
Kanal 12 televizyonunun haberine nazaran, meclisin feshedilmesine ait tasarının genel heyet gündemine alınıp alınmamasının tartışıldığı toplantıya ortalarında Filistin asıllı İsrail vatandaşlarını temsil eden Raam (Birleşik Liste) ve Hadaş-Taal’in (Ortak Liste) partileri de olmak üzere tüm muhalefet ögelerinin önderlerinin katıldığı bildirildi.
HAREDİLERİN TAKVİYESİ KRİTİK
Netanyahu hükümetinin iktidar koalisyonu, 120 sandalyeli İsrail Meclisi’nde 68 milletvekiliyle temsil ediliyor. Tasarının meclisten geçmesi için çoğunluğu sağlaması yani en az 61 milletvekilinin onayı gerekiyor.
İsrail basınındaki haberlerde, Birleşik Tevrat Yahudiliği (7 milletvekili) partisinin meclisin feshedilmesini de destekleyeceği fakat Şas’ın (11 milletvekili) ne istikamette hareket edeceğinin şimdi aşikâr olmadığı belirtildi. Genel konseye bugün getirilecek tasarının Şas’ın takviyesi olmadan oylamadan geçmesinin mümkün olmadığı da hatırlatıldı.
Birleşik Tevrat Yahudiliği’nin dini lideri olan hahamlar, koalisyondan çekilme ve meclisi feshetme seçeneklerinden ikisini de desteklediklerini belirten bir açıklama yayımlamıştı. Başbakan Binyamin Netanyahu’nun iktidar koalisyonu ortağı Ultra Ortodoks (Haredi) Şas Partisi başkanı Arye Deri’nin meclisin feshedilmesini destekleyeceği bildirilmişti.
Koalisyon iktidarının Ultra Ortodoks ortakları Şas ve Birleşik Tevrat Yadiliği partileri, Tevrat okullarında eğitim alanların askerlikten muaf tutulmasına ait yasal düzenleme yapmaması nedeniyle sık sık hükümeti devirmekle tehdit ediyor.
İKTİDAR OYLAMAYI GECİKTİRMEYE ÇALIŞIYOR
İsrail basını, geçmesi halinde meclisi feshederek ülkeyi üç ay içinde erken seçime götürecek tasarının oylanmasını geciktirmek maksadıyla Netanyahu liderliğindeki koalisyonun efor gösterdiğini yazdı. Bu doğrultuda, koalisyonun bugün için genel konsey gündemine bir dizi yasa tasarısını sunduğu belirtildi.
Ayrıca bu gece ön oylamadan geçmesi halinde Likud milletvekili Ofir Katz başkanlığındaki Meclis komitesinin inceleyeceği tasarıyı mümkün olduğunca geciktirmesinin beklendiği kaydedildi.
MUHALEFETİN VAKTİ KISITLI
İsrail’de meclisin feshine ait tasarı, yapılan oylamada kâfi takviyesi alamazsa altı ay boyunca tekrar genel şura gündemine alınamıyor. Fakat Meclis Lideri’nin istemesi halinde, altı aydan daha kısa bir mühlet içinde tasarı tekrar gündeme getirilebiliyor.
Muhalefet, meclis yasama devrinin sona ereceği 27 Temmuz’a kadar tasarıyı üç oylamadan da geçirmeyi planlıyor. Meclis feshedildiği takdirde Netanyahu hükümeti süreksiz bir hükümet olarak misyonuna devam edecek ve 90 gün içinde bir seçim tarihi belirlenecek.
HAREDİLER ASKERLİKTEN MUAF TUTULMAK İSTİYOR
İsrail maddelerine nazaran 18 yaşını geçen herkesin zarurî askerlik hizmetini yapması gerekirken, Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyor.
İsrail’in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023’ten itibaren bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker muhtaçlığı da artmaya başladı. Gazze Şeridi’nde ateşkesi bozarak akınların tekrar başlamasıyla bu muhtaçlık yine önemli biçimde hissedilirken ordunun 7 bini savaş bölgelerinde vazife alacak formda olmak üzere 12 bin askere gereksinim duyduğu tabir ediliyor.
Geçen sene asker gereksiniminin artmasıyla askerlikten muaf Ultra Ortodoks Yahudi gençlerin orduya alınmasına yönelik çalışmalar, İsrail’in en tartışmalı bahislerinden biri haline gelmişti. İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin mecburî askerlikten muaf tutulmasının yasal desteğinin bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların vazifeye alınması gerektiğine karar vermişti.
Nüfusun yaklaşık yüzde 13’ünü oluşturan Harediler, mecburî askerliğe karşı çıkıyor ve hayatlarını Tevrat çalışmalarına adadıklarını belirtiyorlar. Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortakları, Başbakan’a Haredilerin askerlikten muaf tutulacağı bir askerlik yasası çıkarılması için baskı yapıyor.
