İsrail, İran’ı vuracak mı? Çok tehlikeli restleşme
GAZZE Şeridi’nde zulüm ve işgal 20 aydır devam ederken Ortadoğu yeni bir savaşın eşiğinde olabilir. ABD ile İran ortasında aylardır sürdürülen nükleer müzakerelerde sürecin tıkanmasının akabinde İsrail’in İran’daki nükleer tesisleri gaye alabileceği yüksek sesle dillendirilmeye başlayınca dünya alarma geçti. ABD’nin ‘Ortadoğu’da huzursuzluk çıkma ihtimali’ nedeniyle Bağdat, Kuveyt ve Bahreyn’de mecburî olmayan işçi ve ailelerini geri çekme kararı alması dikkati çekerken İranlı yetkililer, geri adım atmayacaklarını ve her düzeyde savaşa hazırlıklı olduklarını belirten demeçlerde bulundu. Sıcak çatışmanın önüne geçilebilmesinin tek yolu ise birkaç gün içinde gerçekleşecek İsrailli yetkililerin Washington ziyareti ve ABD’li heyetin İran’la gerçekleştireceği nükleer müzakelerden çıkacak olumlu sonucun olduğu düşünülüyor.
TRUMP: ÇATIŞMA İSTEMİYORUM
ABD Başkanı Donald Trump, ‘Trump Kart’ tanıtımı merasiminde Amerikalı işçinin, bölgenin tehlikeli bir yere dönüşebileceği için Ortadoğu’dan ayrılacağını belirtirken, “Neler olacağını göreceğiz” dedi. Trump, İran’ın amaç alınıp alınmayacağıyla ilgili de, “Nükleer silaha sahip olamazlar, çok basit” sözünü kullandı. Trump dün (TSİ) akşam saatlerinde yaptığı açıklamada da “İran ile mutabakat yapmak istiyorum. Çatışma istemiyorum” diyerek, “Büyük bir çatışma riski var. Bu bölgede çok sayıda Amerikalı var ve ben de dedim ki, onlara buradan çıkmalarını söylemeliyiz, zira yakında bir şey olabilir. Binalarına füze yağarken hiçbir ihtar yapmamış olmak istemem” sözlerini kullandı.
?
İran’ın Natanz nükleer tesisi.
ABD’nin Ortadoğu’daki işçisini çekme kararının akabinde Amerikan TV kanalı CBS’in hususa hâkim yetkililere dayandırdığı haberinde Beyaz Saray’a İsrail’in İran’a bir operasyon düzenlemeye hazır olduğu, Tel Aviv idaresinin saldırıyı ABD’nin takviyesi olmadan da yapmayı değerlendirdiği aktarıldı. Öte yandan ABD’nin İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee de, Washington’dan “yeşil ışık almadan” Tel Aviv idaresinin İran’a saldırmayacağını belirtti.
İRAN: SAVAŞA HAZIRIZ
Dün bir anda yükselen tansiyonun akabinde Tahran’dan cevap gecikmedi. İran İhtilal Muhafızları Kumandanı Hüseyin Selami, İsrail’in İran’a saldırma ihtimaline ait “Düşman bizi vakit zaman tehdit ediyor, lakin her türlü senaryoya hazırız ve kesin bir stratejimiz var. Düşmanı yanılgı yapmaması konusunda ve aksiyonlarının sonuçlarını dikkatli değerlendirmesi istikametinde uyarıyoruz” diye konuştu. İran’ın İngilizce yayın yapan kamu TV kanalı Press TV’ye konuşan üst seviye İranlı bir yetkili, İsrail’in İran’a saldırması durumunda hem ABD’yi hem de İsrail’i şaşırtacaklarını söz etti.
İsrail’in Demir Kubbe savunma sistemi
DOST BİR ÜLKE UYARDI
Üst seviye İranlı bir yetkili Reuters’a yaptığı açıklamada ise “Bölgedeki bir dost ülke, İsrail’in taarruz düzenleyebileceğine dair bizi uyardı” derken “Gerilimin maksadı, İran’ın nükleer haklarına dair tavır değişikliğine gitmesi. Uranyum zenginleştirme hakkımızdan vazgeçmeyeceğiz” sözlerini kullandı. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ise ABD ve Avrupa ile nükleer bahiste müzakere ettiklerini lakin ABD’nin sivil nükleer araştırmalardan vazgeçmeleri istikametindeki talebini “zorbalık” olarak niteleyerek, bunu kabul etmeyeceklerinin altını çizdi.
İRAN ALEYHİNDE RAPOR
Uluslararası Atom Enerji Ajansı Yönetim Kurulu, yaklaşık 20 yıl sonra birinci sefer İran’ın nükleer güvenlik yükümlülüklerini yerine getirmediğini ilan eden bir karar aldı. Tahran, UAEA’nın kararını, teknik yahut hukuksal bir temele dayanmayan, siyasi emelli bir karar olarak kıymetlendirerek kınadı. Kararın 19 kabul, 3 ret (Rusya, Burkina Faso ve Çin) ve 11 çekimser oyla kabul edildiği belirtildi. Kararda, UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi tarafından İran’ın nükleer programının büsbütün barışçıl olduğuna dair teminat verememesinin yol açtığı korkuya işaret edildi.
FÜZE PROGRAMI YÜZÜNDEN Mİ
– İNGİLİZ Reuters haber ajansı, müzakerelere yakın bir İranlı yetkiliyi kaynak göstererek nisan ayında kaleme alınan bir tahlilde, müzakerelerin tıkanmasının sebebinin Tahran’ın uranyum zenginleştirme konusundaki ısrarı olmadığını; İran’ın yürüttüğü uzun menzilli füze programlarının, müzakerelerin ilerleyememesinin önündeki en büyük sorunu teşkil ettiğini öne sürmüştü.
NEDEN ANLAŞAMIYORLAR
İran ile ABD ortasında devam eden nükleer müzakere sürecinde taraflar şu ana kadar Maskat ve Roma’da 5 çeşit görüşme gerçekleştirdi. Görüşmelerde, Tahran’ın uranyum zenginleştirme konusu, iki ülke ortasında temel uyuşmazlık noktası olmaya devam ediyor. İran, nükleer programını atom bombası üretmesine mani olacak halde kısıtlama karşılığında yaptırımların kaldırılmasını istiyor. ABD, İran’a uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin büsbütün durdurulmasını da içeren bir mutabakat teklifi sunmuştu. İran ise “kırmızı çizgilerini” aşan teklifi kabul etmeyeceğini ve kendi teklifini içeren halde ABD’ye bir cevap hazırladığını bildirmişti.
?
İran nükleer tesisleri
ABD VE UMMAN’DA İKİ KRİTİK GÖRÜŞME
İsrail’in İran’ı vurabileceğine dair birçok ayrıntının dedikodu düzeyini aşıp somut bilgilere dayandığının ortaya çıkmasının akabinde mümkün bir savaşın önünde iki kritik görüşmenin olduğu bedellendiriliyor. Görüşmelerden birincisi Washington’da gerçekleşecek. İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Mossad Yöneticisi David Barnea’nın İsrail’in İran hakkındaki konumunu aktarmak üzere bugün ABD’ye gidecek. Dermer ve Barnea’nın ABD Başkanı Donald Trump’ın OrtaDoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile görüşmesi bekleniyor. İkinci görüşme ise Umman’ın başşehri Maskat’ta gerçekleşecek. ABD ile İranlı yetkililerin yürüttüğü nükleer müzakerelerin 6’ncı cinsinde Witkoff ile İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi masaya oturacak. İki görüşmeden çıkan sonucun, her ihtimalde Ortadoğu’da yeni bir kırılmaya yol açacağı öngörülüyor.
