Heyecanlandıran keşif: Pasifik Okyanusu’nun derinliklerinde bulunanlar şaşırttı! ‘Gizemli bir kozmik olaya işaret ediyor’
Bilim dünyası, her geçen gün yeni keşiflerle zenginleşmeye devam ediyor. Gelişen teknolojiler ve araştırma teknikleri, derin denizlerin sırlarından uzayın gizemlerine kadar birçok alanda heyecan verici bulguların ortaya çıkmasına imkan tanıyor.
Geçtiğimiz günlerde ise bilim insanları, Pasifik Okyanusu’nun derinliklerinde dikkat cazip bir keşif yaptı. Elde edilen bulgular, bir ‘Godzilla’ sinemasına ilham verecek nitelikte görünse de araştırmacılar bu ‘ani’ olayın epey gerçekçi ve bilimsel bir olgu olduğunu vurguluyor.
OKYANUSTA ‘BERİLYUM-10’ ORTAYA ÇIKTI
Uluslararası bir bilim grubu, Pasifik’ten aldıkları örneklerde beklenmedik derecede yüksek düzeylerde ender radyoaktif izotop olan berilyum-10 buldu. Araştırmacılar, bu yüksek düzeylerin yaklaşık 10 milyon yıl evvel uzaydan gelen bir radyasyon patlamasından kaynaklanmış olabileceğine inanıyorlar.
Berilyum-10, kozmik ışınların üst atmosferde oksijen ve azota çarpmasıyla oluşan bir izotop olup, atom çekirdeklerinde farklı sayıda nötron bulunduran bir element. Oluşumunun akabinde, bu izotop yağmurla birlikte yere düşer ve deniz tabanına yerleşir. Bilim insanları, 10 milyon yıl öncesine ilişkin deniz tabanı örneklerini incelediklerinde, berilyum-10 düzeylerinin beklediklerinin neredeyse iki katı olduğunu tespit ettiler.
Berilyum-10, çekirdeğinde 10 nötron bulunan bir berilyum izotopudur. Bu durum, atomun kararsız ve radyoaktif hale gelmesine yol açar; vakitle yavaş yavaş bor karbide (bora) dönüşür. Berilyum-10’un yarı ömrü, yani atomlarının yarısının bozunması için gereken mühlet, yaklaşık 1,4 milyon yıldır. Bu özellik, 10 milyon yıldan daha eski objelerin tarihlendirilmesinde kullanılabileceği manasına gelir.
‘DAHA EVVEL KEŞFEDİLMEMİŞ BİR ANOMALİYE RASTLADIK’
Almanya’daki Helmholtz-Zentrum Dresden-Rossendorf’tan Dr. Dominik Koll, Daily Mail’e yaptığı açıklamada, “Daha evvel keşfedilmemiş bir anomaliye rastladık” dedi. Nature Communications mecmuasında yayımlanan araştırmada, bilim insanları bu eşsiz örneklerin suyun birkaç mil derinliğinden toplandığını belirtiyor. Bu örnekler, demir ve manganez karışımından oluşan ferromanganez kabuğundan elde edildi.
PASİF’İN FARKLI NOKTALARINDAN ALINAN ÖRNEKLERDE DE SONUÇ DEĞİŞMEDİ
Araştırmacılar, ‘Hızlandırılmış Kütle Spektrometrisi’ (izotop tahlili ve radyoizotop ölçümleri için kullanılan bir teknik olarak tanımlanabilir) ismi verilen son derece hassas bir prosedür kullanarak 10 milyon yıl evvel berilyum-10 düzeylerinde beklenmedik bir artış tespit ettiler. Dr. Koll ve ekibi, bu bulguların bir tesadüf olmadığından emin olmak için Pasifik’in farklı noktalarından alınan örnekleri de inceledi; her örnekte tıpkı olağandışı durumu gözlemlediler.
BİLİM İNSANLARI BU OLGUYU İKİ BİÇİMDE AÇIKLIYOR
Araştırmacılar, bu tuhaf olguyu açıklamanın iki mümkün yolunu öne sürüyor: Biri dünyevi, oburu ise dünya dışı. Birinci senaryoya nazaran, alışılmadık radyoaktif artış, Antarktika etrafındaki okyanus akıntılarının 10 ila 12 milyon yıl evvel ani bir biçimde değişmesinden kaynaklanmış olabilir.
Dr. Koll, “Bu durum, okyanus akıntılarındaki değişiklikler nedeniyle berilyum-10’un dünyada eşit olmayan bir biçimde dağılmasına neden olmuş olabilir” tabirlerini kullandı. Sonuç olarak, berilyum-10’un bilhassa Pasifik Okyanusu’nda ağırlaşmış olabileceği düşünülüyor.
UZAYDA MEYDANA GELEN BİR OLAY, DÜNYAYI RADYASYON PATLAMASINA MARUZ BIRAKMIŞ OLABİLİR
Daha sıra dışı bir teori ise uzayda meydana gelen bir olayın dünyayı ani bir radyasyon patlamasına maruz bırakmış olabileceği… Bu durum, dünyanın yakınında gerçekleşen bir ‘süpernovanın’ (bir yıldızın ömür döngüsünün sonunda gerçekleşen muazzam bir patlama olayı) tesirlerinden ya da gezegenin ağır bir yıldızlararası bulutun içinden geçmesinin akabinde, ‘heliosfer’ olarak bilinen gözetici güneş kalkanını kısa bir müddet kaybetmiş olmasından kaynaklanabilir.
Her iki durumda da berilyum-10’un 10 milyon yıl evvel tüm dünyadaki okyanuslarda alışılmadık derecede yaygın olması gerektiği sonucuna varılıyor. Dr. Koll, “Berilyum anomalisinin okyanus akıntılarındaki değişikliklerden mi kaynaklandığını yoksa astrofiziksel bir nedeni mi olduğunu fakat yeni ölçümler gösterebilir. Bu noktada çalışmalarımız sürüyor. Lakin bilim dünyasında ilgi çeken ve üzerinde düşünülmesi gereken muazzam bir keşife imza attık” tabirinde bulundu.
Ayrıca, Dr. Koll, gelecekte daha fazla örnek tahlil etmeyi planladıklarını ve öteki araştırma kümelerinin da emsal çalışmalar yapmasını umduklarını belirtti.
‘BU ARTIŞ DÜNYA GENELİNDE DE DOĞRULANABİLİRSE, ÇOK DAHA FARKLI ŞEYLER KONUŞABİLİRİZ’
Bu anomalinin dünyanın dört bir yanında mevcut olduğunu keşfetmek, uzak geçmişi araştıran bilim insanları için son derece pahalı olabilir. Radyoaktif izotop tarihlemesi genelde sağlam olsa da araştırmacıların farklı örnek kümelerini karşılaştırabilmesi için ortak referans noktalarına muhtaçlıkları da var. Örneğin, daha yakın tarihli popülasyonları inceleyen araştırmacılar, nükleer silah denemeleriyle alakalı C14 izotoplarındaki artışları kullanarak tarihlendirme yapabilirler.
Dr. Koll, “Milyonlarca yılı kapsayan periyotlar için bu türlü kozmojenik vakit belirteçleri şimdi mevcut değil. Fakat bu berilyum anomalisinin, bu türlü bir işaretleyici olarak hizmet etme potansiyeline sahip. Şayet bu artış dünya genelinde doğrulanabilirse, çalışmamız çok daha ehemmiyet kazanacak” dedi.
Daily Mail’in ‘Scientists are baffled after discovering a mysterious radioactive ‘blip’ deep under the Pacific Ocean’ başlıklı haberinden derlenmiştir.
Fotoğraflar: Alamy
