ABD’de yayımlanan çarpıcı bir araştırma, halk ortasında ‘uçuk’ olarak bilinen Herpes Simpleks Virüsü Tip 1 (HSV-1) ile Alzheimer hastalığı ortasında güçlü bir ilgi olabileceğini öne sürüyor.
345 BİN KİŞİNİN DATALARI İNCELENDİ
Araştırmacılar, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki 15 yıllık sıhhat datalarını inceledi ve Alzheimer hastası olanlarla olmayan yaklaşık 345 bin kişinin bilgilerini karşılaştırdı. Elde edilen bulgular, HSV-1 virüsü taşıyan bireylerin Alzheimer geliştirme riskinin, virüsü taşımayanlara kıyasla yüzde 80 oranında daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
ÖPÜŞME YOLUYLA BULAŞIYOR
Johns Hopkins Medicine bilgilerine nazaran, Amerikalı yetişkinlerin yüzde 50 ila yüzde 80’i HSV-1 virüsünü taşıyor. Bu virüs çoğunlukla öpüşme yoluyla bulaşırken, HSV-2 ismi verilen genital herpes virüsü ise her altı Amerikalıdan birini etkiliyor ve daha çok cinsel yolla yayılıyor.
Herpes virüsleri ömür uzunluğu bedende kalabilen ve bağışıklık sistemi zayıfladığında tekrar aktive olabilen enfeksiyonlardır.
Araştırma sadece HSV-1 ile sonlu kalmadı; HSV-2, varicella zoster (su çiçeği ve zona) ve sitomegalovirüs üzere başka herpes tiplerinin de Alzheimer üzerindeki tesirleri incelendi. HSV-1 ve HSV-2 enfeksiyonlarının Alzheimer riskini artırdığına dair ek bulgular elde edildi.
NÖROLOJİK TESİRLER VE ALZHEİMER GELİŞİMİ
Bilim insanları virüslerin beyinde iltihaplanmaya neden olmasının hastalık gelişiminde değerli rol oynayabileceğini belirtiyor. Beyindeki bu iltihaplanma, Alzheimer hastalığının ayırt edici özelliklerinden olan amiloid plaklar ve nörofibriler düğümlerin oluşumunu tetikleyebiliyor. Ayrıyeten, iltihap nöronların fonksiyonunu bozarak beyin hücreleri ortasındaki bağlantısı sekteye uğratabiliyor.
TEDAVİ UMUDU: ANTİVİRAL İLAÇLAR RİSKİ AZALTABİLİR
Araştırmanın en dikkat cazibeli sonuçlarından biri de antiviral ilaçların potansiyel kollayıcı tesiri oldu. HSV-1 enfeksiyonu geçmişi olan 2 bin 330 kişi üzerinde yapılan incelemede, antiviral ilaç kullananların Alzheimer’a yakalanma mümkünlüğünün yüzde 17 daha az olduğu tespit edildi. Araştırmacılar, bu bulguların antiviral tedavilerin bunama riskini azaltmada tesirli bir araç olabileceğini gösterdiğini belirtti.
“Herpes virüslerinin önlenmesi, halk sıhhati açısından daha fazla önemsenmeli” diyen araştırmacılar, bu tıp enfeksiyonların yalnızca süreksiz rahatsızlıklar değil, uzun vadede önemli nörolojik sıkıntılara yol açabileceğini vurguluyor.
ALZHEİMER: BÜYÜYEN BİR TEHDİT
Alzheimer hastalığı günümüzde ABD’de 65 yaş ve üzeri yaklaşık 7,2 milyon kişiyi etkiliyor. Alzheimer Derneği’ne nazaran, bu sayının 2050 yılına kadar 13,8 milyona ulaşması ve 65 yaş üstü Amerikalıların yüzde 16’sını oluşturması bekleniyor. Bu artış, ülke iktisadı üzerindeki yükü de önemli biçimde artırıyor. Yalnızca 2020 yılında Alzheimer’ın ABD’ye maliyeti 305 milyar dolar olarak hesaplandı.
TÜRKİYE’DE DE SAYI ARTIYOR
Benzer biçimde, Türkiye’de de Alzheimer ve başka demans çeşitleri giderek artan bir halk sıhhati sorunu haline geliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, yaşlı nüfus oranı süratle yükselirken, Alzheimer hadiseleri da artış gösteriyor.
Uzmanlar, Türkiye’de 65 yaş üstü yaklaşık 900 bin şahısta Alzheimer ya da öbür bir demans çeşidi olabileceğini kestirim ediyor. Bu durum, sıhhat sistemi üzerindeki yükü artırmanın yanı sıra, hasta yakınlarının bakım sorumluluğunu da değerli ölçüde büyütüyor.
Erken teşhis, toplumsal farkındalık ve dayanak sistemlerinin güçlendirilmesi, Türkiye için de kritik değere sahip bahisler ortasında yer alıyor.
New York Post’un ‘Common virus linked to higher risk of Alzheimer’s disease — you probably have it’ başlıklı haberinden derlenmiştir.