Hamaney’den ilk mesaj: Tokadı indirdik savaşı kazandık

Nerede olduğuyla ilgili hiçbir ayrıntının bilinmediği İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail’in ataklarıyla başlayıp ABD’nin de dahil olduğu 12 gün süren savaşın akabinde; dün, ateşkesin üçüncü gününde toplumsal medya hesaplarından paylaştığı görüntü iletiyle suskunluğunu bozdu. Tam da hakkında kayıp tezleri artarken yapılan paylaşımlar daha sonra İran devlet televizyonunda da yayınlandı. Konuşmasında ABD ve İsrail’e karşı zafer kazandıklarını savunan Hamaney, “ABD, Siyonist rejimin (İsrail) büsbütün yok edileceğini hissettiği için direkt bir savaşa girdi. Onu kurtarmak için girdi lakin bu savaştan hiçbir şey kazanmadı” sözlerini kullandı.

TRUMP GERÇEKLERİ ÖRTÜYOR

Ayetullah Ali Hamaney, İran silahlı kuvvetlerinin İsrail’in çok katmanlı savunmasını aşmayı başardığını vurgulayarak kent ve askeri alanları maksat aldığını söyledi. ABD’nin İran’daki nükleer tesisleri amaç aldığı saldırıyı da küçümseyen Hamaney, “Amerikan Başkanı, nükleer tesislerimize saldırının boyutunu abarttı lakin gerçekleri biliyor ve üstünü örtüyor. Nükleer tesislerimiz yok edilmedi. Amerikan Başkanı, bir gösteri yapmak zorundaydı” formunda konuştu. 

‘ABD ÜSSÜNÜ VURDUK’

“İran, ABD’nin yüzüne ağır bir tokat indirdi” sözlerini kullanan Hamaney, ABD’nin Katar’da bulunan ve bölgedeki en büyük üslerinden biri olan El Udeyd Hava Üssü’ne saldırdıklarını ve hasar verdiklerini sav etti. ABD üssünün vurulmasının küçük bir olay değil büyük bir hadise olduğunun altını çizen Hamaney, “Gelecekte de bu türlü olayların tekrarlanması mümkündür. Şayet bir atak yapılırsa, düşmanın ve saldırganın ödeyeceği bedel muhakkak yüksek olacaktır” diyerek Washington’a üstü kapalı bir bildiri yolladı.

NÜKLEER PROGRAM BAHANE

Hamaney, İran’ın düşmanlarının füze ya da nükleer programlar üzere mazeretler kullandıklarını fakat aslında Tahran’ın teslim olmasını talep ettiklerini tabir ederken Trump’ın konuşmalarından birinde “İran teslim olmalı” kelamını hatırlattı. “Bu, onun için fazla büyük bir söz” diyen dini başkan, “Trump, ABD’nin yalnızca İran’ın teslim olmasıyla tatmin olacağı gerçeğini gözler önüne serdi. Teslimiyet asla gerçekleşmeyecek, ulusumuz güçlüdür” dedi.

13 GÜN SONRA BİRİNCİ KEZ

86 yaşındaki Hamaney, 13 Haziran’da İsrail’in İran’daki nükleer tesislere ve üst seviye askeri yetkililerle bilim beşerlerine yönelik hücumlarıyla başlayan savaşın akabinde, ailesiyle saklı bir sığınakta saklandığı için kamuoyunun karşısına çıkmamış, öldürülmüş olabileceği de dahil birçok dedikodu ortaya atılmıştı. 

TRUMP’TAN YENİ TEKLİF

Bu ortada CNN’in haberine nazaran, Trump idaresi İran’ı yine masaya çekmek için yeni bir teklif üzerinde çalışıyor. Nükleer görüşmelerin yine başlamasını tartışan Trump idaresi İran’ın dondurulmuş 6 milyar dolarını özgür bırakmayı tartışıyor. CNN’in argümanına nazaran yeni teklifte, sivil güç üretimi için bir nükleer program kurmasına yardımcı olmak üzere İran’a Arap ülkelerinden 30 milyar dolar fon sağlanacak, vurulan Fordo nükleer tesisinin yerine, zenginleştirme içermeyen bir nükleer program kurulması sağlanacak. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise, ABD idaresinin son açıklamalarının tersine nükleer görüşmelere başlama konusunda bir karar alınmadığını söyledi.

DENGELER DEĞİŞİYOR MU

Amerikan New York Times gazetesi, dünkü tahlilinde İran’da dengelerin değişebileceğini tabir etti. Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan liderliğindeki daha ölçülü ve müzakere yanlısı kanadın, ABD ile bağları tekrar kurmak için fırsat kolladığı belirtilirken bu kümenin içinde Yargı Erki Başkanı Muhsini Ejei ve Genelkurmay Lideri General Abdolrahim Musavi’nin de yer aldığı aktarıldı. Radikal muhafazakâr siyasetçi Said Celili ve onu destekleyenler ise ateşkes kararını “sürpriz” olarak nitelendirmiş ve hem Pezeşkiyan’ı hem de Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’yi sert formda eleştirmişti. Birtakım İhtilal Muhafızları kumandanlarının da bu kanadı desteklediği değerlendirilirken Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Ali Ahmednia’nın Celili’nin destekçilerine “12 gün İsrail’le savaştık, artık bir de sizinle mi uğraşacağız?” diyerek reaksiyon göstermesi hatırlatıldı.

NATO’DA ‘BABİŞKO’ MAKARASI

BRÜKSEL’de sona eren NATO doruğuna damga vuran ögelerden biri NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin ABD Başkanı Donald Trump için ‘daddy’ yani ‘babişko’ benzetmesi yapması oldu.  Rutte ile Trump görüşmesinde  gündeme gelen mevzulardan biri de İran ve İsrail ortasında 12 gün boyunca süren savaştı. Trump, İran-İsrail çatışmasına ait değerlendirmeler yaparken, “Okul bahçesindeki iki çocuk üzere hengame ettiler. Biliyorsunuz cehennem üzere hengame ediyorlar onları durduramazsınız. İki, üç dakika arbede etmelerine müsaade verin, sonra durdurmak daha kolay olur” tabirlerini kullandı. Rutte de bunun üzerine gülerek, “Sonra da babişkonun bazen sert bir lisan kullanması gerekir” dedi. Trump da ona hak vererek “Sert bir lisan kullanmak gerek” dedi.

TRUMP LAKABI SEVDİ

Öte yandan Trump ise Rutte’nin kullandığı lakaba alınmadı, tersine keyiflendi. Basın toplantısında bir gazetecinin “Rutte size babişko dediğinde ne hissettiniz’ sorusuna Trump gülümseyerek, “Beni seviyor. Sevmeseydi size söylerdim. Çok sevecen bir biçimde söyledi. ‘Babişko, sen benim babacığımsın’” diye yanıt verdi. Trump’ın çabucak arkasında duran Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise kahkahasını tutamadı.

TRUMP: NETANYAHU’YU YARGILAMAYIN

ABD Başkanı Donald Trump, yolsuzluk davalarıyla başı kederde olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya sahip çıkarak davaların düşürülmesi gerektiği davetinde bulundu. Toplumsal medya platformu üzerinden açıklamalarda bulunan ABD Başkanı Donald Trump, Binyamin Netanyahu ve kendisinin “birlikte cehennemi” yaşadığını ve İsrail’in ezeli düşmanı İran’a karşı büyük zafer kaydettiklerini belirterek, İsrail’in hayatta kalması için savaştıklarını söz etti. İsrail tarihinde kimsenin “Netanyahu kadar kararlı savaşmadığını” öne süren Trump, Netanyahu’nun pazartesi günü mahkemeye çağrılmasının “cadı avı” olduğunu söyledi.

ABD ONU DA KURTARACAK

İsrail Başbakanı için övgü dolu kelamlar kullanan Trump, “Netanyahu’nun davası derhal iptal edilmeli ya da devlet için bu kadar çok şey yapmış büyük bir kahraman af çıkarmalıdır” dedi. Trump, kimsenin kendisiyle Netanyahu kadar güzel çalışamayacağının da altını çizerken, “İsrail’i ABD kurtardı ve artık Binyamin Netanyahu’yu kurtaracak olan da ABD olacak. Bu kelamda adalet rezaleti kabul edilemez!” tabirlerini kullandı. Hakkında 2019 yılında rüşvet, yolsuzluk ve misyonu berbata kullanma suçlamalarından dava açılan Netanyahu’nun yargılanma süreci 2020 yılında başlamıştı.

NÜKLEER YETKİLİ GROSSİ: FORDO’DA ZENGİNLEŞTİRME KISMI VURULDU

Birleşmiş Milletler’e bağlı Milletlerarası Atom Gücü Ajansı’nın (UAEA) Genel Yöneticisi Rafael Grossi, İran’ın Fordo’da yer alan nükleer zenginleştirme tesislerinin ABD’nin saldırısının akabinde fonksiyonsuz hale geldiğini bildirdi. Radio France Internationale’ye konuşan Grossi, “Uydu imajlarına dayanarak, Fordo’daki santrifüjlerin artık çalışmadığını değerlendiriyoruz” dedi. Bombardımanın zenginleştirme tesisini gaye aldığını belirten Grossi, yapıdaki fizikî tahribatın önemli olduğunu savundu. Vurulmayan öteki tesisler de olduğunu bildiren Grossi, mevcut hasarı “son derece önemli” olarak nitelendirdi. Marc Grossi, İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasını Tedbire Anlaşması’nın tarafı olduğunu da hatırlatarak, nükleer tesislerin kontrolüne tekrar başlanmasının bir yükümlülük olduğunu vurguladı. İran’dan şimdi bu bahiste cevap alamadıklarını, lakin diyaloğun yine başlayacağına inandıklarını belirtti.