Google Haritalar’a olmayan bir yeri ekledi kaosa neden oldu! Farkında olmadan dolandırılabilirsiniz | ‘Çok daha ağır sonuçlarla karşılaşabiliriz’

Dünyanın en tanınan navigasyon uygulamalarından biri olan Google Haritalar, Galler kırsalında şakacıların kurduğu ‘hayalet’ bir mağaza nedeniyle kaosa neden oldu. Ülkedeki tanınan bir markaya ilişkin olan mağazanın Google talimatlarını izleyenler, onlarca kilometre uzaklıktaki boş bir alana yönlendirildi. Hatta var olmayan markete yapılan teslimatlarda da meseleler yaşandı.

Bölgedeki bir çiftçi, Facebook’ta yaptığı paylaşımında “Buraya kadar gelip şaşkın gözlerle bakan bir sürü insan var. Pozisyonun kim tarafından eklendiği bilinmiyor, lakin bu çok büyük bir sorun” sözlerini kullandı.

Bir bölge sakini ise lokal basına yaptığı açıklamada “Kapılarımızı çalıp marketin nerede olduğunu soran beşerler var. Birtakım büyük araçlar ise virajlı yollar nedeniyle sıkıştı. En dikkat alımlı olay ise düzmece markete eser götüren bir süt tankerinin mahsur kalmasıydı. Bu durum saatlerce gecikmelere yol açtı” dedi.

Daha sonra Google Haritalar’daki pozisyon bilgisi kaldırıldı. Bir Google sözcüsü ise “Listeleme güncellendi ve Google Haritalar’da yayında” açıklamasında bulundu.

Fakat bu durum, Google Haritalar’ın kullanıcılarına aldatıcı bilgi sağlamasıyla ilgili birinci olay değil. Daha evvel Bosna-Hersek’teki Srebrenitsa Anıt Merkezi mezarlığına geçersiz bir pozisyon eklenmişti. 2017 yılında yapılan bir araştırma da Google Haritalar’a her ay on binlerce düzmece listelemenin eklendiğini ortaya koymuştu. Tüm bu yaşananlar kolay bir olay üzere gözükse de daha büyük meseleler yaşanabilir.

Google Haritalar’a bir yer eklemek ise epeyce kolay. Öncelikle, Google Haritalar uygulamasını açıp, eklemek istediğiniz yerin ismi ya da adresi üzerinden arama yapıyorsunuz. Şayet yer haritada mevcut değilse, sağ altta bulunan ‘artı’ simgesine tıklayarak ‘yer ekle’ seçeneğini seçiyorsunuz. Burada, yerin ismini, adresini, kategori bilgilerini ve öbür ayrıntıları giriyorsunuz. Ayrıyeten, bu yerin işletme olup olmadığını belirleyerek, fotoğraflar da eklenebiliyor. Bu özellik, küçük işletmeler için yararlı olsa da yanlış kullanıldığında kaos yaratabiliyor.

‘ÇOK DAHA AĞIR SONUÇLARLA KARŞILAŞABİLİRİZ’

Galler’in Cyffylliog köyünde yaşanan olay, başlangıçta küçük bir latife üzere görünebilir, lakin bu tıp yanlışların büyük sorunlara yol açabileceğini söyleyen Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Bu cins yanlış bilgiler, harita uygulamalarına güvenen insanları büyük bir karmaşaya sürükleyebilir. Beşerler, harita ve navigasyon üzere teknolojilere güvenerek günlük işlerini ve seyahatlerini planlıyor. Birkaç adımda yapılacak kolay bir kusur, önemli kayıplara, vakit ve maddi ziyanlara yol açabilir” dedi. Kırık, şöyle devam etti:

“Eğer bu tıp yanılgılar daha da büyürse, çok daha ağır sonuçlarla karşılaşabiliriz. Örneğin, acil durumlarda yanlış yönlendirmeler, insanların tehlikeli bölgelere girmesine, kaybolmalarına yahut geç kalmalarına neden olabilir. Ayrıyeten, acil servislerin, ambulansların ve itfaiyenin yönlendirilmesinde yaşanacak benzeri kusurlar, önemli can kayıplarına yol açabilir. Ferdî güvenlik ve acil yardım hizmetlerinin aktifliği, hakikat ve emniyetli harita bilgilerine dayalıdır. Bu çeşit kolay üzere görünen yanlışların önemli sonuçlar doğurabileceğini unutmamak gerekir.”

‘BU DURUM FARKINDA OLMADAN DOLANDIRICILIK SORUNLARINA DÖNÜŞEBİLİR’

Bu cins yanlış yönlendirmelerin dolandırıcılık için önemli bir fırsat oluşturabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Sahte pozisyonlar eklemek, bilhassa mağaza ya da hizmet dalı üzere alanlarda, dolandırıcıların kurbanlarını tuzağa düşürmesi için kullanılabilir. Örneğin, yanlış bir pozisyonda uydurma bir iş yeri ya da internet sitesine yönlendirme yapıldığında, beşerler bu geçersiz yerlerde para ödeyebilir ya da ferdî bilgilerini girmeye zorlanabilir. Bu durumda, harita bilgilerine güvenerek bir süreç yapan kişi, gerçekte var olmayan bir işletmeye ulaşır ve dolandırıcılar, bunun üzerinden maddi kar elde edebilir” dedi.

“Bunun dışında, dolandırıcılar yanlış pozisyonlar üzerinden makus emelli yazılım indirmeye teşvik edebilir ya da geçersiz indirimler sunarak kullanıcıları yanıltabilirler” diyen Kırık, “Ayrıca, haritalarda gösterilen yanlış adresler, mağdurları dolandırıcıların denetim ettiği sanal alanlara yahut gerçek dünyadaki tehlikeli yerlere yönlendirebilir” sözlerini kullandı.

‘OTOMATİK ALGORİTMALAR VE SİSTEMLER YETERSİZ KALABİLİYOR’

Tüm bu yaşananlar gösteriyor ki önemli bir kontrol açığı var. Google üzere esaslı bir kuruluş nasıl oluyor da sıkı bir kontrol kullanmıyor?

“Google Haritalar, kullanıcıların katkılarıyla daima güncellenen bir platform olduğundan, bu dataların gerçek ve emniyetli olmasını sağlamak, şirketin sorumluluğunda. Lakin, süratle yayılan bilgilerin doğruluğunu denetlemek için otomatik algoritmalar ve sistemler yetersiz kalabiliyor” diyen Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İrtibat Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Teknolojileri Uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, şu bilgilerin altını çizdi:

— Bu da berbat niyetli şahısların yanlış yer bilgilerini eklemesine imkan tanıyor. Google’ın daha sıkı bir kontrol süreci oluşturması, düzmece bilgilerin yayılmasının önüne geçebilir. Bu çeşit sıkıntılarla başa çıkmak için Google, kullanıcı doğrulama süreçlerini güçlendirebilir ve katkıda bulunan bireyleri kimlik doğrulama üzere daha inançlı yollarla izleyebilir.

— Ek olarak, yapay zeka ve makine tahsili teknolojilerini kullanarak, yanlış bilgilerle ilgili daha kapsamlı tahliller yapılabilir ve geçersiz pozisyonlar anında tespit edilebilir. Kullanıcı geri bildirimlerinin daha süratli işlenmesi ve yanlış bilgiler bildirildiğinde süratli bir müdahale süreci oluşturulması da değerli bir adım olacaktır. Bu biçimde, harita üzerinde gerçek ve emniyetli bilgilerin sağlanması sağlanabilir.

GOOGLE HARİTALAR GİBİSİ UYGULAMALARDA DA DURUM AYNI

Google’a alternatif olarak bu stil kolaylık sunan uygulamalar var. Risk onlarda da geçerli mi?
Bu soruma Prof. Dr. Ali Murat Kırık “Google’a alternatif olarak akla birinci gelen Yandex. Lakin, tıpkı Google Haritalar üzere, Yandex’te de kullanıcı katkılarıyla yapılan eklemeler ve değişiklikler vakit zaman kontrol eksikliği nedeniyle yanlış bilgilere neden olabiliyor” yanıtını verdi.

“Diğer yandan, Yandex dışında birçok harita uygulaması da bu çeşit hizmetler sunuyor” diyen Prof. Dr. Kırık, “Örneğin, Apple Haritalar, MapQuest ve Here Maps üzere alternatifler, harita bilgilerini sağlamak ve kullanıcıların hakikat bir biçimde yönlendirilmesi için misal altyapılar kullanıyor. Lakin, her bir platformun kontrol süreçleri farklı olduğu için bu problemler her hizmette farklı düzeylerde yaşanabiliyor. Tekrar de bu platformların tümü, kullanıcı güvenliğini ve doğruluğu artırmak için daima olarak sistemlerini güzelleştirmeye çalışıyor” tabirlerini kullandı.

Fotoğraflar: iStock