Cezaevlerindeki mahkumları ve yakınlarını ilgilendiren kısmi af konusunda son dakika gelişmeleri yakından takip ediliyor. 55 unsurluk yargı paketi, önümüzdeki günlerde Meclis’e sunulacak. Paket içerisinde, 14 farklı kanunda değişiklik yahut düzenleme yer alacak. Cezasızlık algısının önüne geçilmesi planlanan pakette, ceza kaç gün olursa olsun 5’te 1 oranında ceza yatma zaruriliği da yer alacak. Böylelikle 50 gün ceza alan bir kişi, en az 10 gün cezaevinde kalabilecek. İşte, Oya Armutçu’nun yazısından 10. Yargı Paketi ve kısmi af hakkında merak edilen detaylar

55 MADDELİK PAKET HAZIR

Adalet Bakanlığı kaynaklarından edindiğim bilgiye nazaran, yeni taslak paket hazır. Bu taslak ilgili bakanlıklara gönderildi ve görüşe açıldı. Önümüzdeki günlerde Meclis’e sunulması bekleniyor. Daha evvelki yargı paketlerinden çıkarılan infaz düzenlemeleri 10’uncu pakette yer alıyor. Pakette, 14 farklı kanunda değişiklik yahut düzenleme var.  Kanun teklif taslağı yürütme ve yürürlük dahil toplam 55 unsurdan oluşuyor.

CEZANIN 1/5’İ YATILACAK

Pakete nazaran, prensip olarak mahkumların kontrollü özgürlükten faydalanabilmesi için cezalarının muhakkak bir mühletini yani şartlı salıverilme tarihine kadar ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken mühletin en az 1/5’ini kesinlikle cezaevinde geçirmeleri gerektiği kabul ediliyor. Bu durumda örneğin 1 yıl ceza alan 2.5 ay, 6 ay ceza alan 1 ay, 3 ay ceza alan 18 gün, 1 ay ceza alan 6 gün cezaevinde kalacak.

1 AY BİLE MAHPUS ALAN… 

1 yıllık maktu kontrollü özgürlük mühleti bakımından bir değişiklik yok. Lakin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sık sık vurguladığı üzere cezası az olan mahkumlar de dahil olmak üzere bütün mahkumların aldıkları cezayla orantılı olarak belirlenecek süreyi kesinlikle ceza infaz kurumunda geçirmeleri sağlanacak. 1 ay bile ceza alan kesinlikle cezaevine girip mahpus yatacak. Böylelikle, toplumdaki cezasızlık algısının ortadan kaldırılması sağlanacak.

HÂKİME TAKDİR YETKİSİ

Tutuklama yasağına ait 2 yıllık hudut korunuyor. 2 yılın altında ceza gerektiren hatalarda hâkim genel olarak tutuklama kararı vermeyecek. Fakat, çok kıymetli bir değişiklikle 2 yılın altındaki kabahatlerde yargıçlara tutuklama konusunda takdir yetkisi tanınıyor. Buna nazaran, “şüphelinin davranışlarının yine bir cürüm işleyeceği konusunda kuvvetli kuşku oluşturması (suç sürece eğilimi)”, “suçun işleniş şekli”, “suçtan meydana gelen zararın yükünün kamu sistemini değerli ölçüde bozması” hallerinde hâkim 2 yılın altındaki hatalarda da şüphelinin tutuklanmasına karar verebilecek.

CEZA ALT HUDUDU YÜKSELECEK

“Trafik suçları”, “Genel güvenliğin taammüden tehlikeye düşürülmesi”, “Meskun mahalde silah atılması”, “Bilişim suçları”, “Telefonla dolandırıcılığı” üzere aksiyonlarda ceza ölçüleri tekrar pahalandırılacak. Bu hataların cezalarının alt hududu yükseltilecek. Trafik hatalarında ehliyetlerin el konulma müddeti uzatılacak. Telefon çizgisi aboneliğinin sonlandırılmasına ait düzenleme yapılacak. Bu hataların yaptırımı ağırlaştırılarak caydırıcılık sağlanacak.

KISMİ AF MI GELİYOR

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, “100 yıl affı” ve “genel af” tartışmasını “Genel afla ilgili bir çalışma kelam konusu değil. Bu türlü bir çalışma gündemimizde yok” diyerek noktalamıştı. Ancak AK Parti, dolu cezaevlerini rahatlatacak “kısmi af” diye nitelendirilen bir düzenleme üzerinde çalışıyor.  COVID-19 salgını sırasında çıkarılan ve açık cezaevinde bulunan mahkumların, kalan cezalarını kontrollü hürlükle dışarıda infazını öngören düzenlemenin kapsamının genişletilmesi tartışılıyor.

SALIVERİLMELERİNE 5 YIL KALANLARA

Yeni yargı paketinin Meclis’teki görüşmeleri sırasında önerge verilecek. 31 Temmuz 2023’ten evvel kabahat işleyip de cezası katılaşmamış olanların kalan cezalarını kontrollü özgürlükle dışarıda tamamlamaları yolu açılacak. Bu düzenlemeden, kontrollü hürlüğe ayrılmalarına 5 yıl yahut daha az mühlet kalanlar yararlanacak. Düzenleme Meclis’ten geçerse 31 Temmuz 2023 tarihinden evvel kabahat işlemiş olmak kaydıyla kontrollü hürlüğe ayrılmalarına 5 yıl yahut daha az müddet kalanlar, kalan müddetlerini kontrollü özgürlükle çekmek üzere salıverilecekler. COVİD-19 salgını sırasında yapılan birinci düzenlemeden 31 Temmuz 2023 prestijiyle yalnızca cezası mutlaklaşmış olanlar faydalanmıştı. Bu da Anayasa’nın eşitlik prensibine alışılmamış olduğu tartışmalarına yol açmıştı. Yeni düzenlemede, cezanın katılaştığı tarih değil kabahatin işlediği tarih temel alınacak.

MECLİS’TE UZLAŞI ARANACAK

İYİ Parti, birebir bahiste kanun teklifi vermişti. Bakanlık kaynakları, önümüzdeki günlerde TBMM gündemine gelecek yeni yargı paketinin görüşmeleri sırasında partilerin uzlaşması durumunda ortak imza ile önerge verme yoluna gidilebileceğini de vurguladılar. 10. Yargı Paketi konusunda gözler artık Meclis’te…