Gazze’de ateşkes ve esir takası muahedesi kapsamında Hamas ve İsrail ortasında takasın ikinci tipinde çıkan kriz çözüldü. İsrail atakları yüzünden Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki meskenlerini terk ederek güneye kaçan Filistinliler, 15 ay sonra meskenlerine dönmek üzere yola düştü.
KATAR: KRİZ ÇÖZÜLDÜ
Önceki gün Hamas ve İsrail ortasında, cumartesi gerçekleşen rehine takası sırasında İsrailli bayan rehine Arbel Yehud’un bırakılmaması yüzünden çıkan krizin çözüldüğünü arabulucu Katar açıkladı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, ”Hamas’ın Arbel Yehud ve başka iki rehineyi cuma gününe kadar teslim etmesi, cumartesi günü de muahede uyarınca üç rehineyi daha teslim etmesi ve muahedenin birinci evresi kapsamında özgür bırakılacak rehinelerin sayısına ait bilgi vermesi konusunda iki taraf ortasında mutabakata varıldı” açıklamasında bulundu. İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya nazaran, perşembe günü yeni bir esir takası tipi gerçekleştirilecek. Bu esir takası cinsinde Arbel Yehud, Agam Berger ve bir İsrailli esir daha özgür bırakılacak ve akabinde muahedeye uygun olarak cumartesi günü 3 İsrailli daha hür kalacak. Krizin aşılmasının akabinde İsrail ordusu, sabah saatlerinde Gazze Şeridi sakinlerinin güneyden kuzeye geçebileceğini duyurdu. On binlerce yerinden edilmiş Filistinli, İsrail’in bölgeye yönelik savaşının başlamasından bu yana birinci kere Netzarim Koridoru ismi verilen yolu geçerek şeridin kuzeyindeki sevdiklerinin yanına dönmek için yola çıktı.
ÖNCE DENETLENDİLER
Hamas, geri dönüşün “Filistinliler için bir zafer ve işgal ve transfer planlarında başarısızlık ve mağlubiyet ilanı” olduğunu belirtti. Şarku’l Avsat’a konuşan Mısırlı kaynakların verdiği bilgiye nazaran Amerikan ve Mısırlı güvenlik şirketleri, askeri denetim noktasından geçen herkesi X-ray makineleriyle denetledi. İsrail ordusu ise bölgeden kısmen çekilerek Filistinlilerin kullandığı dönüş yolunun birkaç km gerisine konuşlandı. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, “İsrail askerlerini tehdit eden herkesin bedel ödeyeceği” ikazında bulundu.
‘BU BİR ZAFER’
Katar merkezli TV kanalı El Cezire, meskenlerine dönen Filistinlilerle konuştu. Ailesiyle kuzeye geçen dört çocuk babası İsmail Ebu Matter, bölgenin akrabalarıyla tekrar bir ortaya geldikleri için dua eden ve sevinçten ağlayan beşerlerle dolu olduğunu anlattı. Diğer bir Gazzeli, “Eve dönüyorum, konutumun yerle bir edildiğini biliyorum, kaybettiğim sevdiklerim için yas tutuyorum. Meskenlerimizi tuğla tuğla, duvar duvar yine inşa edeceğiz ve geçmişteki tüm tatlı anıları yine yaşayacağız” derken, bir başkası “15 ay süren acılardan sonra, bu bir sevinç günü. Konutlarımızın yerle bir olmasına, acımıza, açımıza, karşın, bu bir zafer günü” diye konuştu.
MELONİ, TRUMP’IN GAZZE PLANINI ‘YUMUŞATTI’
İTALYA Başbakanı Giorgia Meloni, Suudi Arabistan’a yaptığı ziyaret sırasında, ABD lideri Donald Trump’ın önceki gün söylediği “Filistinlileri Gazze’den büsbütün çıkarma” planıyla ilgili konuştu. Trump’ın yemin merasimine katılan ve kendisini Washington ile Avrupa Birliği ortasında bir köprü olarak konumlandırmayı uman Meloni, “Trump, Gazze’nin tekrar inşasının açıkça karşı karşıya olduğumuz en büyük zorluklardan biri olduğunu söylemekte haklı” diye konuştu. Trump’ın kelamlarının “kesin bir plana işaret ettiğini düşünmediğini” belirten İtalyan başkan, “bunun yerine sürece dahil olması gereken bölgesel aktörlerle müzakereleri kastetmiş olabileceğini” söyledi. Trump cumartesi günü Gazze’nin boşaltılması ve nüfusun komşu Ürdün ile Mısır’a göç etmesi gerektiğini söylemiş; bu fikir Filistin liderleri, Arap Birliği, Ürdün ve Mısır tarafından reddedilmişti.
LÜBNAN’DA ATEŞKES UZATILDI
ABD, Lübnan ve İsrail ortasındaki ateşkes mutabakatının yaklaşık 3 hafta daha uzatıldığını açıkladı. Beyaz Saray tarafından paylaşılan yazılı açıklamada, “ABD tarafından izlenen Lübnan ve İsrail ortasındaki uzlaşma 18 Şubat 2025’e kadar yürürlükte kalmaya devam edecek” denildi. Açıklamada ayrıyeten, Lübnan, İsrail ve ABD hükümetleri ortasında 7 Ekim 2023’ten sonra yakalanan Lübnanlı tutukluların iadesi için müzakerelere başlatılacağı da belirtildi.
27 Kasım 2024’te yürürlüğe giren mutabakat uyarınca Lübnan ordusunun 60 gün içinde (26 Ocak’a kadar) İsrail’in ülkenin güneyinde işgal ettiği bölgelere etaplı olarak konuşlanması ve İsrail ordusunun çekilmesi öngörülüyordu. Mutabakata karşın işgal ettiği bölgelerden çekilmeyen İsrail ordusu evvelki gün hudut köylerindeki konutlarına dönmek isteyen Lübnanlılara ateş açmış; ataklarda 24 kişi hayatını kaybetmiş, 134 kişi yaralanmıştı.