Rumen asıllı Fransız müellif Matéi Visniec’in kaleme aldığı çarpıcı bir tiyatro oyunu ‘Batı Ekspresi’. Temposu yüksek, iletileri sert, dekor, kostüm ve oyunculuklarsa epeyce etkileyici. Oyunun sürpriziyse direktör koltuğunda oturan Elvin Beşikçioğlu ve sahnede oyunculuğuyla büyüyen, şimdi 23 yaşındaki kızı Derin Beşikçioğlu. Anne-kızla onları bir ortaya getiren oyunu, sanatın her alanına yer açtıkları hayatlarını ve şimdilerde Ankara, Etimesgut Belediye Başkanlığı yapan oyuncu Erdal Beşikçioğlu’nu konuştuk.

◊ Temposu yüksek, göçü, savaşları anlatan ve medeniyet ismine Batı’ya olan tutkumuzu sorgulatan, önemli bildiriler veren bir oyun… ‘Batı Ekspresi’ni sahneye koyma sebebiniz neydi?

Elvin Beşikçioğlu: Oyunun müellifiyle pandemi periyodunda dost olduk, uzun uzun yazışmalarımız var. Son yazdığı bu oyunun birinci 10 sayfasını okuyunca “Erdal, bu tekste kimse sahip çıkmadan biz alalım” dedim. Zira çok gerçekçi ve hakikat bir noktadan anlatıyor Matei. Elbette bahse kendi ülkesinin sonlarından bakmış ancak ben bunu evrenselleştirmek istedim. Zira hem Türkiye
hem de dünya göç altında… Münasebetiyle muharririn kaygıları bizimle tıpkı düzlemde gidiyor.

◊ Derin Hanım, siz Fransa’da konservatuvarda okudunuz. Öğrenci olsanız da gurbeti hissetmişsinizdir. Oyunda vurgu yapılan dönüş sözü sizin için ne tabir ediyor?

Derin Beşikçioğlu: Hem de o kadar çok hissettim ki… Dört yıl için bile olsa buradan uzak bir yerde yaşayamayacağımı anladım. Dönüş benim için hasret duyduğun, alıştığın insanların yanına, aile kavramına dönmek, özüne gelmek. İnsan yurtdışında ‘dönüş’ sözüne bağlı yaşıyor.

◊ Oyunda bir de ‘boş evler’ sözüne yapılan vurgu seyirciyi çok etkiledi…

Elvin Beşikçioğlu: Beni de metinde etkileyen şeylerden biriydi. 60’lardan bu yana çok fazla göç vermiş bir ülkeyiz. Neredeyse hepsi bütün bir seneyi bir ay memleketine gelmek için sayarak geçiriyor. Para kazanıp burada konutlar yaptırıyorlar ve o meskenler 11 ay boyunca boş bir formda sahiplerinin gelmesini bekliyor.

◊ Anne-kız birlikte çalışmanın zorlukları da olmuştur. Hiç direktör azarı işittiniz mi?

Derin Beşikçioğlu: Ohooo, hem de nasıl (gülüyor).

Elvin Beşikçioğlu: Zorum ben, kabul ediyorum. Herkese tahammülüm var, Derin’e yok. Onun yapması lazım, o yapmak zorunda zira altyapısı bunu gerektiriyor.

Derin Beşikçioğlu: Evet, ancak ben de karşılık olarak “Ben de insanım” diyorum.

◊ Mükemmeliyetçi misiniz?

Elvin Beşikçioğlu: Evet, çok törpülemeye çalışıyorum bu istikametimi. Fakat bazen fire veriyorum. Tiyatroda vermiyorum ancak meskene dönünce veriyorum, dayanamayıp eleştiriyorum.

Derin Beşikçioğlu: Bana eleştirmen gözüyle yaklaşıyor. Yani hoş deyip geçmez. Bu elbette bir yandan güzel bir şey lakin tenkitlerin vakti şaşınca ben de “Şu an eğlenmemiz gerekiyor, sonra konuşalım” diyorum.

Elvin Beşikçioğlu: Derin muazzam yetenekli bir çocuk, düşündüğüm vakit bu türlü ağlayasım falan geliyor, o kadar gurur duyuyorum. Bir defa azimlidir. Bütün notları daima A’ydı. Devamlı çalıştı, devamlı üretti. Daima çok azimli, maksatları çok belirli bir çocuktu. Bir de kuliste büyüdü Derin. Anneannesine bırakmaya götürürdüm, “Lütfen bırakma” kederi, yoldan döner, birlikte tiyatroya giderdik.

◊ Bu kadar kulislerde büyüdüğünüz bir çocukluk sonrası öteki bir meslek seçme talihiniz yokmuş üzere görünüyor…

Derin Beşikçioğlu: Lisedeyken üniversite gezdiğimizde “Ya yerleşke hayatı ne hoş bir şey, Bilkent olsa mı acaba” diye çok düşündüm. Lakin üç saat blok ders falan hiç bana nazaran değildi. Fransa’da da evvel üniversiteye girmiştim. Sonra dedim ki; ben bunu yapamayacağım, benim sahneye çıkmam lazım.

Elvin Beşikçioğlu: Değerli olan istediği mesleği yapıp dilediği üzere yaşayabilmesi lakin para kazanarak yaşayabilmesi.

◊ Tiyatroyla mümkün mü bu?

Elvin Beşikçioğlu: Maalesef hâlâ değil. Biz yıllarca cebimizden para vererek tiyatro yaptık. Yoksa Erdal’ın dizilerinden kazandıklarıyla bizim yaşantımız çok daha farklı olabilirdi. Öbür bir sürü oyuncu üzere yurtdışında yatırımlar yapabilirdik. Erdal kazandı, tiyatro yedi. Erdal tiyatroyu daima başında taşıdı. Erdal’ın azmi olmasaydı Tatbikat Sahnesi şu anda buralara gelemezdi.

Derin Beşikçioğlu: Tatbikat, benim üçüncü kardeşim üzere oldu.

Elvin Beşikçioğlu: Derin alışılmış o vakit küçüktü, seyahatlere gitmek isterdi. “Neden biz de yapamıyoruz” diye sorardı. “Yapamıyoruz zira bizim tiyatromuz var ve biz tiyatro yapıyoruz” derdik. Bundan hiçbir vakit pişman olmadık. Konutum var, yetecek otomobilim var. Çocuklarımızı sağlıklı okutabildik. Ve şahane bir tiyatrom var. Bu yüzden çok gururluyum. Tatbikat’ın oluşturduğu kitleyi tahminen Derinler görür. Bizim onlara mirasımız tiyatromuz.

 

‘HAYATIMIZ GÖÇEBE GEÇTİ, ALIŞKINIZ’

◊ Oyunculuk, direktörlük, annelik, eş üzere rollerin yanına bir de dolaylı olarak siyaset eklendi artık, nasıl durumlar?

Elvin Beşikçioğlu: Erdal daima sürprizli birisidir. Bu belediye başkanlığı işi bir anda çıktı. Bundan beş yıl evvel, Derin Fransa’ya gidince konutta bir boşluk oldu. Erdal zati çoğunlukla İstanbul’daydı, ben de oğlum Ömer’i (13 yaşında) aldım, geldim, İstanbul’a yerleştim. Tam sistem oturttuk derken Erdal lider oldu. Ben bayağı bir sendeledim, kabul etmekte de zorlandım. Çok hürmet duydum Erdal’a, orası başka, her halde yaptığının ardındayım. Ancak bir koşul koydum. Çabucak tekrardan Ankara’ya taşınamayız. Derin daha yeni dönmüştü İstanbul’a, onun da yapacağı tüm işler burada. Yani artık Erdal geliyor, biz gidiyoruz. Fakat zati hayatımız göçebe geçti, o yüzden alışkınız.

◊ Çok mu farklı kaldınız?

Elvin Beşikçioğlu: Biz Ankara’da yaşıyorduk ancak Erdal, Ankara’ya tiyatro için geliyordu. Çocuklar göremezdi, ben görürdüm Erdal’ı. Çocuklara “Babanızın selamı var fakat akşam gitmek zorunda kaldı” dediğim çok vakit oldu.

◊ Erdal Bey’i oyunda göremedim, Ankara’da izledi sanırım. Yorumu ne oldu?

Derin Beşikçioğlu: Çok beğendi, “Güzel” dedi, öptü, çokça sarıldı. Gözüyle konuşur aslında babam. Söyleyeceğini gözleriyle söyler, öper, çiçeğini verir.