Diyarbakır BİLSEM’in başarısı… Depremden ilhamla dünya finaline
Diyarbakır Bağlar’da faaliyet gösteren Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM), bilhassa afet durumlarında hayati kıymete sahip bir muhtaçlığa tahlil üretmek gayesiyle geliştirdiği ‘Afet Takviye Otomatı’ prototipiyle öne çıktı. Büyük sarsıntılar sonrasında oluşan şartlarda, kronik hastalığı olan bireylerin temel ilaçlara ulaşabilmesini sağlayan bu yenilikçi sistem için patent başvurusu yapıldı. ‘Afet Takviye Otomatı’ projesinde kronik hastalığı olan şahıslardan daha evvel alınan bilgiler afet sonrası toplanma yerlerine yerleştirilen otomatlara yükleniyor. Ayrıyeten istekli olarak dayanak verecek eczanelere iletiliyor. Bu eczaneler de otomatları denetim ederek, ilaç tedariki sağlıyor. Proje, sırf milletlerarası yarışlarda derece almakla kalmadı, okulun bilimsel prestijini da yükseltti.
Diyarbakır Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM), dünyanın en saygın eğitim ödüllerinden biri olan World’s Best School Prizes yani ‘Dünyanın En Âlâ Okulları Mükafatı 2025’te ‘Sağlıklı Ömrü Destekleme’ kategorisinde birinci 10 finalist ortasına girdi.
Diyarbakır BİLSEM’in eğitim anlayışı, öğrencilerin gerçek ömür sorunlarına, bilimsel niyete ve empatiye dayalı bir gelişim süreci yaşamasını temel aldığını söyleyen Biyoloji Başöğretmeni Davut Çelik, okulda yapılan çalışmaları şöyle anlattı:
‘YAŞAMDAN İLHAM ALINIYOR’
“Temel amacımız, proje mantığını kavratmak ve öğrencilerimizi bilimsel üretime hazırlamak. Onlara çevresel sıkıntılardan yola çıkarak sorun çözme marifeti kazandırıyoruz. Bu sorunları hipoteze dönüştürüp tahlil üretmeye teşvik ediyoruz. Süreç sonunda bu çalışmalar TÜBİTAK yahut milletlerarası projelere dönüşüyor. Örneğin; ‘Afet Takviye Otomatı’ ya da yağmur sularının toplanmasına yönelik ‘biomimicry’ projemiz direkt gerçek hayattan ilham alıyor. Yağmur sularının toplanmasına yönelik ‘biomimicry’ projesinde kaktüs bitkisinin suyu tutma idaresi kullanılıyor. Düzenekte yer alan süngerler yağmur suyunu topluyor. Sonra da bu su borular vasıtasıyla bidonlarda depolanıyor.
‘ULUSLARARASI MUVAFFAKİYET YÜKSEK’
Şu an okulda 17 TÜBİTAK 2204A projemiz var. Ayrıyeten 13 adet 2204B projesine başvurduk. Bir başka başvurusu kabul edilen projemiz dün sona erdi. 6 projemiz TEKNOFEST finaline gidecek. Merkezin başka bir projesi olan ‘Kitaplardan Yerlere: Okudukça Keşfet’, TÜBİTAK 4004 kapsamında desteklendi. Okulumuzda imtihan odaklı bir hazırlık yapılmıyor lakin öğrencilerimizin ulusal ve milletlerarası başarısı yüksek. ABD’den burslu kabul alan öğrencilerimiz var.”
SORUNLARI GÖRÜP PROJEYİ ÜRETTİLER
Dünyanın en saygın eğitim ödüllerinden biri olan World’s Best School Prizes’a üç defa mülakata girerek başvurduklarını söyleyen Davut Çelik, “İzmir İnovasyon Teknoloji ve Bilim Fuarı’nda sergilediğimiz ‘Afet Dayanak Otomatı’ projemizle İzmir IISEF’te dünya ikinciliği elde ettik. Bu projenin başarısı öğrencilerimizin günlük hayatta karşılaştıkları sıkıntıları gözlemleyip bunların tahlili için baş yormalarına dayanıyor. Gerektiğinde üniversitelerle işbirliği yapıyor, TÜBİTAK projelerinde akademik takviye de alıyoruz” dedi.
‘İŞE YARAMAYAN PROJENİN KİMSEYE YARARI OLMAZ’
Yaklaşık 700 öğrencileri olduğunu söyleyen Davut Çelik, “Öğrenci sayısı, velilerin misyon yerlerine nazaran dönemsel olarak değişiyor. Yaklaşık 30 kişilik güçlü ve tecrübeli bir eğitim takımımız var. Yalnızca nitelikli projeler üretmek üzere çalışıyoruz. Her yıl çok sayıda müracaat olmasına karşın nicelikten çok niteliğe kıymet veriyoruz. Zira hakikaten işe yaramayan bir projenin kimseye yararı olmaz” diye konuştu.
