Vakıfların ehemmiyetinin ele alındığı 9 Mayıs tarihli cuma hutbesi Diyanet tarafından erişime açıldı. Müslümanların ibadetlerini idrak edeceği cuma günü öncesi tüm mescitlerde okunacak olan bu haftaki cuma hutbesi konusu, “Vakıf: Yaratan’a Hürmet, Yaratılana Merhamet” olarak belirlendi. Hutbede, “Bütün hayır yerleri ve yapıtları, bağışlayanların emanetleridir. Allah’a adanmış, insanlığın hizmetine sunulmuş yerlerdir. Hasebiyle bu yapıtları ve gelirlerini emelleri dışında kullanmak, onların zayi olmasına sebep olmak ağır bir vebal, büyük bir günahtır.” sözleri yer aldı. İşte, 9 Mayıs 2025 cuma hutbesi konusu ve metninin tamamı.
VAKIF: YARATAN’A HÜRMET, YARATILANA MERHAMET
Muhterem Müslümanlar!
Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) ve sahâbe-i kirâm Medine’ye hicret ettikten bir mühlet sonra kentte su külfeti baş gösterdi. Bu kahra deva olacak Rûme kuyusu ise bir damla suyu bile diğerine parayla satan bir Yahudi’nin elindeydi. Bunun üzerine Allah Resûlü (s.a.s), “Kim bu kuyuyu satın alıp Müslümanların istifadesine sunarsa ona cennette bundan daha güzeli verilecektir.” buyurdu. Bu muştuyu işiten Hz. Osman bu kuyuyu satın alarak muhtaçlığı olan herkesin kullanımına vakfetti.
Aziz Müminler!
Vakıf; yardımlaşma ve dayanışmanın, kurumsallaşmış halidir. Vakıf; خَيْرُ النَّاسِ اَنْفَعُهُمْ لِلنَّاسِ “İnsanların en iyisi, insanlara yararlı olandır.” nebevi şiarıyla sahip olduğumuz imkânları, bütün mahlûkatın istifadesine sunmaktır. Gözümüzün beğendiğini, kalbimizin sevdiğini, elimizin kıyamadığını hiçbir karşılık beklemeden Allah yoluna adamaktır. Vakıf; Cenâb-ı Hakk’ın bizlere emanet olarak verdiği malı, ebedî kılmak, ahiret azığına dönüştürmektir. لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتّٰى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَۜ “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça gerçek düzgünlüğe erişemezsiniz…” ilahi fermanına icabet ederek fazla olandan değil, en bedelli olandan infak etmektir. Yetime sevinç, muhtaçlara yuva, mazlumlara umut, hastalara teselli olmaktır.
Kıymetli Müslümanlar!
İslam medeniyeti birebir vakitte bir vakıf medeniyetidir. Müslüman da bu medeniyeti yaşatan insandır. Peygamber Efendimiz (s.a.s) bir hadislerinde, “Kişinin kendi malı, vefatından evvel hayır yoluna har-cayıp vakfettiği malıdır. Mirasçısına kalan malı ise kişinin hayra sarf etmeyip ölünce geride bıraktığı malıdır.” buyurmuşlardır. Bu hadis-i şerifi kendisine şiar edinen ecdadımız; inşa ettiği mescitler, medreseler, hastaneler, aşevleri, kütüphaneler, kervansaraylar, köprüler ve çeşmeler ile uygunluğun öncüsü olmuştur. Hayırla yâd edilecek kaç eserler bırakmıştır. Cenâb-ı Hakk’ın, “Şüphesiz Allah, müminlerden canlarını ve mallarını, kendilerine vereceği cennet karşılığında satın almıştır…” muştusuna nail olmak için aziz milletimiz, yeri geldiğinde din, vatan ve mukaddesat uğrunda seve seve canını vermiş, yeri geldiğinde ise bütün malını Allah isteği için infak etmekten geri durmamıştır.
Değerli Müminler!
Bütün hayır yerleri ve yapıtları, bağışlayanların emanetleridir. Allah’a adanmış, insanlığın hizmetine sunulmuş yerlerdir. Hasebiyle bu yapıtları ve gelirlerini hedefleri dışında kullanmak, onların zayi olmasına sebep olmak ağır bir vebal, büyük bir günahtır. Onları kapatmak ise yalnızca bağışlayan kişinin değil; o bağıştan istifade eden tüm insanların hakkına ihanettir. “Vakıf gelirini haksız olarak yiyenler, dünya ve ahirette memnunluk yüzü görmesinler. Allah’ın, Peygamber’in, meleklerin ve bütün Müslümanların laneti vakfiyeyi değiştirenlerin üzerine olsun.” cümleleri bütün vakfiyelerde yer alan genel bir tabirdir.
Vakıflar, Yaratan’a hürmet, yaratılanlara şefkat ve merhamet niyetiyle kurulur. Bugün, ne yazık ki birtakım vakıf ve dernek görünümlü yapılar, yardım ve hizmet imajı altında milletimizin en değerli hazinelerine; inancımıza, ahlaki kıymetlerimize, aile yapımıza ve gençlerimize ziyan veren yıkıcı faaliyetlerde bulunabilmektedirler. Bilhassa eğitim, kültür ve sanat ismi altında yapılan kimi çalışmalarla gerçek hayatta ve dijital mecralarda genç dimağları zehirleyebilmektedirler. Meğer ulu dinimiz İslam’a nazaran, hangi isim ve hedefle olursa olsun, Allah’ın buyruk ve yasaklarına uymayan faaliyetler yürütülemez. İnancımıza, tarihimize ve kıymetlerimize muhalif, barış ve huzurumuza, birlik ve beraberliğimize kasteden etkinlikler gerçekleştirilemez. Fıtratı bozan, yuvaları yıkan, aile kurumunu temelinden sarsan; insanın mal, can, gurur ve haysiyetine ziyan veren çalışmalarda bulunulamaz. Kötülüklerin, hayâsızlığın, batıl ideolojilerin ve sapkın fikirlerin gençlerimiz ortasında yayılmasına sebebiyet verilemez. Hayvan hakları istismar edilerek şahsi çıkar ve menfaat uğruna insan hayatı bedelsiz görülemez.
Aziz Müslümanlar!
Vakıflar, İslam medeniyetinin ebedî mühürleridir. Hayrın anahtarları şerrin kilitleridir. Bize düşen; وَمَا تُقَدِّمُوا لِاَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللّٰهِ “…Kendiniz için evvelce ne düzgünlük hazırlarsanız Allah katında onu bulursunuz…” ayetine icabet ederek hayır kuruluşlarının kurulmasına, korunmasına ve gelecek kuşaklara aktarılmasına daha fazla itina göstermektir. Yığıp biriktirdiklerimizin değil, Allah için yeterlilik yolunda harcadıklarımızın karşılığını ebedi hayatta göreceğimizi unutmamaktır.
Bu vesileyle, kazandıklarını Allah isteği için sarf eden hayır sahiplerinden ahirete irtihal edenlere rahmet; hayatta olanlara sıhhat ve afiyet diliyorum. Hutbemi Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in şu ikazıyla bitiriyorum: “İnsanoğlu ‘Malım, malım!’ deyip durur. Ey insanoğlu! Yiyip tükettiğin, giyip eskittiğin yahut hayır yapıp ahirete gönderdiğinden öteki malın mı var?”