Çocuğunuz boş bakıyor veya gözlerini bir noktaya dikiyorsa… Ateşli havale sırasında dikkat etmeniz gereken 8 önemli kural!

Çocuk Nörolojisi Uzmanı Doç. Dr. Hepsen Mine Serin “Aileler için çok korkutucu bir imaj olmakla birlikte, ateşli nöbetler uygun huylu nöbetlerdir ve 1-2 dakika üzere kısa müddette sonlandıkları için beyne ziyan vermezler. Ateşli nöbetlere bağlı bilişsel gerilik, akademik performansta düşme, davranış meseleleri üzere kalıcı etkilenmeler görmeyiz. Lakin 30 dakikayı aşan nöbetler beyinde hasarlanmaya neden olabilir” dedi.

HER 3 ÇOCUKTAN 1’İNDE BİRİNCİ BELİRTİ NÖBET OLUYOR

Ateşli nöbetler, tıptaki ismiyle “febril konvülsiyon” bebek ve küçük çocuklarda en sık görülen nörolojik hastalıkların başında geliyor. Bu nöbetler altı ay ila 5 yaş ortasındaki çocuklarda beyin enfeksiyonu, zehirlenme, baş travması üzere tanımlanmış bir neden olmadan ateşle birlikte ve ekseriyetle ateşin birinci gününde ortaya çıkıyor. Çocukların üçte birinde hastalığın birinci belirtisi nöbet oluyor ve ateşin yüksekliği fakat hastanede saptanabiliyor.

GENELLİKLE BİRİNCİ 2 YAŞTA ORTAYA ÇIKIYOR

Yaşa bağımlı olan ateşli nöbetler, 5 yaşından küçük çocukların yüzde 2 ila 4’ünde ve sıklıkla erkek çocuklarda görülüyor. Ülkemizde yapılan bir çalışma; havale görülme oranının yüzde 3,3 olduğunu gösteriyor. Ateşli nöbetler çocukların yüzde 50’sinde birinci 2 yaşta; bununla birlikte en sık 18-24 ay ortasında ortaya çıkıyor. Ateşli nöbetlerin küçük yaşlarda görülmesinin sebebi, bağışıklık sisteminin gelişme sürecinde olduğu için enfeksiyon gelişmesinin daha kolay olmasıyla açıklanıyor.

AİLEDE VARSA HAVALE RİSKİ ARTIYOR

Peki neden birtakım çocuklarda havale görülüyor? Bunun en kıymetli nedenini genetik yatkınlık oluşturuyor, birinci ve tekrarlayan ateşli nöbette aile hikayesinin olması risk faktörü sayılıyor. Ateşli nöbet geçiren çocukların yüzde 25 ila 40’ının ailesinde ateşli nöbet geçiren öbür bireyler bulunuyor. Hatta ailede ateşli nöbet geçiren kişi sayısı ne kadar çoksa çocukların ateşli nöbet geçirme riski de o kadar artıyor. Yüksek ateş, viral enfeksiyonlar, yakın vakitte aşı yapılması da tekrar bu tabloya yol açan risk faktörleri ortasında yer alıyor.

BOŞ BAKIYOR YAHUT GÖZLERİNİ BİR NOKTAYA DİKİYORSA…   

Ateşli nöbetler en sık boş bakma, tüm bedende gevşeme, gözleri bir noktaya dikme biçiminde gözlemleniyor. Bazen nöbetler tüm bedende yahut tek tarafta kol ve bacakta kasılma yahut titreme biçiminde ortaya çıkabiliyor. Nöbet ekseriyetle ateş süratle yükseldiğinde görülse de, temel tetikleyici ateşin derecesi oluyor.

Ölçülen ateş çoğunlukla 39 derecenin üstündedir. Her 4 çocuktan 1’inde ateş 38-39 derece ortasında görülüyor. Nadiren 38 derecenin altındaki hadiselerde ateşli nöbet görebiliyoruz. Çocuk ateşi fark edilmeden de nöbet geçirebiliyor ve hastanede ateşi yüksek saptanabiliyor.

TEDAVİDE HEDEF NÖBETİN TEKRARLAMASINI ÖNLEMEK

Ateşli nöbetlerin tedavisinde temel amaç nöbet tekrarını önlemektir. Gözetici tedavi ve uzun devir tedavi üzere farklı tedavi alternatifleri mevcut. Seçilecek tedavi programına çocuğun durumuna nazaran karar veriliyor. Ateşli nöbeti evvelce kestirim etmek ya da önlemek mümkün olmasa bile bir kere nöbet geçiren çocuğun ateşlendiği periyotlarda ateşini yakın takip ederek denetim altına almak değer taşıyor.

NÖBET SIRASINDA DİKKAT ETMENİZ GEREKEN 8 DEĞERLİ KURAL

Çocuk Nörolojisi Uzmanı Doç. Dr. Hepsen Mine Serin, çocuk konutta nöbet geçirirse yanlışsız müdahale edebilmek için öncelikle sakin kalmanın kıymetini vurgulayarak, nöbet sırasında anne ve babaların dikkat etmeleri gereken kuralları şöyle sıralıyor:

1- Nöbet sırasında, kendine ziyan vermeyecek bir alanda kıyafetlerini çıkarın.

2- Hareketlerini durdurmaya çalışmayın. Nöbet aktivitesi beyinde sonlanıncaya kadar hareketler devam eder, tutmakla durmaz.

3- Rahat soluk alabilmesi için sol yana gerçek yatırıp, başını hafif geri duruma getirin.

4- Ağzını açmaya zorlamayın, parmak ya da kaşık sokmayın. Bu hareketiniz hem parmağınızda hem de çocuğun ağız içinde yaralanmaya neden olur.

5- İlaç içirmeye çalışmayın. İlaç teneffüs yoluna kaçar ve çocuğun oksijensiz kalmasına yol açar.

6- Sarsmayın ve üzerine su dökmeyin. Bu davranışlar nöbeti durduramaz ve çocuğa ziyan verir.

7- Nöbetin müddetini takip edin. Mümkünse nöbeti cep telefonu kamerasıyla kaydedin.

8- Nöbet durduktan sonra en yakın sıhhat kuruluşuna başvurun.