Cinsel yolla bulaşan hastalıklar listesine eklendi… Uzmanlar uyarıyor: ‘SÜPER MANTAR’ SESSİZCE YAYILIYOR

Tedavisi çok güç ve uzun sürdüğü için ‘süper mantar’ ismi verilen ‘Trichophyton mentagrophytes tip VII’ cinsel yolla bulaşan bir mantar tipi. ABD ve Fransa’nın akabinde İngiltere’de de hadiseler görülmesi uzmanları endişelendirdi.

Peki ülkemizde bildirilmiş bir olay var mı?

Sadece cinsel yolla mı bulaşıyor?

Neden tedavisi epey sıkıntı?

Bu olayların görülmesi kaygı verici bir durum mu? 

Nasıl tedbirler alınabilir?

‘Potansiyel bir halk sıhhati tehdidi’ olarak isimlendirilen bulaşıcı enfeksiyon hadiseleri New York’ta rapor edildi.Tıbbi olarak trichophyton mentagrophytes tip VII (TMVII) olarak bilinen bu az saçkıran çeşidi mantar, daha evvel Güneydoğu Asya ve Avrupa’da görüldü. Fransa’da yalnızca 2023 yılında ülke çapında 13 hadise kaydedildi.

Ancak bu husus hakkında Daily Mail’e konuşan uzmanlar, çoklukla cinsel organlarda, uyluklarda ve kalçalarda ağrılı döküntülere neden olan bu durumun İngiltere’de tespit edilmeden çoktan yayılmış olma ihtimalinin çok yüksek olduğunu söyledi.

Bu mantarın varlığını doğrulamak için yapılan laboratuvar testlerinin sonuçlarının üç haftaya kadar uzayabiliyor. Hastalığın kendisi de belirtilere yol açmadan evvel günlerce bedende gizlenebiliyor.

Kaynak: Daily Mail

Manchester Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. David Denning, MailOnline’a verdiği demeçte, Birleşik Krallık’ta bilhassa erken evrede olanlar olmak üzere tespit edilmemiş olaylar olmasının çok olası olduğunu söyledi. Denning kelamlarına şöyle devam etti:

‘Bugün göğsünüzde ya da sırtınızda bir kızarıklık olsa, bir ya da iki hafta boyunca bununla ilgilenmeyebilirsiniz. Bir doktora gittiğinizde size steroid ya da antibakteriyel krem üzere bir şey yazarlarsa ve bu işe yaramazsa, hastalığın başlamasının üzerinden altı ila sekiz hafta geçmiş olabilir. Lakin birinci iki ya da üç hafta içinde hastalığı sarıldığınız eşinize ya da birlikte yüzmeye gittiğiniz bir arkadaşınıza bulaştırmış olabilirsiniz.”

Uzmanlar, daha evvel Fransa, Almanya ve Kanada’nın yanı sıra Orta Doğu’da, Dubai ve Abu Dabi’de de olayların görüldüğünü doğruluyor. University College London Hospitals’da bulaşıcı hastalıklar ve mikrobiyoloji danışmanı olan Dr. Neil Stone ise bu yeni mantar çeşidi hakkında şunları söyledi:

“Bu hastalık kaçınılmaz olarak Birleşik Krallık da dahil olmak üzere tüm dünyaya yayılacak ve hekimlere düşen misyon bu bireyleri tanımak, uygun testleri yapmak ve uzmanlardan tedavi tavsiyesi almaktır. Ayrıyeten yeni ortaya çıkan bu enfeksiyonların teşhisi ve idaresine ait araştırmaları da arttırmamız gerekiyor.”

ABD sıhhat yetkilileri haziran ayında New York’ta bir kişinin ABD’de cinsel alaka yoluyla enfeksiyona yakalanan birinci kişi olduğunu doğruladı. Bu kişi daha evvel İngiltere, Yunanistan ve Kaliforniya’ya seyahat etmiş ve seyahatleri sırasında cinsel alakaya girdiğini söyledi. İsmi açıklanmayan hasta, partnerlerinin hiçbirinde emsal cilt rahatsızlıkları fark etmediğini söyledi.

Kaynak: Daily Mail

Bu ayın başlarında ABD sıhhat yetkilileri de bölgede üç olayın daha tespit edildiğini bildirdi. Ölümcül olmamakla birlikte TMVII, hastalarda kalıcı yara izi ya da cildin enfekte olmuş bölgelerinde pigmentasyon yani renk değişimi bırakabiliyor. 

İngiltere’de enfekte bir şahıstan kültür almak, teşhis koymak için laboratuvarlarından birine göndermenin müddeti ekseriyetle üç hafta sürer. Kullanılabilecek birtakım süratli moleküler testler, PCR testleri var, lakin bunlar İngiltere’de rutin olmaktan çok uzak.  Bu işleri yapan yalnızca bir ya da iki laboratuvar var. Uzmanlar, şu anda ülkede bu testleri yapan yalnızca bir ya da iki laboratuvar olduğunu, bu yüzden trichophyton mentagrophytes olaylarının giderek artan bir sorun olduğunu ve Britanya’nın genel nüfusuna yayılacağından tasa ediyorlar.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Kağan Kocatepe ile yeni mantar cinsini, bulaş yollarını, tedavisini ve ülkemizdeki durumu konuştuk.

EGZAMA VE SEDEF HASTALIĞI ÜZERE HASTALIKLARLA SIKLIKLA KARIŞIYOR

Trichophyton mentagrophytes tip VII için neden muhteşem mantar deniyor? Başka genital mantar tiplerinden farkı ne?

Trichophyton mentagrophytes’in Tip VII (TMVII), temelde cinsel alaka yoluyla yayılan bir enfeksiyon olduğunu, cinsel yolla bulaşan hastalıklar listesine şimdi birkaç ay öncesinde eklenmiş olması ve tedavisinin güç ve uzun vadeli olması nedeniyle ‘süper mantar’ ismini almış bir mantar çeşidi olduğunu belirten Kocatepe, bu mantar cinsinin tesir alanları hakkında şunları söyledi:

“TMVII bedenin tüm bölgelerinde, kasıkta, genital bölgede yahut yüzde kaşıntılı, halka halinde, pullu lezyonlara neden olabilen ve egzama, sedef hastalığı yahut öbür dermatolojik rahatsızlıklarla sıklıkla karışan bir enfeksiyon yapar. Kimi hastalarda ve bilhassa de bağışıklığı zayıf hastalarda, ölümcül olmasa da daha ağır seyreder ve iltihaplı, ağrılı ve kalıcı lezyonlara neden olabilir.”

İlk olay ne vakit tespit edildi?

Enfeksiyonun tıp literatüründe çok yeni olduğunu, birinci hadiselerin Mart 2021’de Fransa’da eşcinsel erkeklerde ve daha evvel seks turizmi için Güneydoğu Asya’ya seyahat eden erkeklerde bildirildiğini söyleyen Kocatepe, ABD’de ise enfeksiyon Nisan-Temmuz 2024 ortasında New York’ta eşcinsel erkeklerde dört olgunun saptanmasını takiben gündeme geldiğini ve CDC tarafından yeni ortaya çıkmış bir mantar tipi olarak sınıflandırıldığını, hastalığın birinci olarak eşcinsel erkeklerde saptanmış olmasına karşın cinsiyet ayrımı gözetmediğini vurguladı.

TANISI AYLARCA GECİKEBİLİR

Neden tedavisi epey güç?

Kocatepe, bu mantar cinsinin klâsik antifungal ilaçlara karşı kolay direnç geliştirdiğini, tedavisinin de ekseriyetle uzun sürdüğünü ve nükslerle seyrettiğini belirtti. Kocatepe, ayrıyeten buna, teşhis prosedürlerinin kısıtlı olması ve teşhisin bazen aylarca gecikebilmesi gerçeği de eklendiğinde enfeksiyonların tedavisinin zorlayıcı olabildiğini, dikkatli bir tedavi planı gerektirdiğinin altını çizdi.

Bulaşma yolları nedir? Yalnızca cinsel yolla mı bulaşıyor yoksa tıpkı tuvaleti kullanmak, tıpkı kıyafetleri giymek ya da havuzdan bulaşır mı?

Kağan Kocatepe bu sorumuza şöyle karşılık verdi:

“Her ne kadar cinsel yolla bulaştığı kabul edilse de hastalık hakkında toplanan datalar şimdi yetersiz olduğundan, cildinde rastgele bir kaşıntılı lezyonu olan hastalarla yakın temastan kaçınmak, ferdî eşyaları paylaşmamak şu anda en tesirli tedbirler ortasındadır. Temelde cinsel yolla bulaştığı kabul edildiğinden cilt-cilde temasın olmadığı tuvalet, havuz üzere ortak alanlardan bulaşması mümkün gözükmüyor.”

KAŞINTILI, PULLU, KIZARIK LEZYONLARA DİKKAT

Genital tinea (kızamık) nedir? Neden olur?

Tinea, bedende halka biçiminde lezyonlara verilen isimdir ve daha çok tinea pedis (ayak mantarı) ve tinea unguium (tırnak mantarı) biçiminde görülür. Genital tinea yapan yeni bir cins olarak bu mantar insanlarda, enfeksiyon ekseriyetle kaşıntılı, pullu ve kızarık lezyonlar ile kendini gösterir.

ABD ve Fransa’da görülen Trichophyton mentagrophytes tip VII’ olayları var. Türkiye’de bildirilmiş hadise var mı?

Kocatepe, şu ana kadar ülkemizde bildirilmiş bir hadise olmadığını, lakin bu enfeksiyonun tanısal zorluğu ve başka cilt hastalıklarıyla sıklıkla karışması nedeniyle var olan hadiselerin teşhisinin konulamamış olmasının da beklenen olabileceğini değerle vurguladı.

VAKA SAYILARI ARTABİLİR

Bu hadiselerin görülmesi telaş verici bir durum mu?

Dünyanın çeşitli yerlerinden gelen bilgilerle bu ‘yeni mantar’ tipi hakkında bilgiler arttıkça ülkemizde de hadise sayılarında artış saptanacağının öngörülebilir olduğunu söyleyen Kocatepe, ayrıyeten yakın temasla kolay bulaşabilen bir enfeksiyon olması nedeniyle dünyada ve ülkemizde bu mantar olgularının süratle artmasının olası dolduğunu söz etti.

Nasıl tedbirler alınabilir?

Alınacak tedbirler cinsel yolla bulaşan hastalıklardan (CYBH) korunmak için alınacak tedbirlerle birebir olmakla birlikte, CYBH’den korunmada en tesirli usul olan prezervatif kullanımının bu enfeksiyonu önlemede çok tesirli olamayacağını söyleyen Kocatepe, bu nedenle hadiselerde artış olduğunda tek eşliliğin ehemmiyetinin yine gündeme geleceğini ve sıhhat çalışanları tarafından daha güçlü bir formda vurgulanacağının altını çizdi.