Bu hatalara düşmeyin! Astımı tetikleyen 10 etken ve korunma yolları

Sigara dumanı ve elektronik sigaralar 

Sigara içmek, elektronik sigara kullanmak ya da sigara dumanına maruz kalmak (pasif içicilik), akciğerleri tahriş ederek astımı tetikleyebiliyor. Tütün dumanında bulunan binlerce kimyasal unsur, hava yollarını daraltarak nefes almayı zorlaştırıyor.

Temizlik eserleri, parfümler ve kimyasal maddeler

Ev paklığında sık kullanılan çamaşır suyu, sprey temizleyiciler ve parfümlü kimyasal eserler, teneffüs yollarını tahriş ederek astım hastalarında boğaz yanması, öksürük, bronşlarda kasılma, ödem oluşumu ve nefes darlığı üzere şikayetlere yol açarak astım krizlerini tetikleyebiliyor.

Hava kirliliği

Hava kirliliği, teneffüs yollarını direkt etkileyen en kıymetli çevresel riskler ortasında yer alıyor. Egzoz gazları, sanayi tesislerinden yayılan partiküller ve tozlu hava astım krizlerini tetiklerken, bu etkenlere kronik maruz kalma durumunda hastalık belirtileri şiddetlenip tedaviye karşılık azalabiliyor.

Ev tozu akarları

Evlerdeki halılar, yataklar, perdeler ve yastıklar, mikroskobik konut tozu akarları için ülkü hayat alanlarını oluşturuyor. Bu akarlar, astım hastalarında alerjik tepkilere neden olarak nefes darlığı, öksürük ve göğüste sıkışma hissi yaratabiliyor.

Polenler

İlkbahar ve yaz aylarında tabiatta ağır halde bulunan polenler, bilhassa çimen, ağaç ve yabani otlardan salınır. Rüzgarlı havalarda polenlerin havadaki yoğunluğu artar ve bu da astım hastalarında burun tıkanıklığı, hapşırık, göz yaşarması ve nefes darlığı üzere belirtilere yol açabilir.

Evcil hayvan tüyleri

Evcil hayvanların tüyleri, derileri ve tükürükleri hassas kimi bireylerde güçlü alerjik tepkilere neden olabiliyor. Bu alerjenler teneffüs yoluyla alındığında astım krizini tetikleyebiliyor.

Nemli ortamlar ve küf sporları

Küf, bilhassa nemli, karanlık ve havalandırması yetersiz ortamlarda çoğalıyor. Küf sporları teneffüs yoluyla alındığında, bağışıklık sisteminde reaksiyona yol açarak astım semptomlarını artırabiliyor.

Soğuk/ kuru hava ve klima

Ani ısı değişimlerinin yanı sıra soğuk ve kuru hava astım hastalarında bronşların daralmasına ve spazmına yol açabilir. Hava yollarında kasılmalar meydana gelir ve nefes almak zorlaşır. Klima da havayı kurutarak astım ataklarını tetikleyebilir.

Yoğun egzersiz

Egzersiz sırasında bilhassa süratli nefes alıp vermek, hava yollarının kurumasına ve daralmasına neden olabiliyor. Bu durum, idmana bağlı astım olarak isimlendirilen özel bir astım tipine yol açabilirken, bilhassa soğuk ve kuru havada yapılan spor aktiviteleri bu riski artırıyor.

Aşırı gerilim ve duygusal travmalar

Psikolojik gerilimin, bedensel hastalıkları tetikleyebildiği artık bilimsel olarak da kabul ediliyor. Ani kaygı, hüzün, öfke ya da travmatik durumlar, teneffüs kaslarını olumsuz etkileyerek astım atağını başlatabiliyor. Uzun vadeli gerilim altında kalmak, bağışıklık sistemini de zayıflatarak astımın kötüleşmesine neden olabiliyor.

Astıma karşı 10 tesirli öneri

Astımı büsbütün ortadan kaldırmak mümkün olmasa da, tetikleyici faktörlerden uzak durmak krizlerin sıklığını ve şiddetini önemli oranda azaltır. Bireye özel korunma stratejileri ve nizamlı takip bu süreçte çok kıymetlidir. İşte astıma karşı 10 teklif:

1- Sigara dumanından uzak durun. Hem etkin hem pasif içicilik astımı kötüleştirir.

2- Kapalı ve nemli ortamlar küf oluşumunu artırdığından konutunuzu sık sık havalandırın.

3- Halı, perde, tüylü oyuncak, toz barındıran eşyalar ve evcil hayvan tüyleri üzere alerjen etkenleri azaltın. Nevresimlerinizi yüksek ısıda yıkayın ve sık değiştirin.

4- Polen devirlerinde dışarı çıkış saatlerinizi sınırlayın. Bilhassa sabahları dikkatli olun.

5- Paklık eserlerini dikkatli kullanın. Kokusuz, doğal içerikli eserleri tercih edin. Sprey formundaki eserlerden kaçının ve kokusuz, hipoalerjenik yahut doğal paklık eserlerini seçin.

6- Soğuk havalarda ağzınızı atkıyla kapatın. Klimalı ortamlarda serin havanın direkt üzerinize gelmemesine dikkat edin.

7- Gerilimi yönetmeyi öğrenin, kâfi ve kaliteli uyumaya itina gösterin.

8- Paklık yaparken teneffüs yollarını korumak için tıbbi maske (mümkünse N95 tipi), lateks olmayan eldiven ve gerekirse gözlerinizi korumak için gözlük kullanın. Paklık yaparken pencere ve kapıları açık tutun. Paklık sonrası kokular büsbütün dağılmadan odaya girmeyin.

9- Oda spreyleri, kumaş kokulandırıcılar ve parfümlü çamaşır deterjanları da astımı tetikleyebildiğinden bu eserlerden uzak durun.

10- Spor öncesi kesinlikle ısının. Size uygun olan spor çeşidi ile ilgili hekiminize danışın.