Bu hastalık kadınlara özgü sanıyordu, hiç beklemediği anda onu da buldu! Erkeklerde meme kanseri hakkındaki gerçekler… ‘Geç saptanıyor, sağkalım oranı daha düşük’

Geoff Sweeney, şişliği birinci sefer bir tırmanış düşüşünden sonra fark etti.

Tutkulu bir kaya tırmanışçısı olan 53 yaşındaki Geoff, lokal spor salonundaki bir idman duvarına tırmanırken yere düştü.

Sonraki günler boyunca göğsü, darbenin tesiriyle mor lekelerle kaplandı. Morluklar bir mühlet sonra büsbütün geçtiğinde Geoff öbür bir şey daha gördü; göğsünün sol tarafında yaklaşık 3 cm genişliğinde küçük, sert bir yumru.

İki çocuk babası, “Acı vermiyordu ya da şiş değildi. Yalnızca oradaydı. Ve bir türlü geçmedi. Tekrar de bir sorun olduğunu düşünmedim, bilhassa de öbür bir belirti olmadığı için” dedi.

Geoff, göğsündeki bir beni muayene ettirmek istediği için aile tabibini ziyaret edene kadar tabibinden yumruya bakmasını istemeyi düşünmemiş.

Geoff’un tabibi muhtemelen kıymetli bir şey olmadığını söylese de ileri testler için onu hastanenin göğüs kanseri ünitesine yönlendirdi. Yalnızca birkaç ay içinde, fizikî muayene, mamografi ve biyopsiden sonra Geoff’un tüm hayatı değişti.

ANNESİ GÖĞÜS KANSERİNDEN VEFAT ETMİŞ

“Ben tipik bir erkektim. Her vakit doktora çok az gittiğim ve çok sağlıklı olduğum için kendimle gurur duymuşumdur” diyen Geoff şunları söyledi:

“Ailemizde göğüs kanseri geçmişi olmasına ve annem 48 yaşında göğüs kanserinden ölmesine karşın erkeklerin de bu hastalığa yakalanabileceğini hiç fark etmemiştim. Bu yüzden teşhis bir şok oldu.”

Şimdi kendisi üzere öteki erkeklerin de dikkat etmeleri gereken belirti ve semptomları bilmeleri için bu hastalık hakkında farkındalık yaratmak isteyen Geoff, “Meme kanseri erkeklerde farklı formlarda ortaya çıkabilir. Lakin tüm kanserlerde olduğu üzere, ne kadar erken teşhis edilirse tedavi edilme mümkünlüğü da o kadar artar. Hepimizin belirtilerin farkında olması gerekiyor, erkekler de bundan muaf değil” dedi.

TÜRKİYE’DE HER YIL 250 ERKEĞE TEŞHİS KONUYOR

Erkeklerde göğüs kanserine ait araştırmalar şimdi yetersiz, fakat hastalığın erkeklerde daha az görüldüğüne inanılıyor. Bunun nedeni, erkeklerin daha az göğüs dokusuna sahip olması ve ömürleri boyunca seks hormonu östrojene daha az maruz kalmaları. Östrojen, göğüs kanserinin büyümesinde değerli rol oynuyor.

Prof. Dr. Fatih Aydoğan, erkeklerde göğüs kanseri bayanlara nazaran daha ender görüldüğünün altını çizdi, “Türkiye’de yılda yaklaşık 25.000 bayanda göğüs kanseri teşhis edilirken, bu oran erkeklerde yıllık 200-250 hadise civarındadır” dedi.

KADINLARA NAZARAN DAHA GEÇ EVREDE SAPTANIYOR

Klinik bulguların kadınlardakine emsal olduğunu; göğüs kitlesi, göğüs derisinde çekinti, göğüste yara ve kanama, göğüs ucundan akıntı üzere belirtiler görülebildiğini söyleyen Prof. Dr. Aydoğan şunları söyledi:

“Erkeklerde göğüs kanseri bayanlara nazaran daha geç evrede saptanır. Bunun nedenleri ortasında erkeklerin göğüs anatomisinin bayanlardan farklı olması, erkeklerin göğüs kanseri olabileceklerinin farkında olmaması, bulguları önemsememesi ve bayanlardaki üzere mamografi tarama programının bulunmaması sayılabilir. Bu faktörler geç tanıya yol açabilir.”

Risk faktörleri her iki cinsiyet için de benzeridir; çok kilolu olmak, meyve ve zerzevat açısında yoksul bir beslenme nizamına sahip olmak, fizikî aktivite eksikliği ve kanserojen yahut endokrin bozucu kimyasallara uzun müddet maruz kalmak.

Genetik faktörler de erkeklerde göğüs kanserinde bilhassa değerli bir rol oynuyor. Göğüs kanseri olan erkeklerin yaklaşık yüzde 20’sinin yakın bir akrabasında (ebeveyn, kardeş yahut çocuk) bu hastalık vardır.

Meme kanseri olan erkeklerin yaklaşık yüzde 10’u BRCA2 göğüs kanseri yatkınlık genine sahip ve hastalığı olan erkeklerin yüzde 1 ila 2’si BRCA1 genini taşıyor. BRCA mutasyonlarının her iki çeşidi de prostat kanserine yatkınlığı artırıyor.

GEOFF İÇİN HER ŞEY ÇOK SÜRATLİ İLERLERDİ

Geoff’un durumunda olduğu üzere, erkeklerde göğüs kanserinin belirtileri ortasında göğüste sert, ağrısız ve hareketsiz olma eğiliminde olan bir kitle de yer alabilir.

Erkeklerde göğüs kanseri ayrıyeten göğüs ucu içe dönmesi, göğüs ucundan gelen akıntı (kanlı çizgiler içerebilir), göğüs ucu etrafında kalıcı ağrı yahut kızarıklık ve koltuk altında büyüyen bezler halinde de ortaya çıkabilir.

Kanseri BRCA ile bağlı olmayan Geoff için teşhisten sonra her şey süratle ilerledi.

Geoff, “Tedavi planı benim için hazırlanmıştı; mastektomi, lenf nodu paklığı, göğüs radyoterapisi ve immünoterapi tedavisi. Bununla başa çıkıp hayatıma devam edeceğim konusunda epey umutluydum. Ne yazık ki benim durumum pek de o denli olmadı” dedi.

KANSERDEN KURTULDUN DERKEN ÇOK ŞİDDETLİ BİR BİÇİMDE GERİ DÖNDÜ

Kanserden kurtulduğunun söylenmesinden yalnızca 18 ay sonra Geoff’un sırtında şiddetli bir ağrı ortaya çıktı. Teşhisi boyunca kendisine dayanak olan bir hayır kurumu olan Breast Cancer Now için maraton koşacaktı ve birinci başta ağrıyı ağır idman rejimine bağladı.

Ancak osteopati uzmanına gittiğinde, bir tarama için direkt hastaneye gönderildi. Yıkıcı bir formda, Geoff’un kanseri kemiklerine, akciğerlerine ve beynine geri dönmüştü ve artık tedavi edilemez durumdaydı.

“Bu ölümcül bir teşhis lakin artık bunu kabul ettim” diyen Geoff ekledi:

“Aslında kendimi hasta hissetmiyorum, yalnızca tüm tedaviden ötürü yorgunum. Lakin bir noktada işler berbata gidecek. Bu yüzden değerli olan mümkün olduğunca uzun mühlet hayatta kalmaya çalışmak.”

Geoff, bir platformda göğüs kanseriyle çaba eden öteki erkeklerle sohbet etmenin kendisine çok yardımcı olduğunu söylüyor. Artık, öyküsünün daha fazla erkeğe göğüs konusunda daha şuurlu olmaları için ilham vermesini umuyor.

Geoff, “Kendinizi denetim edin ve kuşkunuz varsa aile doktorunuza gidin. Bunları görmezden gelmeyin ve muhakkak göğüs kanserine yakalanmayacak kadar erkek olduğunuzu düşünmeyin. Hepimiz insanız; hepimizde göğüs dokusu var” dedi.

BU MESLEKLERE SAHİP OLANLARDA RİSK DAHA FAZLA

Fatih Aydoğan, “BRCA1/2 gen bozukluğu taşıyanlar, ailede göğüs kanseri hikayesi olanlar, östrojen seviyesini yükselten durumlar (prostat kanseri tedavisi, karaciğer hastalıkları gibi), radyasyona maruz kalma, testisi ilgilendiren kimi hastalıklar, obezite ve fazladan X kromozomu içeren Klinefelter Sendromu üzere durumlar erkeklerde göğüs kanseri riskini artıran etkenlerdir. Bilhassa BRCA2 gen bozukluğu olan erkeklerde göğüs kanseri riski 8 kat artar” dedi ve ekledi:

“Yüksek ısıya maruz kalan çelik ve cam sanayi üzere mesleklerde çalışanlar, kimya sanayi çalışanları, lastik ve plastik bölümlerinde çalışanlar da erkek göğüs kanseri açısından daha yüksek risk altındadır.”

ERKEKLERDE SAĞKALIM ORANI DAHA DÜŞÜK        

“Erkek göğüs kanserlerinin tedavisi genel olarak kadınlardakine benzerlik göstermekle birlikte, hastalık seyrinde birtakım farklılıklar bulunur. 364.000’den fazla göğüs kanseri hastası üzerinde yapılan bir çalışmada, hastaların %1’inden azının erkek olduğunu gözlemledik” diyen Prof. Dr. Fatih Aydoğan şu bilgileri de verdi:

— Meme kanseri teşhisi konulan erkeklerin bayanlara nazaran kıymetli ölçüde daha düşük sağkalım oranlarına sahip olduğunu tespit ettik. Bilhassa birinci ve ikinci evrede, erkeklerde hastalık seyrinin bayanlara nazaran daha berbat olduğu sonucuna ulaşıldı.

— Teşhisten beş yıl sonra bayanların %86’sı hayatta kalırken, bu oran erkeklerde %73,9’du.

— Bu durumun nedenleri ortasında erkek hastaların çoklukla bayanlardan daha ileri yaşta teşhis edilmesi ve yalnızca göğüs kanserinden değil, kalp hastalığı üzere başka nedenlerden ötürü da daha yüksek mevt risklerine sahip olmaları sayılabilir.

— Sonuç olarak, erkeklerde göğüs kanseri az görülse de daha fazla ciddiye alınmalı ve farkındalık artırılmalıdır.