Brawl Stars tehlikesi: Telefona gelen mesajlar dehşete düşürdü! Astrolog Aygül Aydın’ın oğlunu da hedef aldılar | İzlerini nasıl kaybettiriyorlar?

Son vakitlerde dijital oyunların tehlikeleri giderek daha fazla gündeme gelmeye başladı. Bilhassa çocuklar için tasarlanmış taşınabilir oyunlar, yalnızca cümbüş sunmakla kalmıyor; birebir vakitte onları çeşitli tehditlere maruz bırakıyor.

Çocukların oyun içindeki etkileşimleri, kimlik avı, zorbalık ve dolandırıcılık üzere risklerle dolu. Bu bağlamda, Hurriyet.com.tr’de astroloji yazıları yazan Uzman Astrolog Aygül Aydın da oğlunun yaşadığı bir olayla bu tehlikeleri şahsen deneyimledi.

Aygül Aydın, oğlunun oynadığı Brawl Stars taşınabilir oyunda, çocukları maksat alan bir çetenin varlığını fark etti ve bu durum, ebeveynlerin çocuklarını dijital dünyada daha dikkatli takip etmeleri gerektiğini bir defa daha gözler önüne serdi.

‘ANNENİ VE BABANI BULACAĞIM. KONUTUNUZU BİLİYORUM, GELECEĞİM’

“Oğlumun oynadığı ‘Brawl Stars’ isimli taşınabilir oyunda, çocukları maksat alan vahim bir çetenin varlığına şahit oldum. Bu küme, çocukları para vermeye zorlayarak tehdit ediyor ve ailelerine kadar ulaşmayı amaçlıyor” diyen Aygül Aydın, yaşadıklarını şu sözlerle anlattı:

“Oğlum, oyun içinde tehdit edilerek para vermesi için baskı altına alındı. Ben duruma müdahale ettiğimde, ‘Annem müsaade vermiyor’ diyerek durumu anlatmaya çalıştım. Lakin aldığım karşılık dehşet vericiydi: ‘Anneni, babanı bulacağım. Konutunuzu biliyorum, geleceğim.’ Bu tehditlerin akabinde, yalnızca 10 dakika içinde WhatsApp üzerinden bir ileti aldım: “Oğlunuza terbiye verin, beni dolandırdı.”

Bu olay, çocuklarımızın dijital ortamda ne kadar savunmasız olduğunu gözler önüne seriyor. Numaramın nasıl bulunduğu konusunda büyük bir endişe ve telaş içindeyim. Çocuklarımızın güvenliği, hepimizin sorumluluğu olmalı. Ayrıyeten oyun yapımcılarının bu tıp olaylara karşı daha sıkı tedbirler alması koşul.”

‘BABASINI BIÇAKLADI’ ÜZERE TEMELSİZ SAVLAR ORTAYA ATARAK AİLELERİN İTİBARSIZLAŞMASINA DA NEDEN OLUYORLAR

Aydın, yaşadığı durum sonrasında toplumsal medyada benzeri tecrübeler yaşayanların paylaşımlarının epey fazla olduğunu vurgulayarak, “Örneğin konuta ihbar gönderiyorlar, ‘babasını bıçakladı’ üzere temelsiz argümanlar ortaya atarak ailelerin itibarsızlaşmasına neden oluyorlar. Bu tıp palavra ihbarlar hem bireylerin hem de ailelerin toplumsal etraflarında büyük bir itimat kaybı yaratıyor” dedi ve ekledi:

“Aynı vakitte, meskene yemek gönderme üzere temiz bir hareket bile, tehdit ögesi haline dönüşebiliyor. Çocukların dijital oyunlar aracılığıyla tanıştıkları bireyler, bu cins tuzaklarla ailelerin huzurunu bozarak, önemli ruhsal tesirler yaratabiliyor. İntihar bildirileri bile var.”

Brawl Stars, Finlandiya merkezli oyun geliştirici Supercell (Çinli teknoloji şirketi Tencent, Supercell’in çoğunluk payını satın aldı) tarafından geliştirilen çok oyunculu bir çevrimiçi savaş oyunu. 2018 yılında piyasaya sürülen oyun, dünya genelinde büyük bir popülarite kazandı ve milyonlarca oyuncuya ulaştı. Bu oyunda oyuncular, çeşitli karakterleri (brawler) seçerek farklı modlarda uğraş ediyor. Her brawler’ın kendine has yetenekleri ve güçleri bulunuyor, bu da stratejik oyun tecrübesini zenginleştiriyor. Oyun, süratli tempolu maçlarla dikkat çekerken, oyuncuların grup halinde çalışarak rakiplerine karşı zafer kazanmaya çalıştığı dinamik bir yapıya sahip. Ayrıyeten, oyuncular, karakterlerini geliştirebiliyor ve çeşitli etkinliklere katılarak mükafatlar kazanabiliyor.

BU KADAR ÖZEL BİLGİYİ NASIL BULUYORLAR?

“Dolandırıcılar, gaye aldıkları şahısların bilgilerine farklı yollarla erişebilirler. Bunların başında, daha evvel sızdırılmış telefon numaraları, e-posta adresleri ve öbür ferdî bilgilerin dark web’de satılması geliyor” Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel Bağlantı Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Adli Bilişim Uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, şöyle devam etti:

“Birçok platformdan data sızıntısı yaşandığı için, saldırganlar bu bilgileri kolaylıkla elde edebiliyor. Ayrıyeten, toplumsal mühendislik sistemiyle bireylerin toplumsal medya hesaplarını inceleyerek adres, aile bilgileri ve öbür hassas bilgilere ulaşabiliyorlar. Bunun dışında, oyun içinde yahut farklı platformlarda çocuklara ferdî bilgileri sorarak öğrenebilirler.”

‘PANEL SİSTEMLERİ OLARAK BİLİNEN DOLANDIRICILIK ARAÇLARINI KULLANIYORLAR’

Bir öbür değerli prosedürün ise panel sistemleri olarak bilinen dolandırıcılık araçları olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Panel sistemleri, dolandırıcıların telefon numaraları, adresler ve öbür ferdî bilgileri süratlice sorgulamalarına imkan tanıyan yasadışı data tabanları. Bu paneller, ekseriyetle sızdırılmış devlet yahut özel şirket dataları kullanılarak oluşturulur ve belli fiyatlar karşılığında erişim sağlanır” dedi.

https://twitter.com/Astromatikk/status/1893037688464330780

‘E-SİM KULLANDIKLARI İÇİN İZLERİNİ DE KAYBETTİREBİLİYORLAR’

“Örneğin, bir kişinin telefon numarasını bilen saldırgan, panel üzerinden o kişinin adresini, aile bireylerini, hatta araç plakası üzere bilgileri öğrenebilir” diyen Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Bu sistemler ekseriyetle Telegram kümelerinde yahut dark web’de satışa sunulur. Aygül Aydın’ın yaşadığı olayda olduğu üzere, saldırganların anında telefon numarasına ulaşıp WhatsApp’tan bildiri atabilmesi, bu tıp sistemlerin faal olarak kullanıldığını gösteriyor. Sanal numara yani e-sim kullandıkları için izlerini de kaybettirebiliyorlar. Kimlikleri tespit etmek zorlaşıyor” sözlerini kullandı.

‘TELEGRAM CHAT BOTLARI ÇOK BÜYÜK TEHLİKE!’

Bu bahislerde Telegram’ın çok tehlikeli olduğunu dikkat çeken Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Burası çok büyük bir tehlike! Telegram, geniş bir API erişimi sunan bir platform olduğu için burada birçok otomatik bot geliştirilebiliyor. Bu botlar, çeşitli emellerle kullanılsa da makûs niyetli bireyler tarafından şahsî bilgileri yaymak ve dolandırıcılık yapmak için de kullanılıyor” dedi ve ekledi:

“Mesela, büyük data sızıntılarından elde edilen bilgiler, Telegram kümelerinde yahut botlar aracılığıyla satılabiliyor. Bunun yanı sıra, kimlik avı akınlarıyla kullanıcıların giriş bilgileri çalınarak hesapları ele geçirilebiliyor. Ayrıca, dolandırıcılık şemalarında geçersiz armağan yahut ödül teklifleriyle insanları kandırarak hesap bilgilerini almaya çalışıyorlar.”

BRAWL STARS DIŞINDA BU OYUNLARA DA DİKKAT!

Sanal oyunların sanıldığından çok daha büyük tehlikeleri bünyesinde barındırdığının altını çizen Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Özellikle Brawl Stars üzere çevrimiçi çok oyunculu oyunlar kimi riskleri de beraberinde getiriyor. Öncelikle, çocuklar oyun içinde yahut oyunla ilgili platformlarda dolandırıcılara maruz kalabiliyor. Oyun içi satın alımlarla yahut geçersiz teklifler sunularak çocuklardan para istenebiliyor. Ayrıyeten, bu çeşit oyunlarda siber zorbalık epey yaygın” dedi.

“Oyuncular, hakaret, tehdit yahut manipülasyon üzere davranışlarla gaye alınabiliyorlar” diyen Prof. Dr. Kırık, “Oyuncular, düzmece ilişkilerle kandırılarak hesap bilgilerini kaptırabiliyor. Bunun yanı sıra, oyunlarda yer alan sesli ve imajlı sohbet sistemleri, çocukların yabancı şahıslarla bağlantı kurmasını kolaylaştırıyor ve onları manipülasyona açık hale getiriyor. Benzer riskler taşıyan öteki oyunlar ortasında Roblox, Fortnite, PUBG Mobile, Free Fire ve Call of Duty: Mobile bulunuyor” formunda konuştu.

AİLELER NASIL TEDBİR ALMALI?

Bu bahiste ailelere büyük iş düştüğünü vurgulayan Prof. Dr. Ali Murat Kırık, şu ikazlarda bulundu:

— Ailelerin, çocuklarını dijital dünyada korumak için birtakım tedbirler alması gerekiyor. Öncelikle, çocukların aygıtlarında ebeveyn kontrolleri etkinleştirilerek hangi içeriklere erişebildikleri denetim edilmelidir. Çocuklara, sanal oyunlardaki yabancılarla bağlantı kurmanın riskleri anlatılmalı ve rastgele bir tehdit yahut para talebiyle karşılaştıklarında çabucak ebeveynlerine haber vermeleri öğretilmelidir.

— Oyun içi mesajlaşmalar tertipli olarak denetim edilmeli, kuşkulu yazışmalar fark edilirse gerekli tedbirler alınmalıdır. Çocukların telefon numaralarını ve ferdî bilgilerini kimseyle paylaşmamaları konusunda bilinçlendirilmesi büyük ehemmiyet taşır. Ayrıyeten, inançlı ve kontrollü oyun platformları tercih edilerek riskler azaltılabilir.

Türkiye’de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) üzere kurumların birtakım platformları incelediğini fakat milletlerarası oyun şirketlerinin gereğince denetlenmediğini söyleyen Prof. Dr. Ali Murat Kırık, yapılması gerekenlere dair şu bilgileri paylaştı:

“Şirketlerin oyuncu güvenliği konusunda daha fazla sorumluluk alması gerekiyor. Oyun firmalarının, oyuncuların güvenliğini sağlamak için daha sıkı tedbirler alması koşul. Bunun yanı sıra, uygulama mağazalarında çocuklara yönelik daha sıkı yaş doğrulama sistemleri getirilmeli ve ebeveyn denetimleri artırılmalı. Ayrıyeten, bu tıp tehditler karşısında yasal yaptırımlar güçlendirilerek, hatalıların tespit edilmesi ve cezalandırılması sağlanmalı. Çocukların dijital ortamda korunması için hem ailelerin hem de devlet kurumlarının iş birliği içinde hareket etmesi gerekiyor.”

HUKUKİ OLARAK NASIL BİR YOL İZLENMELİ?

Bu tıp olayları delillendirmenin çok kıymetli olduğunu söyleyen Bilişim Hukukçusu Avukat Sefa Karcıoğlu, “Yazışmaların ekran imajı alınmalı hatta ekran görüntü kayıtları ile yazışmalar da kayıt alınmalı. Akabinde, mümkün hackleme olaylarına karşı, e-posta ve toplumsal medya hesaplarına ilişkin şifreler güçlü şifreler ile değiştirilmeli. Sonrasında en yakın karakola giderek, tüm ayrıntılarıyla süreç anlatılmalı ve şikayetçi olunmalı” dedi.

Peki, bu türlü bir suça yeltenen kişi çarçabuk bulunabiliyor mu?

“2020 yılında 5651 sayılı Kanun’a eklenen ‘Ek-Madde 4’ ile Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt içi ve yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcılarının yükümlükleri, sorumlulukları ve bunlara terslik halinde karşılaşacakları yaptırımlar düzenlendi” diyen Sefa Karcıoğlu, “Yasa kapsamında yalnızca 9 şirket Türkiye’de temsilcilik açtı. Bunlar; YouTube, TikTok, Facebook, Instagram, X (Twitter), LinkedIn, Dailymotion, Pinterest ve VKontakte isimli uygulamalar. Bu düzenlemeye online oyunlar dahil edilmedi” tabirlerini kullandı.

‘ÇOĞU ŞİRKET MADDELERİNE UYMUYOR’

Sefa Karcıoğlu, “Kullanıcı sayısı aşikâr bir sayının üzerinde olan tüm çevrimiçi oyunlar bu kapsama alınmalı. Başka taraftan, yasa yürürlükte olmasına karşın, toplumsal medya şirketleri Türkiye Cumhuriyeti maddelerine uymuyor. Sanal ya da hiçbir faaliyeti olmayan, hatta bir bilgisayarı dahi bulunmayan temsilcilik ofisleri üzerinden maddeyi dolanmakta, mahkemelerin bilgi talebine olumsuz karşılık vermekte, böylece suçluları korumakta ve mağduriyetleri artırmakta. Cürmü işleyen kişiyi isimli makamlardan gizleyen, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinden bilgi saklayan toplumsal medya şirketlerine karşı daha ağır yaptırımlar uygulanmalı ve yasa kapsamında açılan temsilciklerin, hedefine uygun olarak faaliyet göstermesi sağlanmalı” halinde konuştu.

Tehdit kabahatinin cezasının ise altı aydan iki yıla kadar mahpus olduğunu söyleyen Sefa Karcıoğlu, “Eğer hakaret cürmü işlenmişse üç aydan iki yıla kadar mahpus yahut isimli para cezası, ferdî bilgileri hukuka ters olarak verme, yayma yahut ele geçirme cürmünün cezası ise 2 yıldan 4 yıla kadar hapis” dedi.

Bir dava açabilmek için öncelikle cürmü işleyen kişinin kim olduğunu tespit etmek gerekmektedir. Fakat toplumsal medya şirketleri, hatası işleyenlerin bilgilerini vermediği için hem savcılık soruşturmaları hem de hukuk davalarında maalesef bir sonuç alınamamaktadır.

Açık kaynaklardan kabahati işleyen kişinin kimliği tespit edilebilse bile, sadece Türkiye’de ikamet ediyorsa davadan bir sonuç alınabilmektedir. Lakin yıllarca sürebilecek bir dava kazanılsa dahi, bu sefer tahsil kabiliyeti sorunu karşımıza çıkmaktadır. Çoklukla bu cins kabahatleri işleyen bireylerin üzerine kayıtlı hiçbir mal varlığı ve resmi bir geliri bulunmadığı için, dava kazanılsa bile paranın geri alınması mümkün olmamaktadır.

Bilişim Hukukçusu Av. Sefa Karcıoğlu