Bahar gelmeden önce yazı sonra kışı yaşayacağız! Mayıs ayında kaç dereceleri göreceğiz? Uzmanlar gün gün anlattı

Nisan ayı, beklenen bahar sevincini unutturup yağmuru ve soğuk rüzgarlarıyla adeta kışa dönüş provası yaptı. Uzun periyodik soğuk ve yağışlı havaların akabinde mayıs ayı, nihayet daha mevsime uygun sıcaklıklarla başladı. Meteoroloji uzmanları, önümüzdeki günlerde Afrika üzerinden gelen sıcak hava dalgasının tesirli olacağını belirtiyor.

Peki, bu sıcak hava dalgası ne kadar sürecek ve nasıl bir tesir yaratacak? Hangi bölgelerde daha bariz bir sıcaklık artışı görülecek?

BUGÜN VE YARIN ARTARAK DEVAM EDECEK

“Dün, Suriye ve Irak üzerinden gelen hava akışı, yurdun doğu bölgelerinde sıcaklıkların artmasına neden oldu” diyen Meteoroloji Mühendisi Adil Tek, “Yurdun batısında ise kuzeyli bir hava akışı gözlemlense de bu akış direkt üzerimize değil; İtalya ve Yunanistan üzerinden dolanarak geliyor. Bu durumun bugün ve yarın artarak devam etmesi bekleniyor. Lakin şimdilik çok ve bunaltıcı bir sıcaklık öngörülmüyor” tabirlerini kullandı.

Hava akışının direkt Libya üzerinden geldiğinde, sıcaklıkların daha besbelli halde artabildiğini de söyleyen Tek, “Bu cins durumlarda sıcaklıklar, mevsim normallerinin 7-8 derece üzerine kadar çıkabiliyor. Şimdilik bu türlü bir şey yok fakat ilerleyen günlerde olması muhtemel” dedi.

İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir de yurt genelinde hava sıcaklıklarının kademeli olarak artacağına dikkat çekti. Dün prestijiyle başlayan sıcak hava dalgasının batı bölgelerden doğuya gerçek ilerleyeceğini belirten Özdemir, “Hafta sonuna kadar sıcaklıklar artış gösterecek ve mevsim normallerinin üzerinde seyredecek. Lakin Orta ve Doğu Karadeniz Bölgeleri, öbür bölgelere kıyasla daha serin kalacak” açıklamasında bulundu.

İSTANBUL’UN GÜNEYİNDEKİ İLÇELER 30 DERECELERİ GÖRECEK

İstanbul’da kuzey ve güney ilçeler ortasında bariz sıcaklık farklarının göze çarptığının altını çizen Adil Tek, “Güneyde yer alan ilçelerde (Kadıköy, Maltepe, Kartal, Pendik, Tuzla, Bakırköy, Zeytinburnu, Fatih [özellikle kıyı kesimi], Esenyurt [bir kısmı iç], Avcılar, Beylikdüzü, Küçükçekmece) hava sıcaklıkları, kuzeydeki ilçelere kıyasla 7 ila 8 derece daha yüksek ölçülüyor” dedi. Tek, şu bilgileri paylaştı:

— Bu fark, bilhassa iç bölümlerde daha bariz hale geliyor. Güney ilçelerde sıcaklıklar bugün ve çarşamba prestijiyle 30 dereceye yaklaşırken, kuzey ilçelerde (Arnavutköy, Çatalca, Sarıyer [özellikle kuzeydeki Kilyos, Zekeriyaköy, Gümüşdere üzere mahalleler], Eyüpsultan, Beykoz [özellikle kuzey mahalleleri – Riva, Polonezköy, Anadolu Feneri gibi], Çekmeköy, Şile) sıcaklıklar ekseriyetle 20 ila 25 derece ortasında değişiyor.

— Kıyı ve kıyı kesitlerinde, denizin serinletici tesiriyle sıcaklıklar iç kısımlara nazaran daha düşük seyrediyor. Deniz tesirinin hissedildiği bu kıyı şeridinde, sıcaklık bedelleri çoğunlukla 19 ila 22 derece ortasında kalıyor.

GECE SICAKLIKLARI DA ARTIYOR

Gece sıcaklıklarının da bu hafta artmaya başladığını söyleyen Adil Tek, “Bir müddettir 8-10 derece ortasında seyreden gece sıcaklıkları, bugünden itibaren 14 dereceye kadar yükselecek. Artık geceler de ısınıyor” dedi.

CUMARTESİ GÜNÜNDEN SONRA SICAKLIK YENİDEN DÜŞECEK

Dr. İnanç Özdemir, hafta ortasında Ege ve Marmara bölgelerinde toz taşınımının tesirli olmasının beklendiğine de dikkat çekerek, “Marmara’da cumartesiye kadar sıcaklıklar 25-27 derece, Ege’de 30 derece, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu’da ise 25 ila 34 derece ortasında değişebilir” şeklinde konuştu.

Cumartesi gününden itibaren ise sıcaklıklarda düşüş yaşanmasının beklendiğini söyleyen Dr. Güven Özdemir, “Özellikle Anadolu’nun birçok bölgesinde mahallî yağışlar görülecek. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ise yağışlara toz taşınımı da eşlik edebilir. Sıcaklıklar da düşecek” dedi.

Afrika üzerinden gelen sıcak hava kütleleri, beraberinde hem yüksek sıcaklıkları hem de ağır toz taşınımını ülkemize taşıyor. Bu durum, bilhassa ilkbahar ve yaz aylarında hem hava kalitesini düşürüyor hem de mevsim normallerinin epey üzerinde sıcaklıkların yaşanmasına neden oluyor.

Bu çeşit hava olayları insan sıhhatini da önemli halde tehdit ediyor. Toz taşınımıyla birlikte atmosferde taşınan partiküller ve bakteriler; cilt ve beğenilen alerjik tepkilere, teneffüs yolu enfeksiyonlarına yol açabiliyor. Bilhassa kronik rahatsızlığı olan bireyler ile yaşlılar bu hafta biraz daha dikkat etmeliler.

Dr. İnanç Özdemir

HAFTA SONUNDAN SONRA YAĞIŞLAR GELİYOR

Hafta sonuyla birlikte sıcaklıkların azalmasıyla yağışların geniş bir alana yayılacağını belirten Özdemir, “Marmara’da başlayacak yağışlar, Karadeniz Bölgesi’nin tamamına, Ege’nin doğusuna, İç Anadolu’nun büyük bir kısmına ve Doğu Anadolu’nun kuzey ile doğu kesitlerine ulaşacak. Mahallî olarak gök gürültülü sağanak yağışlar da görülebilir” dedi.

Dr. Özdemir, kelam konusu yağışların cumartesi, pazar ve pazartesi günleri tesirli olmaya devam edebileceğini ve mayıs ayının ortalarına kadar aralıklarla sürebileceğini de kelamlarına ekledi.

BU YAZ 40 DERECELERİ GÖRECEK MİYİZ?

Sosyal medyada paylaşılan birtakım iddialarda, temmuz ve ağustos aylarında ülkemizde rekor sıcaklıkların görülebileceği, hatta İstanbul’da 40 dereceye ulaşılabileceği öne sürülüyor. Bugünden bakıldığında bu cins sıcaklıklar hakikaten mümkün mü?

Meteorolojik modellere bakıldığında, haziran ayında ülke genelinde sıcaklıkların mevsim normallerinin 0,5 ila 1 derece üzerinde olmasının beklendiğini söyleyen Adil Tek, “Bazı bölgelerde ise bu fark 1 ila 2 dereceye kadar çıkabilir. Vakit zaman sert sıcak hava dalgaları görülebilir” dedi ve ekledi:

— Lakin bu cins dalgaların daima yaşanacağını söylemek için erken. Örneğin geçen yıl, yaz mevsimi için sıcaklık varsayımları ortalamanın 2-3 derece üzerindeydi. Bu yıl ise modeller 0,5 ila 1 derece ortasında bir artış gösteriyor. Bu da sıcak hava dalgalarının daha seyrek olacağına işaret ediyor.

— 30 dereceleri bulan sıcaklıklar elbette görülecek, lakin “Sık sık 40 dereceyi bulan, çok bunaltıcı bir yaz olacak” demek şimdiden güç. Temmuz ve haziran ortasında büyük bir fark görünmezken, ağustos ayında sıcaklıkların mevsim normallerinin yaklaşık 1 derece üzerinde seyredeceğini söyleyebilirim. Belki bir iki tepe noktada 40 dereceye yakın sıcaklıklar ölçülebilir, bunu görebiliriz. Fakat bunun kalıcı olacağı öngörülmüyor.

ADIYAMAN VE ŞANLIURFA’DAKİ DOLU YAĞIŞI ŞAŞIRTTI

Geçtiğimiz günlerde Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde tesirli olan şiddetli dolu yağışı, Şanlıurfa ve Adıyaman’da tarım kesimini vurdu. Kartopu büyüklüğünde yağan dolu, bilhassa fıstık ve badem üretimi yapılan bahçelerde önemli ziyana yol açtı.

Şanlıurfa’nın Bozova, Hilvan ve Halfeti ilçelerinde çok sayıda tarım yeri kullanılamaz hale gelirken, Adıyaman’ın Kahta, Samsat ve Besni ilçelerine bağlı köylerde binlerce dönüm badem bahçesi büyük ölçüde tahrip oldu.

Peki, bu çeşit çok hava olaylarını nasıl yorumlamak lazım? İklim değişikliğinin tesirlerini her geçen gün daha fazla hissederken, bu olaylar bize ne anlatıyor?

Bu soruma “Atmosferdeki istikrarın bozulması, mevsim normallerinin dışına çıkan çok ve ani hava olaylarının artmasına yol açıyor” yanıtını veren Dr. Güven Özdemir, “Bu durum, kısa müddetli sağanaklar, gök gürültülü yağışlar, dolu ve hortum üzere meteorolojik afetlerin daha sık görülmesine neden oluyor” tabirlerini kullandı.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Meteoroloji Laboratuvarı, meteorolojik afetler konusunda farkındalık yaratmak hedefiyle değerli bir aktifliğe konut sahipliği yapıyor. 9 Mayıs Cuma günü, Kandilli Rasathanesi İdare Binası’nda gerçekleştirilecek aktiflikte, erken ihtar sistemlerinin afet risklerini azaltmadaki rolü ve bu sistemlerin çeşitli kesimlerdeki uygulamaları ele alınacak.

Etkinlik sabah 09.30’da başlayacak ve meteorolojik afetlerin tesirlerini en aza indirmek ismine geliştirilen teknolojiler ile erken ihtar sistemlerinin akıllı kentler, tarım, ormancılık ve sigortacılık üzere alanlardaki kullanımı uzmanlar tarafından pahalandırılacak. Birebir vakitte, afetlerle çabada toplumsal farkındalığın artırılmasına yönelik tahlil teklifleri de iştirakçilerle paylaşılacak.

Gerek akademik çevrelerden gerekse kamu ve özel kesim temsilcilerinden ağır iştirak beklenen aktiflik, meteorolojik risklere karşı daha dirençli bir toplum amacıyla düzenleniyor.

 Fotoğraflar: iStock