Ateşkes ve takas anlaşması yürürlüğe giriyor: Gazze’de büyük gün

Gazze’de İsrail ve Hamas ortasında aylardır süren ateşkes müzakerelerinin akabinde silahlar tam 470 gün sonra bugün saat 09.30’ta susacak. Ateşkesin duyurulmasının akabinde bile Filistinlilerin üzerine mevt yağdıran İsrail ordusunun bugünden itibaren işgal ettiği alanlardan çekilmeye başlaması bekleniyor. Gazzeliler ateşkesin duyurulmasının akabinde mutabakatın yürürlüğe girmesini beklemeden yerle bir edilmiş konutlarına dönmeye başladı. Uzmanlar, enkaz altında çıkarılmayı bekleyen cenazelere ulaşıldıkça, hayatını kaybedenlerin sayısının artmasına kesin gözüyle bakıyor.

SALDIRILAR DEVAM ETTİ

İsrail ile Hamas ortasında ateşkes mutabakatına varıldığının açıklandığı çarşamba gecesinden bu yana Gazze’ye düzenlenen akınlarda 33’ü çocuk olmak üzere en az 122 Filistinli öldürüldü. Filistin İslami Cihad Örgütü’nün silahlı kanadı Kudüs Tugayları’ndan yapılan açıklamada, kümenin İsrailli esirlerin hür bırakılması için son hazırlıkları yaptığını lakin İsrail’in ağırlaşan bombardımanının onları öldürme riski taşıdığını belirtti.

İsrail son ana kadar taarruzlarını sürdürdü.

7 KERE TAKAS YAPILACAK

Gözler artık rehine-tutuklu takasına çevrildi. Haaretz gazetesinin haberine nazaran, muahedenin birinci gününde 3, yedinci gününde 4 İsrailli esir hür bırakılacak. Ateşkesin 14, 21, 28 ve 35’inci günlerinin her birinde 3’er ve son olarak 14 İsrailli esirin hür bırakılması öngörülüyor. Mutabakat metnine nazaran, takas, 42 günlük birinci kademede makul aralıklarla 7 kerede gerçekleştirilecek. Filistinlilerin pazar günü TSİ 17.00’den evvel özgür bırakılmaları beklenmiyor. İsrail hapishanelerinde 600’ü müebbet mahpus cezasına çarptırılmış olmak üzere 10 bin 400 Filistinli bulunuyor. İsrail Adalet Bakanlığı, Gazze’de 6 hafta sürecek ateşkesin birinci evresinde hür bırakılacak 737 Filistinli tutuklu ve mahkumun ismini açıkladı.

2016’da tutuklanan Filistinli yardım örgütü mensubu Muhammed el Halabi’nin hür kalacağı haberi ailesinde sevinç yarattı.

İLK EVRE 6 HAFTA SÜRECEK

Bugün başlayacak ve 6 hafta sürecek olan birinci kademede taarruzlar sona erecek, Gazze’deki yaklaşık 100 rehineden 33’ü bu mühlet zarfında hür bırakılacak. İsrail güçleri Gazze’nin ağır nüfuslu bölgelerinden çekilecek. Gazze’ye insani yardımlar artacak. Birinci basamak sürerken ikinci kademeye ait müzakereler ateşkesin 16’ncı gününde başlayacak. İkinci evrede Gazze’deki erkek askerler de dahil olmak üzere yaşayan tüm rehineler özgür bırakılacak. İsrail güçleri Gazze Şeridi’nden çekilecek. Üçüncü evre, Gazze’de ölen rehinelerin cenazelerinin iade edilmesini ve yine inşa süreciyle karşı karşıya olan Gazze’de büyük bir yapılanmanın başlatılmasını içeriyor.

NETANYAHU’DAN ‘REHİNE RESTİ’

Gelişmeler devam ederken İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ateşkes muahedesinin akabinde birinci defa açıklama yaptı. Netanyahu X hesabında paylaştığı görüntülü iletisinde, Hamas tarafından özgür bırakılacak 33 rehinenin listesini alana kadar Gazze’de ateşkes sürecini ilerletmeyeceğini açıkladı. İsrail Başbakanı, “Serbest bırakılacak rehinelerin listesini alana kadar muahedeyi ilerletmeyeceğiz. İsrail muahedenin ihlal edilmesine müsamaha göstermeyecektir. Tek sorumluluk Hamas’a aittir” sözlerini kullandı. Mutabakatın birinci kademesinin süreksiz olduğunu lisana getiren Netanyahu, “İsrail, ateşkesin ikinci basamağının sonuçsuz kalması halinde savaşa devam edecektir. Gazze’nin Mısır hududu boyunca uzanan Philadelphi Koridoru’nda da İsrail ordusu varlığını artıracaktır. İsrail Ortadoğu’nun çehresini değiştirdi” dedi.

SERBEST BIRAKILACAK FİLİSTİNLİLER KİM

– İsrail basınına nazaran İsrail tarafı 732 Filistinli mahkum ile Gazze’de operasyonlarda gözaltına alınmış 1.167 kişiyi hür bırakacak.

– Hayatta olan her bir bayan, çocuk ve yaşlı rehine için 30 Filistinli mahkûm, dokuz hasta rehinenin tamamı için 110 mahkûm, bayan İsrail askerlerinin her biri için 50 mahkûm özgür bırakılacak.

– İsrail Ordu Radyosu, işgal altındaki Batı Şeria’daki Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) önderlerinden Halide Cerrar’ın da bugün hür bırakılacak Filistinli tutukluların içinde olduğunu bildirdi.

– Filistin tarafı El Fetih’in önde gelen isimlerinden Mervan Barguti’nin de hür kalmasını istemişti. İkinci İntifadada 5 kişinin vefatından sorumlu tutulan Barguti salıverilmeyecek. Yardımcısı Ahmed Barguti’nin özgürlüğüne kavuşması bekleniyor.

– Hamas’ın Batı Şeria yetkililerinden Cemal Tavil’in 32 yaşındaki gazeteci kızı Büşra Tavil’in de özgür kalması öngörülüyor.

İSRAİLLİ ÇOK SAĞCILAR ANLAŞMAYI BOZAR MI

İsrail hükümeti, yaklaşık sekiz saat süren müzakerelerin akabinde dün sabah saatlerinde ateşkes anlaşmasını  resmen onayladı. Onay, 24 bakanın evet, sekiz bakanın ise hayır oyu kullanmasıyla geldi. Muahedeye karşı oy kullanan sekiz kabine üyesi ortasında iktidardaki Likud bakanları David Amsalem ve Amichai Chikli ile çok sağcı Otzma Yehudit ve Dini Siyonizm partilerinin bakanları yer aldı.

YA HÜKÜMET DÜŞERSE

Başbakan Binyamin Netanyahu’nun  İletişim Bakanı Şlomo Karhi ise toplantıya katılmadı. Muahedeye karşı çıkan Otzma Yehudit bakanları, parti önderi Itamar Ben Gvir, Yitzhak Wasserlauf ve Amichai Eliyahu, Dini Siyonizm Partisi Lideri Bezalel Smotrich, partisinin bakanları Orit Strock ve Ofir Sofer ile birlikte ateşkese karşı oy kullandı. İlerleyen saatlerde Ben Gvir’in muahedeyi protesto ederek Netanyahu kabinesinden ayrıldığı bildirildi. Muahede aykırısı koalisyon üyelerinin hükümetten ayrılması halinde Netanyahu Hükümeti düşebilir. Uzmanlar bu  durumda ise muahedenin boşa düşebileceğini aktarıyor.

MAHMUD ABBAS GAZZE’Yİ YÖNETMEYE TALİP OLDU

Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas, İsrail ile Hamas ortasında ateşkes mutabakatının ilan edilmesinden bu yana yaptığı birinci açıklamada, Filistin Yönetimi’nin savaş sonrası Gazze’de tam sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu söyledi. Başkanlık tarafından evvelki gün yapılan açıklamada “Filistin hükümeti, Lider Abbas’ın direktifleri doğrultusunda Gazze’de tüm sorumluluğu üstlenmek üzere tüm hazırlıklarını tamamladı” denildi.

İKİYE BÖLÜNMÜŞLERDİ

Bu çerçevede yerinden edilenlerin geri dönüşü, temel hizmetlerin sağlanması, geçişlerin idaresi ve savaştan ziyan gören bölgenin tekrar inşası yer alıyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken geçen hafta yaptığı açıklamada Filistin Yönetimi’nin Gazze Şeridi’ni yönetmesi gerektiğini tabir etmişti. Hamas’ın 2006’daki Filistin seçimlerini kazanmasının akabinde Mahmud Abbas idaresindeki El Fetih sonuçları kabullenmemiş ve idaresi Hamas’a bırakmamıştı. Bunun üzerine yaşanan çatışmalar sonucunda Hamas 2007 yılında Gazze Şeridi’nde denetimi sağlamış, Batı Şeria’nın denetimi ise Abbas rejiminde kalmıştı.