Lahey’de yapılacak önderler tepesi öncesinde Türkiye’de bir ortaya gelen NATO ülkelerinin Dışişleri Bakanları’nın gündemindeki en kıymetli başlıkta ise Rusya ile Ukrayna ortasındaki ateşkes görüşmelerine ait trafik vardı.
GÜN UZUNLUĞU GÜNDEM RUSYA OLDU
Toplantı öncesinde sabah erken saatlerde birinci açıklama NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’den geldi. Kongre Merkezi’ne girişinde gazetecilere konuşan Rutte, gün uzunluğu dakika dakika hakkındaki açıklamalar takip edilen İstanbul’daki Rusya-Ukrayna görüşmesine dair konuştu. Rutte, “Temkinli iyimser” olduğunu söyledi. Salona giren NATO üyesi ülkelerin Dışişleri Bakanları da toplantı gündemindeki ana başlık olan ülkelerin savunma harcamalarının artması beklentisine değindi, Rusya tehdidinin altını çizdi.
Yaklaşık 2.5 saat süren Dışişleri Bakanları toplantısının akabinde kameraların karşısına geçen birinci isim de NATO Genel Sekreteri Rutte oldu. Rutte, Lahey’de yapılacak tepe öncesinde ülkelerin savunma harcamalarını bütçelerinin yüzde 2’si oranına çıkarmayı taahhüt ettiğini söyledi. Rutte, “Çoğu müttefik savunma harcamalarına ayrılan bütçeyi artırma konusunda adımlar attı. 1 milyar vatandaşımızı savunmak için savunma sanayimizi güçlendirmek konusunda da anlaştık. Rusya Ukrayna savaşını da ele aldık. Bu, hepimizin paylaştığı bir öncelik” dedi.
‘BİZ MÜZAKERELERİ SAVUNUYORUZ’
NATO Genel Sekreteri, Türkiye’nin savunma endüstrisi alanında önüne çıkarılan birtakım kısıtlamalar ile ilgili bir soruyu da yanıtlarken, “NATO müttefiklerinin birbirlerine kısıtlamalar uygulamamasını teşvik ediyor. Eurofighter konusunda adımlar oldu, muhtemelen bu mevzuyla ilgili görüşmeler devam edecektir” diye konuştu.
Toplantı sonunda bir basın toplantısı düzenleyen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da, toplantının global seviyede pek çok kritik gelişmenin yaşandığı bir devirde düzenlendiğine dikkat çekti. Fidan, Rusya ile Ukrayna’nın İstanbul görüşmeleriyle ilgili son duruma ait de “Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaşı bitirmeye dönük gayretler ağırlaşmış durumda. Biz savaşın başından bu yana adil ve kalıcı barışa lakin müzakere yoluyla ulaşılabileceğini savunuyoruz” sözlerini kullandı.
Öte yandan Bakan Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile de Antalya’da ikili görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede, Gazze’deki gelişmeler, Rusya-Ukrayna savaşı yanı sıra devlet başkanı düzeyinde gerçekleştirilmesi planlanan ziyaretlere yönelik hazırlıkların ele alındığı kaydedildi.
‘SURİYE’DE YPG ADIM ATMALI’
Suriye’de son duruma ait de konuşan Dışişleri Bakanı Fidan, terör örgütü PKK’nın Suriye uzantısı YPG ile Şam idaresi ortasındaki mutabakatta öngörülen adımların atılması beklentisini hatırlattı:
“Biz daha evvel YPG ile Şam idaresi ortasında varılan mutabakatı olumlu karşıladığımızı söz etmiştik. “Orada atılması gereken birtakım pratik adımlar var. Bunlar, YPG’nin askeri yapılanmasının çözülmesi, Suriye’de yeni oluşan ulusal orduya her şeyin entegre edilmesi, sonların korunmaya başlanması. Şu ana kadar YPG tarafından atılan bir adım olmadığını görüyoruz, bu adımların hayata geçmesini bekliyoruz. Suriye konusunda ortaya koyduğumuz diplomatik eforlar ortada.”
YOĞUN GÜVENLİK AĞIR TRAFİK
26 ülkeden Dışişleri Bakanları Antalya’ya bir gece önce geldi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, konuk bakanlara Side Antik Kenti’nde akşam yemeği verdi. Ana toplantının yapılacağı ikinci gün ise ağır güvenlik tedbirleri altında başladı. Kongre Merkezi’nin etrafındaki tüm otellerde de güvenlik tedbiri alındı. Ukrayna ve Suriye Dışişleri Bakanları da Antalya’da görüşmeler yaptı. Ukrayna Dışişleri Bakanı Sybiha sabah saatlerinde Almanya, Fransa ve İngiltere Dışişleri bakanları ile bir araya geldi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve ABD Dışişleri Bakanı Rubio akşam saatlerinde Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani ile görüştü. Gündemde ABD Lideri Trump’ın kaldırılması için talimat verdiği yaptırımlara ait yol haritası vardı.