Ankara-Washington hattında seçimler neyi değiştirir
ABD’de seçimlere 5 gün kala Cumhuriyetçi aday Donald Trump’ın, ABD Lider Yardımcısı ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris’e oranla anket ortalamalarına nazaran kıl hissesi farkla önde olduğu görülürken; her iki başkanın de seçim kampanyası boyunca Türkiye lehine ya da aleyhine bir perspektif sunmaması dikkat çekti. Buna karşın Ortadoğu’daki tansiyonlar, Suriye özelinde ABD dayanaklı YPG/PKK krizi ve S-400/F-35 sorunsalı üzere bahislerin kim lider olursa olsun iki NATO müttefiki ortasında çözülmeyi bekleyen unsurlar olarak durması bekleniyor.
WASHINGTON MESAFELİYDİ
Yaklaşık 4 yıllık Joe Biden-Kamala Harris idaresinin Türkiye ile ilgileri sürat denetimine alınmış bir otomobil üzere ilerledi. Lider Biden, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile NATO ve G20 üzere memleketler arası dorukların marjlarında görüşürken, Beyaz Saray’a bir ziyaret gerçekleşmedi. ABD-Türkiye alakalarını bakanlar ve bürokratlar yürütürken kimi kazanımlar da yaşandı. Bu süreçte yeni F-16 uçaklarının ve başka savunma endüstrisi eserlerinin alımının ABD Kongresi’nden geçmesi, 4 yıllık sürecin en olumlu adımı olarak görüldü.
BIDEN DÖNEMİ GİBİ OLUR
ABD Başkanı Biden’ın yardımcısı olarak vazife yapan Harris’in lider olması halinde bir sonraki dört yılda bağların istikametinin çok da farklı olması beklenmiyor. NATO ittifakını daha da güçlendireceğini söyleyen, Rusya’ya karşı Ukrayna’ya silah verilmesini destekleyen ve Ortadoğu’da savaşları bitirme üzere bir vaadi olmayan Harris’in siyasetleri, Biden’ın siyasetleriyle tıpatıp birebir. Bu noktada Harris’in yakın periyotta Türkiye ile bağları farklı bir raya koyma fikrine yönelik elde bir data bulunmuyor.
TRUMP İNİŞLİ ÇIKIŞLIYDI
Başkan olduğu periyotta Türkiye ile epey inişli çıkışlı bir münasebete sahip olan Trump’ın ikinci devri ise hem çok daha yakın münasebetler vaat edebilir hem de Biden-Harris devrindeki cüzi kazanımları da yok edebilir. Rahip Andrew Brunson krizi, Türk iktisadını mahvetme tehdidi, Türk bakanlara yaptırımları ve S-400 alımından dolayı uygulanan CAATSA yaptırımlarının hepsi Trump periyodunda gerçekleşmişti.
LİDER DİPLOMASİSİNİ SEVİYOR
Aynı vakitte Trump devrinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın birden fazla defa Beyaz Saray’da ağırlanması, iki önderin birbirine direkt telefonla ulaşabilmesi, Türkiye’ye ABD tarafından Patriot hava savunma sistemleri satılmamasını Trump’ın “aptalca bir karar” olarak değerlendirmesi ve Türkiye’ye hak vermesi, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’de gerçekleştirdiği hudut ötesi operasyonlarının biri hariç hepsinin Trump periyodunda gerçekleşmesi ve Trump’ın Suriye’deki ABD askeri varlığını ısrarla çekmek istemesiyle YPG/PKK’nın “umrunda olmadığını” belirtmesi münasebetlerde çok farklı bir hava yaşanabileceği ihtimalini de arttırıyor.
TRUMP, BİDEN’IN GAFINI GÖSTERİYE DÖNÜŞTÜRDÜ
ABD siyasetini son günlerde meşgul eden “çöp” polemiğini Cumhuriyetçi aday Donald Trump fırsat bilerek gösteriye dönüştürdü. Lider Joe Biden’ın Trump destekçilerine “çöp” yakıştırmasını yapmasının akabinde Cumhuriyetçi lider adayı evvelki gün Wisconsin’de yaptığı mitingine çöp otomobiliyle gitti. Basın mensuplarına kamyonun içinden konuşan Trump, “Çöp kamyonumu beğendiniz mi? Bu kamyon Kamala Harris ve Joe Biden’ın şerefine” dedi.
TRUMP BIDEN’DAN EVVEL KUTLAMIŞTI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 28 Mayıs seçimlerinde yine seçilmesinden sonra Trump’ın tebrik iletisi ABD Başkanı’ndan evvel gelmişti. Biden, X platformundan, “Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı tekrar seçilmesinden ötürü tebrik ediyorum. NATO Müttefikleri olarak ikili hususlarda ve ortak global zorluklarda birlikte çalışmaya devam etmeyi dört gözle bekliyorum” derken, Trump’ın bildirisi ise kendi toplumsal medya platformu Truth Social’dan gelmişti. Trump, “Türkiye’deki büyük ve pek hak edilmiş zaferinden dolayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı kutluyorum. Kendisini âlâ tanıyorum, âlâ bir dosttur ve ülkesini ve Türkiye’nin büyük insanlarını ne kadar çok sevdiğini şahsen deneyim ettim; Türkiye’yi yeni bir ehemmiyet ve hürmet düzeyine taşıdı!” demişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Trump, Cumhuriyetçi adayın 13 Temmuz’da atlattığı suikast teşebbüsünden sonra da telefonda görüşmüştü.
