Adetliyken kandilde yapılacak ibadetler neler, hangi dualar okunur? Reglken kandilde dua okunur mu, nasıl ibadet edilir?
Berat gecesi ibadetlerini yerine getirecekler, okunacak dualar ve yapılabilecek ibadetler konusunda araştırmalarını sürdürüyor. Öbür taraftan da adetliyken nasıl ibadet edilir, dua okunur mu, zikir ve tesbih çekilir mi sorusunun karşılığı da araştırılıyor. Adetli iken hangi dualar okunur, tesbih ve zikirler çeklir? İşte husus hakkında bilgiler…
ADETLİYKEN KANDİLDE NASIL İBADET EDİLİR, DUA OKUNUR MU?
Kadınlar âdet yahut lohusalık hâllerinde iken dua edebilirler; zikir ve dua manası taşıyan âyet-i kerîmeleri okuyabilirler. Bunun yanında, kelime-i şehâdet, kelime-i tevhid, istiğfar, salavât-ı şerîfe getirebilirler. Tefsir, hadis ve fıkıh yapıtlarını okuyup inceleyebilirler (bkz. İbn Nüceym, el-Bahr, 1/209-211; Aliyyü’l-kârî, Fethu bâbi’l-‘inâye, 1/143-144; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 1/292-293; Şirbînî, Muğni’l-muhtac, 1/290).
REGLKEN KURAN OKUNUR MU?
Hanefî, Şâfiî ve Hanbelîlere nazaran tıpkı cünüp üzere âdetli yahut lohusa bayan da Kur’ân okuyamaz. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.) “Âdetli bayan ve cünüp olan kimse Kur’ân’dan hiçbir şey okuyamaz.” (Tirmizî, Tahâret, 98 [131]; İbn Mâce, Tahâret, 105 [595-596]) buyurmuştur. Hz. Ali de “Resûlullah’ı Kur’ân okumaktan cünüplük hâli dışında hiçbir şey alıkoymazdı.” (Ebû Dâvûd, Tahâret, 88 [229]; Nesâî, Tahâret, 171 [266]; İbn Mâce, Tahâret, 105 [594]) demiştir. Farklı bir lafızla gelen rivâyete nazaran ise Hz. Ali’nin “Resûlullah cünüp olmadıkça bize Kur’ân okurdu.” (Tirmizî, Tahâret, 111 [146]) dediği rivâyet edilmiştir.
Bu genel yaklaşımın yanında kelam konusu üç mezhep içinde kimi detaylı ictihadlar da bulunmaktadır. Hanefî ve Şâfiîler, dua ve zikir kastıyla dua manası içeren âyetlerin cünüp, âdet ya da lohusalık hâlinde okunabileceğini; Şâfiîler lisanı oynatmadan ve söylem etmeden Mushaf’ın yüzüne bakarak kalben yahut zihnen süzülebileceğini; Hanbelîler ise Kur’ân okuma kastı olmadan besmele, hamdele vb. zikirlerin okunabileceğini söylemişlerdir (Serahsî, el-Mebsût, 3/152; İbn Kudâme, el-Muğnî, 1/106; Şirbînî, Muğni’l-muhtac, 1/290).
Mâlikî mezhebinde ise farklı iki görüş bulunmaktadır (İbnü’l-Cellab, et-Tefrî‘, 1/39; Karâfî, ez-Zehîra, 1/379). Sonraki birtakım Mâlikîler, bu iki görüşten âdet hâlindeki bayanın eğitim öğretim hedefiyle Mushaf’a dokunabileceği ve Kur’ân-ı Kerîm’i okuyabileceği ictihadını tercih etmişlerdir (Desûkî, Hâşiye, 1/174; Ezherî, Cevâhir, 1/32).
Günümüzde Kur’ân eğitim ve öğretiminin aksamadan devam edebilmesi için Mâlikî mezhebinin bu görüşüyle amel edilebilir. Bununla birlikte Kur’ân eğitim ve öğretiminin çok değişik yol ve sistemleri olduğu için âdet ve lohusalık devirlerindeki bayanların, okuyan kimselere kulak vererek ya da kayıttan dinleyerek kulak eğitimi almaları ve âyetleri söz kelime bölerek tashih-i hurufa tartı vermeleri de uygulanabilecek bir öbür metottur. Bu yol, ihtilaftan kaçınmak açısından daha ihtiyatlı olabilir.
