ABD Dışişleri Bakanlığı raporuna göre Çin, biyolojik silah araştırmalarında yapay zeka kullanıyor

ABD Dışişleri Bakanlığının 2025 “Silahların Denetimi, Yayılmasının Önlenmesi ve Silahsızlanma Mutabakatları ve Taahhütleri” başlıklı raporu yayımlandı.

Çin’in, kamuya açık yapay zeka ve makine tahsili araçlarını biyolojik silah uygulamalarıyla ilgili çalışmalarda kullanma kapasitesine sahip olduğu öne sürülen raporda, Çin ordusunun, bu cins araştırmalar için ileri seviye ekipman üretiminde “Batılı teknolojilere bağımlı” olduğu söz edildi.

Raporda, Çin’in şarbon, kolera ve veba üzere ölümcül hastalıkları yayabilecek biyolojik hususlar üzerinde çalışmalar yürüttüğü ileri sürüldü.

Çin’in, Biyolojik Silahlar Mukavelesi kapsamında bu cins faaliyetleri bildirme yükümlülüğünü yerine getirmediği belirtilen raporda, başşehir Pekin ve Lingbao bölgesinde bulunan iki askeri biyolojik savaş laboratuvarının varlığını kelam konusu kontrat çerçevesinde sunulan “yıllık inanç artırıcı önlemler” dokümanlarında açıklamadığına dikkati çekildi.

Raporda ayrıyeten Rusya, Kuzey Kore ve İran’ın da biyolojik silahlar konusundaki faaliyetlerinin Biyolojik Silahlar Sözleşmesi’ne uyumluluğu konusunda “ciddi kaygılara yol açtığı” ifade edildi.

Rusya’nın, Sovyetler Birliği devrinden kalma altyapıyı modernize ederek hücum kapasitesini sürdürdüğüne işaret edilen raporda, Kuzey Kore’nin “gen düzenleme teknolojilerini” biyolojik silah geliştirmek için kullandığı ve İran’ın da “saldırı maksatlı biyolojik araştırmalarını sürdürme niyetinden” vazgeçmediği aktarıldı.

İngiltere tarafından taslağı sunulan ve 1972’de imzalanıp 1975’te yürürlüğe giren birinci çok taraflı Biyolojik Silahlar Kontratı, bakteriyolojik ve zehirli silahların geliştirilmesi, üretilmesi ve depolanmasını yasaklayıp bu silahları imha etmeyi öngörüyor.

Biyolojik silah üretimini yasaklayan mukavelenin tarafları ortasında Türkiye’nin de dahil olduğu 183 ülke bulunuyor.