İngiltere Yüksek Mahkemesi’nden İsrail’e silah satışıyla ilgili ilginç karar! Tepki yağdı
Filistin merkezli insan hakları örgütü Al-Haq, İngiltere merkezli Global Tüzel Aksiyon Ağının (GLAN), Memleketler arası Af Örgütü (Amnesty) ve İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) de ortalarında olduğu insan hakları örgütleri, Yüksek Mahkemenin kararının akabinde mahkeme binası önünde basına açıklamalarda bulundu.
“SÜRDÜRECEĞİMİZ UĞRAŞIN BAŞLANGICI”
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) İngiltere Yöneticisi Yasmine Ahmed, kelam konusu karara reaksiyon göstererek, “Bugün adalet, hesap verebilirlik ve milletlerarası hukuk açısından, fakat en çok da soykırım ve öteki vahşet kabahatleriyle yüz yüze kalmaya devam eden Filistin halkı açısından üzücü bir gün.” sözünü kullandı.
“HÜKÜMET SOYKIRIMI TEDBİRE YÜKÜMLÜLÜĞÜNE UYMUYOR”
Buna rağmen, mahkemenin verdiği kararla, parlamentoya yürütmeyi denetlemesi, sorular sorması ve hükümetin milletlerarası yükümlülüklerine uygun hareket edip etmediğini sağlaması tarafında davette bulunduğunu söyleyen Yasmine Ahmed, şunları kaydetti:
“Hükümet milletlerarası hukuka uyacağını söylüyor fakat alandaki gerçekler çok açık; hükümet soykırımı tedbire yükümlülüğüne ve Silah Ticareti Muahedesi kapsamındaki sorumluluklarına uymuyor fakat bugün bir son değil. Bugün, Filistin halkının hakları için sürdüreceğimiz gayretin başlangıcı.”
“KARAR, İNGİLTERE’NİN KABAHAT İŞTİRAKİNİ ORTAYA KOYDU”
Al-Haq hukuk araştırmacısı Doireann McCarthy, mahkemenin kararının, “İngiltere’nin İsrail’in Gazze’deki soykırımında kabahat iştirakini ortaya koyduğu” değerlendirmesinde bulundu.
McCarthy, “Bu dava, adalet ve hesap verebilirlik gayretimizin yalnızca başlangıç noktası. İkaz alan devletler, İsrail’e silah ambargosu uygulamalı, tüm diplomatik, siyasi, ekonomik ve ticari bağlantılarını kesmeli, İsrail’i soykırımcı devlet olarak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurası’ndan çıkarmalı, soykırım kabahatlerinin faillerini tutuklamalı ve yargılamalı.” diye konuştu.
Uluslararası Af Örgütü İngiltere Yöneticisi Sacha Deshmukh de mahkemenin kararından dolayı hayal kırıklığına uğradıklarını lisana getirdi.
Deshmukh, “Buna rağmen mahkeme, İngiltere’nin F-35 modüllerinin ihracatıyla ilgili karar verme yetkisine sahip olmadığını açıkça belirtmiş olsa da bu durum yürütme ya da parlamentoyu sorumluluk almaktan muaf tutmaz.” dedi.
İSRAİL’E SİLAH SATIŞ LİSANSLARININ DURDURULMASI TALEP EDİLMİŞTİ
Al-Haq ve GLAN, İsrail’e yönelik silah satışlarının askıya alınmasına ait yazılı taleplerinin daima görmezden gelinmesi üzerine geçen yıl Yüksek Mahkemeye İngiltere aleyhine müracaat yapmıştı. İngiltere hükümetinden, F-35 savaş uçaklarının modülleri dahil İsrail’e tüm silah satış lisanslarının durdurulması talep edilmişti.
Başvuruda, İsrail’in sivillere, sivil altyapıya, sivillerin sığındığı hastane, fırın, okul üzere yapılara, besin depolarına, su rezervlerine akınları ile zorla yerinden etme ve açlığa mahkum etme üzere siyasetlerine ait ayrıntılar paylaşılmıştı.
Davanın duruşmaları, 18 Kasım 2024’te ve 13 Mayıs 2025’te yapılmıştı. Oxfam, Milletlerarası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü üzere milletlerarası sivil toplum kuruluşları da İngiltere’nin silah satışlarını sürdürerek milletlerarası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmediği tarafındaki delilleri mahkemeye sunmuştu.
Yüksek Mahkeme, davaya ait verdiği kararda, İsrail’e silah satışı kararının “mahkemelerin problemi olmadığına” hükmetmişti.
