Mutlak butlan ne demek? CHP Kongre davasından Mutlak butlan kararı çıkarsa ne olur?

Mutlak butlan, 30 Haziran Pazartesi günü görülecek olan CHP Kongresi davası hasebiyle merak konusu oldu. Türel açıdan mutlak butlan, bir tüzel sürecin en başından itibaren yasaya, kamu nizamına yahut genel ahlaka açıkça ters olması nedeniyle geçersiz sayılması durumudur. Bu çeşit süreçler, hukuk sisteminde hiç yapılmamış kabul edilir ve tarafların iradesiyle sonradan geçerli hale getirilemez. İşte, CHP Kongresini ilgilendiren mutlak butlan kararı hakkında ayrıntılı bilgiler

MUTLAK BUTLAN NEDİR?

Mutlak butlanın birtakım kıymetli özellikleri ve sonuçları şunlardır:

Baştan İtibaren Geçersizlik: Süreç, yapıldığı andan itibaren geçersizdir ve hukuksal sonuç doğurmaz.

Düzeltilemezlik: Mutlak butlanla sakatlanan bir süreç, sonradan düzeltilemez yahut geçerli hale getirilemez. Sürecin geçerli olabilmesi için kanunun emredici kararlarına uygun bir biçimde tekrar yapılması gerekir.

Resen Dikkate Alınma: Mahkemeler, bir uyuşmazlıkta mutlak butlan halinin varlığını zaten (resen) araştırır ve dikkate alır. Tarafların bunu ileri sürmesine gerek yoktur.

Zamanaşımı Yok: Mutlak butlan, zamanaşımı yahut hak düşürücü mühletlere tabi değildir. Yani, geçersizlik durumu her vakit ileri sürülebilir zira ortada geçerli bir tüzel süreç bulunmadığı için zamanaşımına uğrayacak bir hak doğmaz.

MUTLAK BUTLAN KARARI ÇIKARSA CHP İÇİN NE MANAYA GELECEK?

CHP Kongre davasında mutlak butlan kararı çıkarsa, bunun birkaç muhtemel sonucu olabilir:

• Kurultayın İptali ve İdarenin Geçersiz Sayılması: Mahkeme, CHP’nin 38. Olağan Kurultayı’nı mutlak butlanla geçersiz sayarsa, bu kurultayda alınan kararlar ve seçilen idare (Özgür Özel ve mevcut Parti Meclisi) hukuken geçersiz hale gelir.
• Eski İdarenin Geri Dönmesi İhtimali: Türkiye Gazetesi’nde yer alan habere nazaran, mahkemenin iptal kararı vermesi halinde CHP eski Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve Parti Meclisi’nin otomatik olarak idareye dönmesi, Özel ve mevcut PM’nin ise misyonunu kaybetmesi kelam konusu olabilir.
• Kayyum Atanması: Şayet mahkeme mutlak butlan kararı verirse ve partide süreksiz bir idare oluşmazsa, mahkeme kayyum atayabilir. Bu kayyum heyeti, en geç iki ay içinde CHP’yi yine kurultaya götürmekle yükümlü olur ve bu süreçte partinin idare yetkisi fiilen askıya alınır. Lakin, kayyum atanması zarurî değildir ve atanacak kayyumların CHP üyesi olması gerekmektedir.
• Kararın Katılaşma Süreci: Kimi hukuk etraflarına nazaran, mahkeme “mutlak butlan” kararı alsa bile, bu kararın yürürlüğe girmesi istinaf ve Yargıtay basamaklarının tamamlanmasından sonra mümkün olacak ve bu kararın katılaşması en az iki yılı bulabilir.

CHP KURTULTAYI İÇİN KONUŞULAN MUTLAK BUTLAN NE MANAYA GELİR?

CHP Kurultayı bağlamında “mutlak butlan” terimi, 4-5 Kasım 2023 tarihli 38. Olağan Kurultay ile 6 Nisan 2025 tarihli 21. Harikulâde Kurultayı’nın iptali için açılan davalarla gündeme gelmiştir. Davacılar, kurultayların “mutlak butlan” ile sakatlandığını ve bu nedenle “yok hükmünde” olduğunun tespitini talep etmektedir.

Eğer mahkeme, CHP Kurultayı hakkında “mutlak butlan” kararı verirse, kurultaylar hukuken hiç yapılmamış sayılacaktır. Bu durum, mevcut CHP idaresinin (Özgür Özel ve mevcut MYK, PM üyeleri) misyondan alınmasına yol açabilir. Hatta, Kemal Kılıçdaroğlu ve önceki parti meclisi üyelerinin misyonlarına iade edilmesi kelam konusu olabilir. Bu türlü bir durumda, partinin yeni ve geçerli bir kurultay yapması gerekebilir. Kimi hukuk etraflarına nazaran ise, mahkeme “mutlak butlan” kararı alsa bile, bu kararın yürürlüğe girmesi istinaf ve Yargıtay etaplarının tamamlanmasından sonra mümkün olacak ve bu süreç en az iki yılı bulabilir.