‘40’ından sonra gezeni rahatlık paklar’
Seyahat etmek, tatil planlamak her vakit yeni bir tecrübedir. Tıpkı kente gitseniz bile… 20’lerinden itibaren gezmeyi önceleyen ve meslek olarak da seyahat yazılarında uzmanlaşan bir gazeteci olarak 40’lı yaşlarımızdaki seyahatlerin ‘benzersiz’ olduğunu fark ettim. Gezgin yazarlarımıza, binlerce kişiyi gezdirmiş rehberlere ve takım arkadaşlarımıza bunun nedenlerini sorduk.
20’lerinde sırt çantalı, çadırlı seyahatler yapan, eklerimizdeki editör arkadaşımız Hazan Aköz Işık 40’ından sonra yaptığı çadır tatilinden yeni döndü. Aköz Işık: “O vakitler tabiatla baş başa olmak çok keyifli geliyordu. Geçen hafta Datça’da üç günlüğüne bir çadır kampına gittim. Deniz, tabiat süperdi ama işin rengi çok çabuk değişti. Acıktık ve tesisteki yemek lezzetsizdi, hava kararırken sineklerin saldırısına uğradık… Gece bir anda ortalık zifiri karanlık oldu. Evvelce ‘Tüm yıldızları görüyorum, ne kadar romantik’ diyeceğim ortamda, bu sefer panik atak geldi. Lavaboda elimi yıkarken tarantula sandığım lakin yöre halkının ‘sarıkız’ dediği bir örümcek tipiyle tanıştım. O an dedim ki ‘40’larından sonra bu kamp işi çok zor’. Tabiatta macera yaşamak evet, çok heyecanlıydı lakin tercihin ne olurdu diye sorarsanız hiç düşünmeden ‘Ben bir beş yıldızlı otel alayım’ diyebilirim” diyor.
40’larda seyahat ederken artık yalnızca pasif bir gözlemci değil, tecrübeli bir kâşifiz. Hayatını seyahat merkezli yaşayan Hürriyet Seyahat’teki yazarlarımızdan Aynur Tattersall bu durumu şu sözlerle anlatıyor: “Her yaşın tatili bir diğer. Tıpkı ruh halleri üzere… 20’li yaşlarda tatil daima bir telaş demekti. Günü kaçırmak istemezdik, geceyi de. Zira biraz da ‘ben oradaydım’ deme gereksinimiydi her şey. Tatil sahneydi: Hem kendini izlediğin hem diğerlerine gösterdiğin. 40’lara gelindiğinde… Artık ‘çok şey yapmak’ değil, ‘doğru şeyleri yapmak’ istiyoruz. Bir tabakta yalnızca lezzet değil, bir öykü arıyoruz. Yol yalnızca vücuda değil, ruha da âlâ gelmeli. Artık süratle değil, hisle ölçülüyor yollar. Sabahın köründe uyanmak mı? Hayır, teşekkürler. Uçuş saati insaflı olacak, bavul taşınmayacak, yastık kaliteli, kahve gerçek, çay organik olacak. Artık yalnızca bir sabun ya da bir zeytinyağı şişesiyle hatıra taşınıyor. Ve rota seçerken birinci sorulan soru ‘Orası tanınan mi’ değil, ‘Orada nasıl hissedeceğim’ oluyor. Geçmişe baktığımda, her yaştaki tatilim bana bir şey öğretmiş. Artık önümde, tahminen de en heyecan verici kısım var: Kendime seyahat. Ve evet, 40’ından sonra…”
30’DA HİPPİLİKTEN DİVALIĞA TERFİ EDİLİYOR
30’larla birlikte seyahat etmenin eşlikçisi ya da yol göstericisi tutkuların peşinden gitmek oluyor ve ‘her yeri görme’ tasası yerini spontaneliğe bırakabiliyor. Yayın koordinatörümüz Güliz Arslan 20’lerinden bu yana birlikte seyahat ettiği arkadaşıyla Paris’ten yeni döndü ve 30’ların yarısında seyahat biçimlerinin nasıl esnediğini anlattı: “Daha gençken bütçemiz çok kısıtlıydı, değişimde bunun hissesi büyük lakin hayatın farklı bir periyodunda olmamızın da tesiri az değil sanırım. 20’lerimizde en ucuz havayolu şirketinin en ucuz biletini alırdık. Eski günlerin refleksiyle yeniden ucuz bir bilet aldık. Lakin artık yetişkin birer bayanız; her günün farklı bir kombini var. E, orada hoş bir elbiseye denk gelir alırsak diye ona da bir yer açmayalım mı? Üstelik Paris’in o meşhur büyük eczanelerinden aldığımız sıvı eserleri kabine alamayız… Mecburen (!) ekstra bagaj hakkı satın aldık. Pekala, koltuk seçme hakkı? Yolda yan yana oturup konuşamadıktan sonra ne anladık o seyahatten? Sonuçta bilet ucuza gelmedi fakat olsun, rahatça kapatılmış valizi bagaja verip küçük bir kol çantasıyla bindiğimiz uçakta yol uzunluğu sohbet etme yaşındayız biz artık. Evvelden sabahın kör vaktinde yollara düşerdik, artık 11.00’den evvel odadan çıkamayan ‘divalarız’. Ayaklarımıza kara sular inene kadar gezerdik. Artık gün içinde bol bol mola veren; sohbet ettiği, geleni geçeni izlediği vakitleri vakit kaybı olarak görmeyen ‘olgun’ turistleriz. Öğrenciyken bir kente birinci kere gittiğimiz için bütün turistik aktiviteleri yapardık. Bu sefer Eyfel’i, Şanzelize’yi görmeden döndük. Evvelden yemek önceliğimiz değildi. Bu seyahatte aklımızda tek bir soru vardı: Daha öteki ne yiyebiliriz?”
27 yaşındaki Beril de profesyonel hayatın göbeğinde olmakla kaybettiği vakit özgürlüğünü plan yaparak kapatmaya çalışıyor: “Zamanım kısıtlı olduğu için artık seyahatleri daha seçici planlıyorum. Evvelce rotam bile olmazdı. Artık gittiğim yer bana bir şey katsın istiyorum. Eskisi üzere ‘ne kadar az harcarsam o kadar iyi’ kanısında değilim. En düzgünü olsun istiyorum, konfor artık birinci sırada.”
20’LER OLABİLDİĞİNCE ÇOK YER GÖRMEK İSTİYOR
Ekibimizin en genci, muhabir Ece Altıkulaç (24) da kendi seyahat beklentilerini anlattı. “Yaklaşık bir yıl evvel Erasmus’a gittim. Amacım kısıtlı vakitte olabildiğince çok yer gezip az para harcamaktı. Hostellerde, paylaşımlı meskenlerde, artık orada kaldığıma hayret ettiğim yerlerde konakladım. Paramı lokal lezzetleri tatmaya, müzelere ve tecrübe yerlerine ayırdım” diyen Ece arkadaşlarıyla da konuştu:
Derin (20), öğrenci: “Benim için değerli olan ucuz yollu ancak manalı seyahatler yapmak. Genelde hostellerde kalıyorum ya da ‘couchsurfing’ (lokallerin meskeninde fiyatsız kalmak) deniyorum. Yemekleri marketten alıp kendim hazırlıyorum birden fazla vakit.”
Mert (25), işsiz: “Seyahat planı yaparken evvel ulaşımı ve konaklamayı hesaplıyorum. Bütçem hudutlu fakat konforsuzluk da istemiyorum. En çok parayı yemek yemeye ayırıyorum.”
REHBERLER NE DİYOR?
‘Deneyime odaklanıyorlar’
Saffet Emre Tonguç, Hürriyet Seyahat yazarı
◊ 40’lardan sonra konfor biraz daha ön plana çıkıyor. Gidilen yerlerde müddet kısa olsa da her yeri görmeye değil, tecrübe yaşamaya odaklanıyor beşerler. Tecrübe yaşamak her yaş kümesi için geçerli lakin 40’lı yaşlarındakiler bu anların daha çok tadını çıkarıyorlar. Mesela kruvaziyer tatilleri ileri yaş kümesiyle özdeşleştirilirdi. Şimdiyse çocuklu yahut çocuksuz 40’larındakilerin bu usul seyahatleri daha çok tercih ettiklerini görüyorum.
‘Karakteristiği baskın destinasyonlar’
Sarp Özkar, Hürriyet Seyahat gezgini
◊ 20’li yaşlarda gaye en uygun fiyat! Klişe, en yakın arkadaşın görme gayesi olan yerler tercih ediliyor. 30’larına kadar bu türlü gezen biri Dubai, Singapur üzere yerleri ve Yunan adaları gemi tiplerini ekliyor. 40’larda gücün azaldığı şuuruyla, maddi imkânlar da yerindeyse gelecekte yapamayacaklarını düşündükleri ve Japonya üzere karakteristiği baskın destinasyonlar seçiyor. Ya da daha evvel gittiği bir Avrupa ülkesine tematik tatil tercih ediyor.
‘Tarih bir trende dönüştü’?
Samet Altıntaş, tarihçi ve kent yazarı
◊ İnsan yaş aldıkça içine doğduğu, büyüdüğü ya da çalıştığı kenti, oturup dingince seyretmek istiyor. Biraz daha sakin güzergâhlar tercih ediliyor, biraz daha caminin, hanın, hamamın, kilisenin öykülerine kulak kabartıp kendilerinden önce bu sokaklarda yaşamışların hikayelerinde buluşmak istiyorlar. İştirakçilerin birçok edebiyatla, şiirle, tasavvufla harmanlanmış güzergâhları yeğliyor.
