İran – İsrail savaşı nasıl sonuçlanır? Yapay zeka açıkladı
OpenAI’nin yapay zeka uygulaması ChatGPT, öteki yapay zekâlardan ayrılarak çatışmanın diplomasiyle sonlanabileceğini ileri sürdü. Model, İran’ın BM’ye başvurusu ve son saldırısının sembolik sonlarda kalmasını, “bir çıkış kapısı bırakma” uğraşı olarak yorumladı. ChatGPT’ye nazaran “Umman yahut Katar üzerinden yürütülen sessiz diplomasi, yeni bir nükleer muahede ile sonuçlanabilir.” Hatta eski ABD Başkanı Donald Trump’ın “Henüz çok geç değil” kelamını bu olasılığın habercisi olarak kıymetlendirdi.
DİĞER YAPAY ZEKÂLAR İSE DAHA GERÇEKÇİ: TANSİYON DÜŞMEZ, FORM DEĞİŞTİRİR
Google’ın Gemini modeli, “kontrollü tırmanış” ismini verdiği senaryoda İsrail’in klâsik “çim biçme stratejisini” (yani tertipli aralıklarla İran’a ilişkin maksatlara taktiksel hücumlar düzenlemesini) sürdüreceğini öngörüyor. Bu strateji, geçmişte Lübnan’daki Hizbullah maksatlarına yapılan sonlu lakin tertipli taarruzlarda da uygulanmıştı.
Benzer halde, Çin menşeli DeepSeek modeli de çatışmaların artacağını lakin bunun daha çok siber savaşlar, casusluk ve vekil örgütler aracılığıyla süreceğini belirtti. Örnek olarak İran dayanaklı kümelerin Avrupa’daki maksatlara yönelik düşük profilli taarruzları yahut İsrail’in Suriye’deki hava taarruzlarını sıklaştırması gösterildi.
“25 GÜN” AYRINTISI: İRAN’IN NÜKLEER EŞİK UYARISI
Anthropic’in Claude modeli ise dikkat alımlı bir teknik ayrıntıya odaklandı: İran’ın nükleer silah üretimi için gereksinim duyduğu “kırılma süresinin” sadece 25 gün olduğu belirtiliyor. Bu, hem İsrail’in potansiyel önleyici taarruz kararı almasına hem de İran’ın bu kartı diplomasi masasında baskı ögesi olarak kullanmasına neden olabilir.
AKILLARDA KALAN KELAM: “KONTROL EDİLEBİLİR ANCAK TEHLİKELİ”
En çarpıcı özetlerden biri ise Manus isimli modelden geldi:
“Retorik sertleşecek, fakat aksiyonlar geniş çaplı savaş eşiğini geçmeyecek. Bu, gölgedeki savaşın gün yüzüne çıkmasıdır — ancak hâlâ kural tanıyor.”
YIKIM İHTİMALİ HÂLÂ MASADA
Tüm modeller, yüksek riskli tetikleyici olaylar konusunda uyardı. Örneğin bir İsrail hava hücumunda sivillerin hayatını kaybetmesi ya da İran’ın direkt bir nükleer tesise saldırması üzere olaylar, bu “kontrollü gerilimi” büyük bir savaşa çevirebilir.
Ayrıca Grok modeli, muhtemel sürpriz aktörler olarak Körfez ülkeleri yahut Rusya üzere bölgesel güçlerin oyuna direkt dahil olmasının istikrarları altüst edebileceğini vurguladı.
