Arkadaşının dikkati sayesinde kanser olduğunu öğrendi, kolunun bir kısmı alındı | Hangi benler radarımızda olmalı?

İrlanda Dublin’de yaşayan 46 yaşındaki Jane Murray, hastalığına teşhis konulmadan dört yıl evvel kolunda ortalamanın üzerinde çok sayıda ben fark etmiş fakat bunun olağan göründüğünü düşünerek önemsememişti. Lakin geçen yıl Kasım ayında hemşire olan bir arkadaşı bu benlere dikkat çekince bir aile tabibine gitmeye karar verdi.

Kişisel antrenör olan Jane, Daily Mail’e verdiği demeçte “Doktor ne olduğunu bilmediklerini ancak önlem gayeli aldırmak için beni hastaneye göndereceklerini söyledi” dedi.

Ocak ayında benlerini aldırdı fakat bir ay sonra tekrar hastaneden tekrar hastaneye gelmesi gerektiğini söyleyen bir e-posta aldı.Hastaneye tek başına gitti ve doktor onunla hastalığı ile ilgili konuşmaya başlayınca güya kendisi ile konuştuğunu düşünmüyordu. Zira övücudundaki benler kanserliydi.

Patologlar ortasında hangi evrede olduğu konusunda bir uyuşmazlık vardı, bu yüzden Birleşik Krallık’taki önde gelen bir melanom uzmanına gönderildi. Sonunda Jane’e en ölümcül kanser çeşidi olan ikinci evre melanom teşhisi kondu.

Ertesi ay cerrahlar kanseri çıkarmak için 2 cm’lik bir kesi açarak benini aldılar lakin Jane’in koluna tam 77 dikiş atıldı.

Bir 2 cm’lik kesi için 77 dikiş atılması, sorunun yalnızca yüzeysel değil, derin ve katmanlı bir yapıya sahip olduğunu gösterir. Cerrahlar, yalnızca deriyi değil, altındaki kas, bağ dokusu ve başka katmanları da onarmak için dikiş atarlar. Bilhassa kanserli dokuların çıkarılması üzere hassas ameliyatlarda, yara kenarlarının düzgün kapanması ve güzelleşmenin sağlıklı olması için çok sayıda ince dikiş kullanılır.
Bir ay sonra, tabipler tüm kanser hücrelerinin temizlendiğinden emin olmak için Jane’in kolundaki büyük bir deri modülünü ve birtakım lenf bezlerini aldı.

Cerrahlar, deri grefti yapmadan yarayı kapatabilmek için “yin-yang flebi” adı verilen özel bir teknik kullandı. Bu sistemde, yara izini tekrar birleştirmek için derisi, kolunun daha üst ve alt kısımlarından alınarak şekillendirildi.

Jane, ameliyat sonrası“Kolumdan büyük bir kesim eksildi. Uyandığımda, beklediğimden büsbütün farklı bir sonuçla karşılaştım.” dedi fakat neyse ki 23 Nisan’da hekimlerinden kanserden büsbütün kurtulduğu haberini aldı.

Araştırmalara nazaran, melanomun 2. evresinde teşhis edilen hastalar için beş yıllık sağ kalım oranı yaklaşık %85 civarındadır, yani hastaların %15’i beş yıldan fazla yaşayamayabilir. Lakin bu oran, tedaviye verilen cevap, ferdi sıhhat durumu ve hastalığın ilerleme suratı üzere faktörlere bağlı olarak değişebilir. Üçüncü ve dördüncü kademelerde yani hastalık yakın doku ve organlara ya da kemiklere yayıldığında, bu istatistikler sırasıyla yüzde 66 ve 27’ye düşmektedir.

Güneşi çok seven Jane, cilt kanseri nedeniyle kolunun bir kısmını aldırmak zorunda kaldıktan sonra diğerlerini da güneşten korunmaya ve denetimden geçme konusunda uyarıyor.

“Tam bir güneş tutkunu olduğum için tatillerimde sabah akşam güneşin altında otururdum. Her vakit güneş esirgeyici kullanırdım, lakin başlarda inançta olduğumu düşünüp 30 faktör kollayıcı sürerdim, akabinde son birkaç gün için 2 faktör bulmaya çalışırdım. Eşim bana güneşte cayır cayır yandığını söylerdi.” diyen Jane, meskende ne vakit boş vakti olsa dışarıda bahçede oturduğunu bronzluk uğruna bunu yaptığını fakat asla değmediğini, tatilden meskene döndükten iki hafta sonra bronzluğun gittiğini söyledi ve ekledi:

“Şezlonglar o kadar tehlikeli ki nasıl yasaklanmadıklarını anlamıyorum. Şayet benleriniz size garip geliyorsa, denetim ettirdiğiniz için kendinizi aptal üzere hissetmeyin. Kesinlikle takip edin.”

“Yalnızca beş defa güneş yanığı geçirmek, her yıl Birleşik Krallık’ta 2.000’den fazla kişinin hayatını kaybettiği bu hastalığa karşı sizi savunmasız hale getirebilir.” Birleşik Krallık’ta her 35 erkekten ve her 41 bayandan birine hayatları boyunca melanom cilt kanseri teşhisi konuluyor.

En ziyanlı güneş ışınları, cildin dış katmanına (epidermis) çarpan ve en çok güneş yanığına neden olan UVB ve çok daha derinlere nüfuz eden ve yaşlanmaya katkıda bulunan UVA ışınlarıdır. Her ikisi de ultraviyoledir, yani cilt kanserine neden olurlar.

Cancer Research’e nazaran Birleşik Krallık’taki cilt kanseri olaylarının yüzde 90’ı güneş yanığı ve şezlong kullanımının direkt bir sonucudur.

Türkiye Kanser Kayıt Merkezleri datalarına nazaran, melanom tanısı alan olgu sayısının 2011 yılında 330; 2012 yılında 620; 2013 yılında 681; 2014 yılında 610; 2015 yılında 618 olmak üzere 2011-2015 yılları ortasında toplam 2859 olduğu bildirilmiştir. Ülkemiz 2015 yılı kutanöz melanom insidansı erkeklerde 1,5/100.000 kişi-yıl; bayanlarda 1,4/100.000 kişi-yıl olarak saptanmıştır.

BİRDENBİRE ORTAYA ÇIKAN BENLERE DİKKAT

Peki cildimizde gördüğümüz hangi benler riskli? Çok bene sahip olmak kanser işareti mi? Nelere dikkat etmeliyiz? Kendimiz nasıl denetim edebiliriz?

Deri ve Zührevi Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Zekayi Kutlubay, hangi lekelerin olağan, hangilerinin tehlikeli olduğunu ayırt etmek için nelere dikkat edilmesi gerektiğini şu sözlerle anlattı:

“Cilt kanserinin belirtileri sadece koyu renkli benlerle hudutlu değildir. Sağlıklı görünen bir deri üzerinde ansızın ortaya çıkan ve giderek büyüyen siyah yahut koyu renkli lezyonlar da risk faktörleri ortasındadır. Bu oluşumların boyutunda besbelli değişimler, ağır kaşıntı ve renk yoğunlaşması dikkate alınması gereken uyarıcı işaretlerdir. Ayrıyeten, uzun mühlet güzelleşmeyen ve yara gibisi görünümde olan deri lezyonları kesinlikle cilt kanseri kuşkusuyla değerlendirilmelidir.”

HANGİ BENLER RADARIMIZDA OLMALI?

Kutlubay, sonları nizamlı, oval ya da yuvarlak biçimli, çapı küçük, açık kahverengi ve tek renk olan lekelerin çoklukla olağan olduğunu ancak çok koyu mor-siyah renkte olan, büyük, sonları sistemsiz, birden fazla renk içeren, kaşınan ve kanayan benler (nevuslar) ya da lekelerin tehlikeli olabileceğini söyledi, bu tarife uygun benleri olan şahısların kesinlikle bir dermatoloğa gitmeleri gerektiğini ehemmiyetle vurguladı.

ABD’de bulunan Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi’nde dermatoloji bölüm başkanı olarak görev yapan Dr. Allan C. Halpern, “Eğer bu hastalığın başlangıcını kaçırırsanız, hastanın hayatını kurtarma fırsatını da kaçırıyor olabilirsiniz” diye konuştu.

Kaynak: The New York Times

Daily Mail’e konuşan Maryland Üniversitesi’nden dermatolog Dr. Zaineb Makhzoum de “Bir benin içinde iki, üç, dört renk bir ortaya gelmeye başladığında, bu bir ihtar işareti olmalıdır ve bu beni bir dermatolog değerlendirmelidir” tabirlerini kullandı.

Melanom, ekseriyetle çok güneş ışığına yahut solaryum ışınlarına maruz kalmaktan kaynaklanıyor. Son 10 yılda melanom hadiselerinin görülme oranı neredeyse üçte bir oranında arttı. Dermatologlar, cilt kanserinin erken ihtar işaretleri konusunda insanları bilinçlendirmek için çeşitli ikazlar yapıyor. Erken teşhis, bu kanser çeşidinin tedavi edilmesinde epeyce kritik bir rol oynuyor.

Kaynak: Daily Mail

50’DEN FAZLA BEN VARSA RİSK ARTAR

Bir şahısta çok sayıda ben varsa melanom geliştirme riski o kadar yüksek mi olur?

Kutlubay, bir şahısta ne kadar çok ben ve çil varsa melanom gelişme riskinin de o kadar yüksek olduğunu söyleyen Kutlubay, “Genel olarak kişinin bedeninde 50’den fazla ben varsa risk yüksektir. İlaveten atipik benler yani sıradan benlerden farklı görünüme sahip olan benler varsa deri kanseri riski artmıştır” dedi.

Cilt melanomu Türkiye’de de görülen kanserlerden. Dünya Sıhhat Örgütü’ne bağlı Memleketler arası Kanser Araştırmaları Ajansı’nın yürüttüğü Global Kanser Gözlemevi (GLOBOCAN) projesinin datalarına nazaran, 2020 yılında ülkemizde 1756 yeni melanom hadisesi görüldü. Bu bağlamda tüm kanserler ortasında cilt melanomu 21’inci sırada yer aldı. 1756 olaydan 888’sı hayatını kaybetti. Cilt melanomu bu bağlamda da tüm kanserler ortasında 20’nci sıradaydı ve mevt riski yüzde 0,7 olarak oluştu. Cilt melanomunun 5 yıllık prevalansına baktığımızda ise karşımıza çıkan sayı 5424.