Üç yaşındaki çocuğun yerden aldığı taş, 3 bin 800 yıllık tarihi eser çıktı!
Henüz 3 yaşında olan Ziv Nitzan, her meraklı çocuğun tabiat yürüyüşünde yapacağı şeyi yapıyor, yerden ilgisini çeken taşlar topluyordu. Haliyle Ziv’in yerden küçük, yuvarlak bir taş alması ebeveynleri için hiç kıymetli değildi. Babası Shahar, The Washington Post’a yaptığı açıklamada, “Yerden her şeyi topluyor” derken, annesi Sivan da bunu takviyeler biçimde gülerek, “Her vakit küçük şeyler bulup getiriyor” diye konuştu.
Ziv minik avucuna sığacak kadar küçük taşın üzerindeki kumları temizleyip annesine taştaki garip işaretler hakkında soru sorana kadar, ebeveynleri çocuklarının sıradan bir taştan çok daha değişik bir şey bulmuş olabileceğini anlamamıştı. İsrail Antik Eserler Kurumu, Ziv’in MÖ 2100 ila 1600 yıllarını kapsayan Orta Tunç Çağı’na ilişkin 3 bin 800 yıllık bir muskayı talih yapıtı ortaya çıkardığını açıkladı.
Antik Mısır’a dayanan bu minik süslü obje, devrin Mısır halkı tarafından kutsal kabul edilen, yeni hayatı simgeleyen bir yaratık olan “kutsal böcek” halinde tasarlanmış.
Mısır arkeolojisi üzerinde çalışmalarını sürdüren ve yapıtın gerçek olduğunu belirleyen küratör Daphna Ben-Tor, “Bu periyotta ‘böcekler’ mühür ve muska olarak kullanılıyordu. Mezarlarda, kamu binalarında ve özel meskenlerde bulunuyorlardı. Hatta bazen dini inançları yahut statüyü yansıtan semboller ve bildiriler taşıyorlardı” dedi.
Anne Sivan, bebeğinin bu keşfi 8 Şubat’ta Tel Azekah’ın eteklerinde ailece yaptıkları bir seyahat esnasında gerçekleştirdiğini lisana getirdi.
“BÖLGEDEKİ EN DEĞERLİ KENTLERDEN BİRİ”
Bölge medeniyet tarihi açısından kıymetli bir arkeolojik alan. Tel Azekah hafriyat yöneticisi Oded Lipschits, “Burada yaklaşık 15 yıldır hafriyat yapıyoruz ve bulgular, Orta Tunç ve Geç Tunç Çağları’nda Tel Azekah’ın, bölgedeki en değerli kentlerden biri olduğunu gösteriyor” dedi ve şöyle devam etti:
“Ziv’in bulduğu böcek, burada keşfedilen uzun Mısır ve Kenan buluntuları listesine ekleniyor ve bu da o devirde Kenan ile Mısır ortasındaki yakın bağları ve kültürel etkileşimleri kanıtlıyor.”
Tabii küçük Ziv’in keşfinin bir “keşif” olduğunu keşfetmek de bir meseleydi! Ufaklığın ebeveynleri taşı birinci gördüklerinde şoke olmuştu; böceği fark ettiler ancak Antik Eserler Kurumu ile bağlantıya geçmeden evvel emin olmaları gerekti. Bu yüzden Google Lens’e başvurdular… Garip tesadüfe dikkat çeken anne Sivan, “Orada binlerce taş vardı ancak bir formda tüm o taşların ortasından bunu seçti” sözlerini kullandı.
Ziv, bölgede antik tarihten bir kesim keşfeden birinci çocuk değil. Antik Eserler Kurumu sözcüsü Yoli Schwartz, çocukların yılda birkaç sefer yapıtlara rastladığını vurguladı ve “Bazen yağmurdan sonra toprak arkeolojik buluntularla zenginleşir ve ortaya bir şeyler çıkar” biçiminde konuştu.
Schwartz tıpkı vakitte “Burada 35 binden fazla arkeolojik alan var ve bunlar yalnızca bildiklerimiz. Çocukların arkeolojik keşifler yapması o kadar da şaşırtan değil fakat her seferinde de hayret etmemize neden oluyor” yorumunu yaptı.
Ziv, bulduklarının değerini kavrayacak yaşta olmasa da anne Sivan’ın aktardığına nazaran 8 ve 11 yaşlarındaki iki ablası çok heyecanlıydı. Bu heyecanı paylaşan Antik Eserler Kurumu’ndan arkeologlar, kızların okullarında konuşma yapmayı planladıklarını bildirdi.
Kurum ayrıyeten minik çocuğa “iyi vatandaşlık belgesi” de verirken, muska özel bir stantta görücüye çıkacak. Antik Eserler Kurumunun müdürü Eli Escusido “Herkes bunu görüp keyfini çıkarabilecekse bu Ziv’n sayesinde” dedi.
The Washington Post’un “A toddler picked up a rock on a family trip. It was a 3,800-year-old artifact” başlıklı haberinden derlenmiştir.
