Hülya Koçyiğit: Belli bir yaşın üzerindeki oyunculara senaryo yok!

◊ Günümüzde dizi, sinema ve yeni medyanın toplumsal şiddeti beslediği ve olağanlaştırdığı tarafında tenkitler var. Siz bu mevzuda ne düşünüyor musunuz?

– Birçok üretimde ne yazık ki şiddetin neredeyse başrolde olduğunu gözlemliyorum. Üretimlerin, daha doğrusu her alanda medyanın, izleyiciye rol model sunmadaki tesirini göz arkası edemeyiz. Şiddet, öğrenilen bir davranış biçimidir. Senaristlerin, yapımcıların, medya yöneticilerinin daha hassas yaklaşımları tercih etmesi gerekir. Dünya esasen giderek çirkinleşiyor, savaşlar bitmiyor. Can almayı kendine hak görenlerin olduğu bu türlü bir dünyada, herkesin hem ferdî hem de toplum içindeki en değerli sorumluluğu, hassas ve iyiyi teşvik etme olmalıdır . Şiddeti normalleştirmeyerek başlayabiliriz buna değil mi? Toplumsal şuur, toplumsal refah için medyanın gücünden yararlanarak farkındalık sağlayabiliriz.

◊ Sanat dünyasının bu şiddet iklimini aksine çevirme ya da güzelleştirme gücü var mı? Bu hususta sanat dünyası nasıl bir sorumluluk almalı?

– Elbette var. Sanatın güzelleştirici gücünden faydalanarak bu dönüşümü gerçekleştirmek mümkün. Sinemadan tiyatroya, edebiyattan resme, kültür sanatın bütün bileşenleri ve sanatkarlar, aktivistlerle, sivil toplum kuruluşlarıyla, üniversitelerle, yerel yöneticilerle iş birliği yaparak ortak projeler geliştirerek daha çok kalbe dokunabilir. Bu çeşit dayanışmalar, tesirli kampanyalar toplumsal değişimlerin gerçekleşmesine önemli katkı sağlıyor.

SİNEMA HAYATIN AYNASIDIR

◊ Sanatkarların birey olarak toplumsal farkındalık yaratma sorumluluğu olduğunu düşünüyorsunuz…

– Mutlaka düşünüyorum. Hatta bana nazaran bir sanatkarın en değerli vazifesi bu, toplumuna karşı. Toplumda olana işiyle ayna tutarken, kendi yorumuyla toplumda farkındalık yaratmak. İnsanı düşünmeye, empati kurmaya, hassas olmaya davet edebilmek. Sanat, sorgulamak, olanı ya da olmayanı eleştirmek için çok güçlü bir araç. Tüm bunları göz önünde bulundurduğunuzda bir sanatçı için en büyük platform da mesleği olur.

◊ Aile, sevgi, hürmet üzere kıymetlerimizin form değiştirdiğini düşünüyor musunuz? Yeşilçam sinemasından günümüze bu kavramlar nasıl değişti?

– Maalesef ulusal, dini ve ahlaki birçok kıymetimizin biçim değiştirdiğini görüyorum. “Yeşilçam sinemalarına ne vakit denk gelsem tekrar izliyorum” cümlesini sıklıkla duyuyorum. Sizce neden? Zira o sinemalarda dayanışma, sevgi, hürmet, sadakat, vefa hisleri ön plandaydı. Romantizm son derece saf, içten hislerle işlenirdi. Bugün biz ne izliyoruz? “Sinema hayatın aynasıdır” diyoruz. Evet, dünya değişiyor, toplum değişiyor. Bedeller de bu değişimle dönüşüyor, başkalaşıyor. Meğer çoğunluğun hasret duyduğu, kaybetmeye yüz tutan o insani kıymetlerimiz. Son devirlerde kendi mesleğim için şunu düşünüyorum, “Sinema bu sefer gerçek hayata 180 derece paralel bir ayna mı tutsa?”

TATMİNSİZ VE DOYUMSUZ ÇOCUKLAR

◊ Aile kavramı sizin için neyi tabir ediyor?

– Aile, toplumun temelidir. Kuşaklar ortasındaki paha transferinin en değerli aracıdır. Kişilik, okuldan, toplumdan evvel ailede inşa edilir. Din, ahlak, edep, hürmet, sevgi evvel ailede öğrenilir.

◊ Sizce aile kavramı neden bu kadar zayıfladı ve ziyan gördü?

– Kitle bağlantı araçları toplumsal hayatımızı etkiliyor. Aslında toplumsal değil, ferdi hayatlar etkileniyor. Bilhassa de çocuklarımız. Toplumsal medyada yüzünden bir beğenilmeme korkusu içindeler. Herkeste bir diğeri üzere olma hayali, onun kadar zayıf, onun kadar uzun, hayatlara giren filtreler, şiddet eğilimleri, ekran bağımlılığı. Sağlıklı ve akıl olarak güçlü olma hayali kuran, kitap okuma isteği peşinde koşan kaç çocuğa rastlıyorsunuz? Tatminsiz ve doyumsuz çocukların arttığını düşünüyorum. Tüketim alışkanlıklarımız değişti. Bu irtibatına de yansıdı maalesef. Artık her şey daha sanal. Tıpkı meskenin içinde birbirinden bağımsız aile üyeleri var. Bu çok can acıtıcı değil mi? Herkesin elinde bir telefon. Annenin babanın ilgisini göremeyen çocuk kendini nasıl kıymetli hissedecek? Nasıl özgüvenli büyüyecek. Bazen denk geliyorum ve çok canımı acıtıyor. Bana nazaran sağlıklı, memnun, birbirini tamamlayan bireylerden oluşmuş aileler, güçlüdür. Biz sevgimizi ve ilgimizi verdikçe karşımızdakini güçlendiririz. Sevgi aldıkça da biz güçleniriz.

BELLİ BİR YAŞIN ÜZERİNDEKİ OYUNCULARA SENARYO YOK

◊ 5 yıldır TRT 2’de “Film Üzere Hayatlar”ı yapıyorsunuz. Bu programın emeli nedir?

– Başta sinema ve tiyatro olmak üzere, kültür sanat dünyamıza hizmet etmiş bireyleri ağırlayarak onları yine toplumla buluşturuyoruz. Yeni yayın devrimizde penceremizi biraz daha genişletip edebiyat, spor ve müzik dünyasından da yaptığı işlerle muvaffakiyetler elde etmiş insanları ağırlıyoruz.

◊ Bir vakitler Türkiye’de yüzlerce sinemada başrol oynayan sanatkarları, dizilerde, sinemalarda göremiyoruz…

– Bizimle büyüyen kuşaklar, aşikâr bir yaşın üstünde artık. Bizler 80’imize merdiven dayadık. Bu yaşlara gelmiş dünya aktörlerinin hâlâ kamera önünde lakin o aktörlerin yaşı her neyse, o yaşa özel senaryolar yazılıyor. Bizde maalesef bu yaş kümesi için güçlü karakterler yazılmıyor. Muhakkak bir yaşın üzerindeki oyuncular için senaryolar yok. Olanlar da tatmin etmiyor. Yoksa tüm hayatımızı adadığımız sinemadan neden vazgeçelim ki? Yaş almak, korkulası değil bilakis keyifli olunası bir durum.

KADINA UYGULANAN ŞİDDET TOPLUMU DA ZEHİRLER

◊ Toplumdaki birtakım bayanlar boşanmak istedikleri ya da kendi kararlarını almak istediklerinde şiddet görüyor ya da öldürülüyor. Bu şiddet eğilimi sizce neden kaynaklanıyor?

– Öncelikle şiddetin her türlüsünü kınıyorum. Bayana şiddet, insanlığa ihanettir. Şiddete uğrayan, emeği sömürülen, mobbing’e uğrayan bayan; bir anne, bir eş, bir evlat, bir kardeş, arkadaş birebir vakitte.Her şeyden evvel insandır. Bayanın onuruna, haysiyetine her türlü akın, insanlığa yapılmıştır.

Kanun çıkarmak, kurallar getirmek yetmiyor. Bunları uygulayan bireylerin zihniyet dünyalarını değiştirmemiz gerekiyor.

Şiddet; kime, neye, nasıl yapılırsa yapılsın, cezasında indirim uygulanacak bir alan asla değil. Bayana uygulanan şiddet, aileyi de de toplumu da zehirler. Bu da ruhen sıhhatsiz bireyleri ortaya çıkarır. Eşine el kaldıran her erkek, ailesinin geleceğini tahrip ediyor. Bu türlü bir ailede büyüyen çocukların psikolojisinin sağlam olması mümkün değil.

◊ Amerikan seçimlerinde sanatkarlar açık açık taraflarını aşikâr ediyor. Siz de fikirlerinizi bu kadar net bir halde ortaya koyuyorsunuz. Bu avantaj mı dezavantaja mı?

– Hülya olarak, her vakit inandığını lisana getiren bir beşerim. Sözümün her vakit ardında dururum. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın bu ülke için yarattığı vizyonu, aldığı riskleri, azmini, çalışmasını takdir ettim. Bunu lisana getirirken de hiçbir çekince duymadım. Avantaj ya da dezavantaj konusunu düşünmedim bile.