Rusya’nın 24 Şubat 2022’de işgal ettiği Ukrayna’daki yıkıcı savaş üçüncü yılını geride bıraktı. ABD Başkanı Donald Trump’ın Kiev idaresini dışarıda bırakarak direkt Rusya ile başlattığı tartışmalı müzakere sürecinin gölgesinde dördüncü yılına giren savaş, Ukrayna’nın çehresini çarpıcı biçimde değiştirdi. Gerek askeri ve sivil can kayıpları gerekse altyapının uğradığı ziyanla ilgili datalarda katılık yok, lakin varsayımı sayılar da yaşanan yıkımı gözler önüne seriyor.

VERİLER SAĞLIKLI DEĞİL

2022’deki işgalden bu yana Rus güçler Ukrayna topraklarının yüzde 11’ini işgal etti. 2014 yılında ilhak edilen Kırım ve Donbas’ın doğusunda Rus ayrılıkçıların denetim ettiği bölgeler de dahil edildiğinde Rusya, Ukrayna’nın yaklaşık yüzde 20’sini denetim ediyor. Her iki tarafın askeri kayıplarıyla ilgili ise büyük bir belirsizlik kelam konusu. Ne Rusya ne de Ukrayna asker kayıplarına ait şeffaf bir paylaşımda bulunuyor. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski son olarak Amerikan NBC kanalına yaklaşık 46 bin Ukraynalı askerin savaşta öldüğü, 360 bin kadarının ise yaralandığını söylemişti. Lakin Avrupa ve ABD merkezli araştırmalarda Ukraynalı askerlerin can kaybı sayısının 50 ila 100 bin ortasında değiştiği iddia ediliyor. Son olarak Eylül 2022’de 6 bin askerinin cephede öldüğünü açıklayan Rusya’nın ise tekrar bağımsız araştırmalara nazaran 140 bin ila 200 bin ortasında askerinin öldüğü yaklaşık 500 bininin ise yaralandığı varsayım ediliyor.

ALTYAPI KAYBI 170 MİLYAR DOLAR

Savaşın siviller ve sivil altyapı üzerindeki tesiri de çok büyük oldu. Yaklaşık 6.8 milyon Ukraynalı bu süreçte ülkelerini terk etmek zorunda kaldı, 3.7 milyon insan ise Ukrayna içinde yerlerinden edildi. Birleşmiş Milletler’in (BM) bilgilerine nazaran yurtdışındaki Ukraynalı mültecilerin 1.2 milyon kadarı Almanya’da, 1 milyon’u Polonya’da ve yaklaşık 400 bini Çekya’da bulunuyor. Tekrar BM’ye nazaran 1.2 milyon Ukraynalı ise Rusya içinde yaşıyor. BM İnsan Hakları Ofisi’ne nazaran savaşta 40 binden fazla sivil öldü ya da yaralandı. Hayatını kaybettiği belirtilen yaklaşık 12 bin sivilin 669’u çocuklar.

Savaşta Ukrayna’nın sivil altyapısı da büyük ziyan gördü. Ukrayna İktisat Okulu’nun bilgilerine nazaran savaşın Ukrayna altyapısına maliyeti 170 milyar dolar civarında. Kurumun çalışmasına nazaran ülkede 294 bin kadar konut binası, 26 bin kilometre yol, en az dört güç santralı, 4 binden fazla eğitim ve bin 500’den fazla sağlık kurumu savaşta yıkıldı ya da ziyan gördü.

NATO İÇİN BIRAKMAYA HAZIR?

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Ukrayna’da barışın sağlanması için devlet başkanlığı vazifesinden ayrılmaya hazır olduğunu belirterek, NATO üyeliği” karşılığında istifa edebileceği iletisini verdi. Rusya-Ukrayna savaşına ait barış görüşmelerine Ukrayna’nın yanı sıra, ABD, Rusya ve Avrupa ülkelerinin katılması gerektiğini söyleyen Zelenski ABD’ye Lider Donald Trump’ın savunduğu ölçüde borçları bulunmadığını vurgulayan Zelenskiy, Ukrayna’nın ABD’den 350 milyar dolar değil 100 milyar dolar yardım aldığını belirtti.