İstanbul’un mimari güzelleri

Daha çocukken mimar olmaya karar veren Serkan Ennaç, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde lisans ve yüksek lisansını tamamlamış. ‘turkiyemimarisi’ isimli Instagram hesabıyla tanıdığımız Ennaç artık de İstanbul’un 100 farklı yapısını ele alan ‘41 Sefer İstanbul’ (Literatür Hayat) isimli bir kitap çıkardı. Binaları mimari özelliklerinin yanı sıra kıssalarıyla anlatıyor ve kitaptaki fotoğrafları da kendi çekmiş. ‘Aşk-ı Memnu’ dizisinde Ziyagil Yalısı olarak seyrettiğimiz Koç Ailesi Meskeni, Fener Rum Lisesi, Atatürk Müzesi, Fransız Yetimhanesi, Tevfik Fikret Meskeni kitaptaki yapılardan yalnızca birkaçı… Mimar Serkan Ennaç yeni kitabını ve İstanbul’daki favori yapılarını anlattı.

– İstanbul’daki yapıları inceleme merakınız nasıl başladı?

Çocukluğumdan beri ilgim vardı. İlkokuldan beri oturduğum semtin hudutları bana yetmezdi. Yeni sokaklar ve caddelerle ufkumu genişletir, binaları incelerdim. Mimarlık fakültesine girdiğim birinci gün konuta dönerken Yeniköy’de bir yalının kapısını çalıp “Merhaba, mimarlık öğrencisiyim, bu da kimliğim. Konutunuzu gezebilir miyim” demişliğim var. O meskeni de gezmiştim.

– Önünden geçip gittiğimiz birçok yapıyı sizin hesabınızda görünce merak ediyoruz. Sizin anlatımınızda okur neyi seviyor?

Takipçilerimden anlatımımda meslek adamı egosundan uzak, samimi ve anlaşılır olduğum istikametinde geri bildirimler aldım. Binaların imal yılı, mimarı ve varsa öykülerini öğrenmek insanların çok güzeline gidiyor.

– ‘41 Defa İstanbul’ kitabını yazmaya nasıl karar verdiniz?

2019’da açtığım Instagram hesabımın gelişim sürecinde tüm yakın etrafım ve takipçilerim paylaştığım bilgilerin bir kitapta toplanması gerektiğini lisana getiriyordu. Kendimce hakikat vakti bekledim. Sonra Literatür Hayat Yayınevi’nden beklenmedik bir teklif gelince “Tamam, artık yapabilirim” dedim. Jotun Türkiye de sponsor olarak takviye verdi.

– Yapıları nasıl seçtiniz?

Oldukça güç oldu. ‘En âlâ 100 taneyi seçmelisin’ üzere bir fikirle yola çıkmadım. Bunun yerine o süreçte hislerime güvenerek karar verdim. Zira aslında 100 tane binanın bir ortaya gelme durumu var ortada. En uygunları de ekledim, hak ettiği bedelden daha azını görenleri de…

– İstanbul’da en çok hangi yapılar ilgi çekiyor, beğeniliyor?

İstanbul özelinde genelde ‘art nouveau’ ya da ‘midcentury’ çağdaş yapılar çok ilgi görüyor ama toplumsal medya dinamiklerine akıl sır erdirilemiyor. Bazen hiç ummadık ilgi artışları oluyor beklemediğim paylaşımlarda. Bunun sebebini toplumsal medya algoritması mı yoksa o binanın tesir gücü mü diye ölçmek imkânsız.

– Sizin İstanbul’daki favori yapılarınız hangileri?

Çok fazla var ancak 1 numaramı açıklayayım: Ayasofya. Birinci aklıma gelenlerse; İstek Derviş Villası, Casa Botter, Vlora Han, Atatürk Kitaplığı, Sirer Yalısı, Hilton Bosphorus, Pir Zafir Türbesi.

HEPSİ BİRBİRİNDEN ÖZEL

Casa Botter: 1900-1901 yıllarında II. Abdülhamit’in isteği üzerine sarayın resmi terzisi Jean Botter için inşa edilir. Mimarlık ve sanat tarihinde özel bir yer tutan Botter Apartmanı tasarım öğeleri, asansörü, vitray pencereleri ve çelik konstrüksiyon kullanımıyla dikkat çekiyor.

Doğan Apartmanı: Altı katlı kâgir yapı dört bloktan oluşuyor ve her bir blokun bağımsız merdivenleri ve asansörü var. Orta avlu, süs bahçesi ve doğuda iki kanat ortasındaki nişli istinat duvarıyla dikkat çekiyor. Binada toplam 49 daire ve çatı katlarında hizmetçi odaları görülüyor. ‘Eşkıya’ ve ‘Muhsin Bey’ sinemalarının çekimlerine mesken sahipliği yapan binada bugün müsaadesiz fotoğraf çekmek yasak.

Yusuf Ziya Paşa Köşkü (Perili Köşk): 1910’lu yıllarda Yusuf Ziya Paşa tarafından inşa edilmeye başlayan bu bina, 1. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla yarım kalır. Tamamlanamayan ikinci ve üçüncü katlar nedeniyle etrafta ‘Perili Köşk’ olarak anılmaya başlar. Köşk 1995-2000 yılları ortasında rölöve, restitüsyon, onarım ve uygulama projeleriyle tekrar ele alındı.

Tophane Müşiri Zeki Paşa Yalısı: İstanbul Boğazı’nın Rumeli Yakası’nda Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün çabucak altındaki bina Boğaz’da nadir görülen taş yapı örneklerinden biri. Günümüze epeyce güzel bir durumda ulaşmış. Simetrik planına karşın her katında farklı bir pencere nizamına sahip. Türkiye’nin en değerli meskeni olarak isimlendirilen bu meskende hâlâ yaşayanlar var.